Ecologie & verspreiding
Hemelboom groeit op zonnige, warme en open plekken op droge, kalkrijke, vaak stenige grond in stedelijke gebieden, in duinbossen, bosjes en op kademuren, op braakliggende grond en langs spoorwegen, langs wegen, kanalen en rivieren. Zij heeft zich recent op vrij veel plaatsen in het Urbaan district en het rivierengebied gevestigd. Hemelboom komt oorspronkelijk uit China. In de achttiende eeuw is deze snelgroeiende boom naar Europa gehaald. In Nederland is ze vaak als straat- en parkboom aangeplant voor schaduw en om de sierwaarde. Als het klimaat warm genoeg is kan hij zich uit zaad vermeerderen. In 1996 werden in Rotterdam de eerste zaailingen gevonden. Daarna ging het snel, de opmars van Hemelboom in onze steden lijkt onstuitbaar. De, zich invasief gedragende plantensoort is ook als kiemplant goed herkenbaar aan haar blad. De ± kale bladeren zijn oneven geveerd, de deelblaadjes zijn aan de voet grof getand en dragen 2 tot 4 klieren die bij kneuzing een sterke, kwalijke geur verspreiden.
CC-BY-SA 3.0Â Niko Buiten, 2015
|
EcologieBodemZonnige, warme open plaatsen op droge, kalkrijke, vaak stenige grond.
GroeiplaatsStedelijke gebieden, kademuren, braakliggende grond, zeeduinen (duinbossen), bosjes, op stenige plaatsen langs spoorwegen, langs wegen en langs kanalen en rivieren.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandVerwilderd. De laatste tijd steeds vaker.
VlaanderenVrij zeldzaam ingeburgerd in stedelijke gebieden en in de duinen.
WalloniëIngeburgerd in enkele stedelijke gebieden.
WereldOorspronkelijk uit China. Als sierboom ingevoerd in Europa (sinds 1751 in Engeland) en in Noord-Amerika en daar plaatselijk ingeburgerd.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurAndeweg, R. (1997) De verwildering van
Ailanthus altissima (Mill.) Swingle (Hemelboom) in Rotterdam.
Gorteria 23: 106-108
Andeweg, R.W.G. (1997) Verwilderde hemelbomen in Rotterdam, trend of incident?
Straatgras 9: 7-10
de Groot, C. & J. Oldenburger (2011)
De bestrijding van invasieve uitheemse plantensoorten. Probos
Odé, B. (2012) Niet zo hemels.
Kijk op Exoten 1: 7-7
Odé, B. (2017) Hemelboom geliefd, maar ook gevreesd.
Kijk op Exoten 20: 14-15
Odé, B. & L. Tijsma (2022)
Zoekkaart Herkenning Hemelboom FLORON
Siebel, H.N. & A. Reichgelt (2020)
Praktijkadvies invasieve exotische planten. VBNE [Advies voor de bestrijding van invasieve exoten]
Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De bast is glad en grijs, met lengtestrepen.
Bladeren De 40 tot 60 cm lange bladeren zijn min of meer kaal. Ze zijn oneven geveerd en bestaan uit 9 tot 25 toegespitse eironde tot lancetvormige deelblaadjes. Deze zijn aan de voet grof getand en met 2 tot 4 grote klieren.
Bloemen Eenslachtig (een bloem met alleen mannelijke of alleen vrouwelijke geslachtsorganen). Tweehuizig (mannelijke en vrouwelijke bloemen op verschillende planten). De groenige of geelachtig witte bloemen zijn 5 tot 8 mm groot. Meestal zijn ze 5-tallig. Ze groeien in grote eindelingse trossen. Mannelijke en vrouwelijke bloemen groeien vaak op aparte bomen. Ze geuren naar Vlier.
Vruchten Een splitvrucht. De roodbruine nootjes zijn gevleugeld en worden 3 tot 5 cm lang. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023
download in hoge resolutieFenologie bloeiend
Fenologie vruchtdragend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.