Soortgroepen
Flora
Vaatplanten
Mossen
Korstmossen
Paddenstoelen
Kranswieren
Wieren
Fauna
Zoogdieren
Reptielen
Amfibieën
Vissen
Dagvlinders
Nachtvlinders
Microvlinders
Libellen
Weekdieren
Kreeftachtigen
Stekelhuidigen
Manteldieren
Sponzen
Holtedieren
Overig marien
Projecten
FLORON
Het Nieuwe Strepen
Witte gebieden
Staat deze plant er nog?
Meetnet Muurplanten
Nectarindex
Oeverindex
Populatieonderzoek Jeneverbes
BLWG
Witte gebieden mossen
Witte gebieden korstmossen
Staat dit mos er nog?
Staat dit korstmos er nog?
Meetnet Korstmossen
Meetnet Mossen
NMV
Meetnet Bospaddenstoelen
Meetnet Zeereeppaddenstoelen
Meetnet Moeraspaddenstoelen
Staat deze soort er nog?
Zoogdiervereniging
NEM Marters en NEM Exoten
Determineren
Eerste Hulp Bij Determineren
Determinatie Vaatplanten
Determinatie Korstmossen
Determinatie Orchideeën
Het veld in
Veldkaart printen
Contactpersonen Natuurgebieden
Waarnemingen
Waarnemingen
Losse waarneming invoeren
Nieuwe streeplijst FLORON
Nieuwe streeplijst paddenstoelen
Nieuwe streeplijst (korst)mossen
Nieuwe streeplijst ANEMOON
Nieuwe streeplijst weekdieren
Mijn Lijsten
Mijn Waarnemingen
Lijsten zoeken
Waarnemingen zoeken
Waarnemers
Botanische Collectie op de Kaart
Dashboard
Dashboard
Kaart biodiversiteit per hok
Soortenlijst per atlasblok
Botanische hotspots
Literatuur
Over
Over deze site
Privacy
Beheerders en validatoren
Inloggen
|
NMV Verspreidingsatlas Paddenstoelen
Verspreidingsatlas
Wijziging opgeslagen
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
m
n
o
p
q
r
s
t
u
v
w
x
y
z
toon wetenschappelijke namen
verberg synoniemen
toon alleen geaccepteerde namen
Naakt kalkkopje
Naakte adderwortelroest
Naaldboomstekelbolletje
Naaldboskoraalzwam
Naaldbosmosklokje
Naaldhoutfranjehoed
Naaldhoutfranjekelkje
Naaldhouthertenzwam
Naaldhoutkarafjeszwam
Naaldhoutmeniezwammetje
Naaldhoutplooivlies
Naaldhoutrijpkelkje
Naaldhoutschijnmycena
Naaldhoutschoteltje
Naaldhoutspiraalkorstje
Naaldhoutspleetkooltje
Naaldhoutsplijtknopje
Naaldhoutstipschoteltje
Naaldhouttandjeszwam
Naaldhoutwasje
Naaldhoutzwermkommetje
Naaldsporig snavelkogeltje
Naaldsporig vulkaantje
Naaldvarenroest
Nachtschadevulkaantje
Nahiriri-bamboeroest
Napvormig kristalkopje
Narcisamaniet
Narcisboleet
Narcisridderzwam
Narcisridderzwam (var. coronarium)
Narcisridderzwam (var. sulphureum)
Narcisstromabekertje
Narrentasje
Nathalskorstje
Nauwe dwergporia
Navelsatijnzwam
Negencellig stippelkogeltje
Nerfuitbreekkommetje
Netelbladporiebultje
Netelknikkertje
Netelmeniezwammetje
Netkalkbekertje
Netkousgeweizwam
Netsporig keutelschijfje
Netsporig mosschijfje
Netsporig mosschijfje (var. miniata)
Netsporig mosschijfje (var. parvispora)
Netsporig mosschijfje (var. ratisboniensis)
Netsporig pluimkussentje
Netsporige truffel
Netsporige wimperzwam
Netstelige heksenboleet
Netstelige heksenboleet (var. luridus)
Netvormig dwerglantaarntje
Netvormig kristalkopje
Netvormig kroeskopje
Netvormig langdraadwatje
Netvormige kogelzakjeszwam
Nevelzwam
Nevelzwam (var. alba)
Nevelzwam (var. nebularis)
Niersporig snavelkogeltje
Niersporig wasbekertje
Niervormig kalkkopje
Nietig kransbolletje
Nietig sinterklaasschijfje
Nietig waskorstje
Nietige franjehoed
Nietige mestinktzwam
Nietigsporige tandjeszwam
Nitreuze elzensatijnzwam
Nitreuze elzensatijnzwam (f. pernitrosum)
Nitreuze elzensatijnzwam (f. politum)
Nitreuze schijnmycena
Noachs meniezwammetje
Nonnenkapkluifzwam
Noordelijk dwergvliesje
Noordelijk staalsteeltje
Noordelijke buisjeszwam
Noordelijke fluweelboleet
Noordelijke honingzwam
Noordelijke lantaarnzwam
Noordelijke slijmsteelgordijnzwam
Taphrina pruni
Tul.
Narrentasje
Kaart downloaden of aanpassen
Download kaart (groot)
Download kaart (klein)
Kaartenmachine
QR-code
Download data (csv)
Download trenddata
Toelichting kaarten
algemeen
|
taxonomie & herkenning
|
ecologie & verspreiding
|
taxonomie
|
artikelen (6)
|
standaardwerken (7)
|
trend en fenologie
|
feedback (0)
Taxonomie/morfologie
Groep:
Gemengde morfologische en taxonomische groepsindeling (Standaardlijst 2013 p. 25-26)
Ascomyceten restgroep (Are)
NMV soortcode:
Soortcode in NMV Standaardlijst 2013
0739040
Ecologie
Standaardlijst 2013, p. 31-38
Functionele groep:
Functie in het ecosysteem, met code
Biotrofe parasiet (Pb)
Habitat:
Biotoop waarin de soort meestal voorkomt, met code
park, plantsoen (93)
Substraat:
Substraat waarop de soort meestal groeit, met code
vruchten (48)
Organisme:
Organisme waarmee de soort meestal verbonden is, met code
Prunus spec. (35)
Verspreiding/bedreiging
Zeldzaamheid:
Gebaseerd op gevalideerde waarnemingen in de periode 2004 t/m 2023. Wordt één keer per jaar bijgewerkt.
algemeen (a)
Determinatie/bewijs
Gewenste vorm van onderzoek, bewijs of opgave (Standaardlijst 2013, p. 29-30)
Microscopie:
Onderzoek aan sporen, basidiën/asci, cystiden, hyfen, etc.
Veldwaarneming kan voldoende zijn voor validatie
Taxonomie & herkenning
Taphrina pruni,
het Narrentasje groeit op enkele
Prunus
-soorten, waarvan
Prunus spinosa
, de Sleedoorn wel de bekendste is. Tijdens de bloei tast de schimmel het vruchtbeginsel aan en vormt deze tot een langwerpige tot knotsvormige, 20-45 x 12-16 x 7-11 mm grote gal met een bobbelig en dof oppervlakte, aanvankelijk groen, later met bruine vlekken. Deze gallen zijn veel groter dan gezonde, niet aangetaste vruchten, die maar 10-15 mm groot worden. Na de bloei vallen zowel bij de gezonde als de aangetaste vruchtjes de bloembodem, de meeldraden en de stijl + stempel af. De gal blijft lang aan de plant zitten, tot ver in augustus of later. De schimmel vormt geen eigenlijke vruchtlichamen. Vermeld de waardplant (Sleedoorn of een andere
Prunus
-soort) bij de opgave van de vondst.
AnnaElise Jansen, 2025
CC-BY-SA 3.0
Ecologie & verspreiding
Alle
Taphrina
-soorten zijn parasitair op levende planten (biotrofe parasieten). Het grootste deel van het jaar leven ze als gisten ongezien op de waardplant waar ze geen mycelium van hyfen of draden en geen vruchtlichamen vormen; de asci zitten eenvoudigweg op de oppervlakte van de gal. De asci zijn er maar een korte periode van het jaar. In het voorjaar infecteert de schimmel de uitlopende knoppen en bloeiwijzen; de plant reageert daarop met de vorming van gallen, die bij
T. pruni
de vorm van narrentasjes hebben. In een koud en nat voorjaar kunnen de infecties massaal zijn. Er wordt van uitgegaan, dat alle
Taphrina
-soorten waardspecifiek zijn. Een juiste determinatie van de waardplant is dan ook van belang. De waardplanten van
T. pruni
zijn Sleedoorn (
Prunus spinosa
), Kerspruim (
P. ceracifera
) en gekweekte Pruim (
P. domestica
).
Taphrina pruni
is een algemene soort en in de fruitteelt is het een gevreesde ziekte. Het verspreidingsgebied in de Verspreidingsatlas toont maar een deel van de verspreiding van de waardplantsoorten, waarvan de Sleedoorn in vrijwel geheel Nederland voorkomt. Ook is het waarschijnlijk dat aantastingen in de commerciële fruitteelt niet in de atlas zijn opgenomen. Op de gal, het narrentasje, kan later in het seizoen een groenige schimmel parasiteren, een
Cladosporium
-soort.
AnnaElise Jansen, 2025
CC-BY-SA 3.0
de Vries, B. (2018)
Klein spul fungi minori.
[
Lasiobelonium badium
als
Lasiobelonium nazarovae
]
Ellis, W.N. (2016)
Plantparasieten van Europa. bladmineerders, gallen en schimmels. [genus]
Taphrina.
Grosscurt, A.C. (2020) New observations on the flower galls of the ascomycetes
Taphrina farlowii, T. padi
and
T. pruni
on, respectively,
Prunus serotina
,
P. padus
and
P. spinosa.
Cecidology
35:
43-51
Jansen, A. (2024)
Taphrina
: Narrentasjes en Bladblazen. Over enkele
Taphrina
-soorten in Nederland.
Coolia
67:
94-100
Lütjeharms, W.J. & A. de Wever (1934) Taphrina pruni - Hongerpruimen
Flora Batava
28:
2211-2211
Mix, A.J. (1949) A Monograph of the Genus
Taphrina.
University of Kansas Science Bulletin
33:
3-160
Pagina's in standaardwerken
Ascomiceti d'Italia (Medardi 2012):
281
Biodiversidad Fúngica Somiedo (Rubio ea 2010):
337
Ecologische Atlas Paddenstoelen Drenthe, 2 (Arnolds, Chrispijn & Enzlin 2014):
466 (met illustratie)
Flora Batava 28:
plaat 2211
Fungi Temperate Europe, 2 (Læssøe & Petersen 2019):
1624 (foto)
Microfungi on land plants (Ellis & Ellis 1997):
196
Pilze der Schweiz, 1. Ascomyceten (Breitenbach & Kränzlin 1984):
128
Taxonomie
Taphrina pruni
Tul. (1866)
Nederlands:
Narrentasje
Zoeken in GBIF
Zoeken in Google Scholar
Atlasblokken met waarnemingen
Het aantal atlasblokken (5x5 km) waarin de soort is gemeld binnen een periode van vijf jaar (vanaf 1980) of twintig jaar. Niet gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en het aantal doorgegeven waarnemingen kan sterk variëren per periode, dus een trend in verspreiding kan hier niet direct uit worden afgelezen. Het opgegeven jaartal is het eerste jaar van de periode. Bron: gevalideerde waarnemingen uit de NDFF.
download hoge resolutie
Fenologie
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.
Feedback
commentaar toevoegen
Close
Afbeelding 1 van 3
Maximize image
Restore image
Bestand:
Naam maker:
Locatie:
Omschrijving:
Betreft detail:
Gemaakt op:
januari 2025
januari 2025
m
d
w
d
v
z
z
53
30
31
1
2
3
4
5
2
6
7
8
9
10
11
12
3
13
14
15
16
17
18
19
4
20
21
22
23
24
25
26
5
27
28
29
30
31
1
2
6
3
4
5
6
7
8
9
Onderdelen of kenmerken:
Upload
Voorwaarden voor het plaatsen van foto's
Naam verkeerd weergeven? Pas je naam aan.
Hartelijk dank voor het uploaden. Je bijdrage wordt beoordeeld door het validatieteam. Tot die tijd is de foto of het geluid alleen voor jezelf zichtbaar.
Sluiten
{1}
##LOC[OK]##
{1}
##LOC[OK]##
##LOC[Cancel]##
{1}
##LOC[OK]##
##LOC[Cancel]##
