< Meer determinatiehulpen

laatst gewijzigd op 21-01-2023

Hulst - Ilex

Stef van Walsum


Inleiding

Hulst (Ilex) is een altijd groenblijvende struik of kleine boom met leerachtige bladeren. Naast onze inheemse Hulst (Ilex aquifolium) worden in toenemende mate ook enkele gecultiveerde soorten- en hybriden verwilderd gevonden in bossen en bosranden, het vaakst in de nabijheid van bebouwing. Eén daarvan is Ilex crenata, in de handel ook wel "Japanse-" of "Chinese hulst" genoemd, oorspronkelijk afkomstig uit het oostelijk deel van Azië. Deze ‘buxusvervanger’ met kleine, donkergroene blaadjes is niet te verwisselen met onze inheemse Hulst.

Twee andere zijn hybriden die wel sterk op Hulst lijken. Ilex x altaclerensis (Grootbladige hulst), een hybride van Ilex aquifolium en een andere oudersoort (welke is nog niet bekend, vermoedelijk Ilex perado), is op basis van de bladvorm en bladsteellengte goed te onderscheiden van Hulst. Vermoedelijk is deze hybride veel talrijker verwilderd dan de huidige verspreidingskaart laat zien. Daarnaast wordt af en toe Ilex x meserveae verwilderd aangetroffen, deze hybride is ontstaan door Ilex aquifolium te kruisen met Ilex rugosa, een kleiner blijvende hulst afkomstig uit het oostelijk deel van Azië.

Van Ilex aquifolium en Ilex x altaclerensis bestaan diverse cultuurvormen met o.a. bont gekleurde bladeren. Noteer bij twijfel altijd de bladsteellengte en voeg foto’s van de bladeren toe aan je waarneming.  

Vergelijking

 

Ilex aquifolium - Hulst

Ilex x altaclerensis - Grootbladige hulst

Ilex x meserveae

Ilex creneta - Japanse hulst 

Lengte blad

3-7 cm

6-15 cm

3-5 cm

1-3 cm

Blad

Bladrand met sterk golvende randen, soms gaafrandig en vlak (dan meestal boven vraathoogte)

Bladrand vlak, met veel regelmatig geplaatste tanden

Blad met netvormige nervatuur, tanden naar voren gericht en vaak naar boven gekromd

Zwak gekarteld en met vlakke rand, van onderen met zwarte stippen

Lengte bladsteel

2-5 mm

10-20 mm

1-5 mm

1-5 mm

Vruchten

Rood, soms geel

Zwart

 

Foto's

Ilex aquifolium - Hulst

 

Ilex aquifolium (Hulst), kenmerkend is de getande bladrand met sterk golvende randen (foto: Stef van Walsum)

 

Ilex x altaclerensis - Grootbladige hulst

Ilex x altaclerensis, kenmerkend is het grote, langwerpige blad met een vlakke bladrand en veel regelmatig geplaatste tanden (foto: Stef van Walsum)

 

Ilex x meserveae

Ilex x meserveae, kenmerken zijn de relatief kleine leerachtige bladeren met duidelijke zichtbare nervatuur (foto: Willemien Troelstra)

 

Ilex crenata - Japanse hulst

Ilex crenata (Japanse hulst), kenmerk zijn de kleine bladeren met een zwak gekartelde bladrand (foto: Stef van Walsum)

Literatuur

Beringen, R.;Dijkhuis, E. (2018) Japanse hulst, een goed alternatief voor Buxus. Kijk op Exoten 6: 2-2. 
 
Heimans, E. (1910) Uit Oost-Zeeuws-Vlaanderen. I. Hulst. II. De Kauter. De Levende Natuur 15: 150-159. 
 
Hülsbusch, C.M.;Ströcker, A.K. (2006) Zur Abgrenzung artenarmer Buchenwälder mit Ilex aquifolium L. im Bereich der mittleren Ruhr. Floristische Rundbriefe 40: 85-98.
 
Kops, J.;van Hall, H.C. (1844) Ilex aquifolium - Gewone Hulst Flora Batava 8: 627-627. 
 
Maes, N.C.M. (2013) Inheemse bomen en struiken in Nederland en Vlaanderen-Herkenning, verspreiding, geschiedenis en gebruik. Boom