Ecologie & verspreiding
Buxbaumia aphylla is een van onze meest mysterieuze mossen. De groene mosplant is zo klein en snel verdwenen dat eigenlijk alleen de naar verhouding grote karakteristieke scheve kapsels tot ontdekking van deze soort aanleiding geven. Op basis van de ecologie in de ons omringende landen en de beperkte vindplaatsgegevens uit Nederland kwam Kaboutermos vroeger waarschijnlijk vooral voor op iets leemrijke licht humeuze kale pionierplekken met korstmossen als Rode heidekorst (Baeomyces rufus) en mossen als Gewoon peermos, langs paden en op steilkantjes in open bossen. De soort was beperkt tot de Pleistocene zandgronden. Uit de periode 1900-1950 regelmatig vondsten bekend. Tussen 1950 en 1964 werd de soort nog af en toe gemeld. In 1981 was er een melding tussen Struikheide langs het spoor bij Ede en in 2014 werd de soort ontdekt op drie begraafplaatsen op de stuwwallen van de Noord-Veluwe (Elspeet en Nijkerk) en Utrechtse Heuvelrug (Rhenen). Waarschijnlijk zijn de voor Buxbaumia geschikte (pionier)milieus door verzuring, stikstofdepositie en voortgaande successie sterk afgenomen.
Buxbaumia aphylla is een van onze meest mysterieuze mossen. De groene mosplant is zo klein en snel verdwenen dat eigenlijk alleen de naar verhouding grote karakteristieke scheve kapsels tot ontdekking van deze soort aanleiding geven. Op basis van de ecologie in de ons omringende landen en de beperkte vindplaatsgegevens uit Nederland kwam Kaboutermos vroeger waarschijnlijk vooral voor op iets leemrijke licht humeuze kale pionierplekken met korstmossen als Rode heidekorst (Baeomyces rufus) en mossen als Gewoon peermos, langs paden en op steilkantjes in open bossen. De soort was beperkt tot de Pleistocene zandgronden. Uit de periode 1900-1950 regelmatig vondsten bekend. Tussen 1950 en 1964 werd de soort nog af en toe gemeld. In 1981 was er een melding tussen Struikheide langs het spoor bij Ede en in 2014 werd de soort ontdekt op drie begraafplaatsen op de stuwwallen van de Noord-Veluwe (Elspeet en Nijkerk) en Utrechtse Heuvelrug (Rhenen). Waarschijnlijk zijn de voor Buxbaumia geschikte (pionier)milieus door verzuring, stikstofdepositie en voortgaande successie sterk afgenomen.
Familie: Buxbaumiaceae
Groep: Bladmossen
Status: Rode Lijst: Verdwenen uit Nederland
Zeldzaamheid: afwezig in Nederland
Biotoopvoorkeur: Heide en heidebebossing
Substraatvoorkeur: humus