Soortgroepen
Flora
Vaatplanten
Mossen
Korstmossen
Paddenstoelen
Kranswieren
Wieren
Fauna
Zoogdieren
Reptielen
Amfibieën
Vissen
Dagvlinders
Nachtvlinders
Microvlinders
Libellen
Weekdieren
Kreeftachtigen
Stekelhuidigen
Manteldieren
Sponzen
Holtedieren
Overig marien
Projecten
FLORON
Het Nieuwe Strepen
Witte gebieden
Staat deze plant er nog?
Meetnet Muurplanten
Nectarindex
Oeverindex
Populatieonderzoek Jeneverbes
BLWG
Witte gebieden mossen
Witte gebieden korstmossen
Staat dit mos er nog?
Staat dit korstmos er nog?
Meetnet Korstmossen
Meetnet Mossen
NMV
Meetnet Bospaddenstoelen
Meetnet Zeereeppaddenstoelen
Meetnet Moeraspaddenstoelen
Staat deze soort er nog?
Zoogdiervereniging
NEM Marters en NEM Exoten
Determineren
Eerste Hulp Bij Determineren
Determinatie Vaatplanten
Determinatie Korstmossen
Determinatie Orchideeën
Het veld in
Veldkaart printen
Contactpersonen Natuurgebieden
Waarnemingen
Waarnemingen
Losse waarneming invoeren
Nieuwe streeplijst FLORON
Nieuwe streeplijst paddenstoelen
Nieuwe streeplijst (korst)mossen
Nieuwe streeplijst ANEMOON
Nieuwe streeplijst weekdieren
Mijn Lijsten
Mijn Waarnemingen
Lijsten zoeken
Waarnemingen zoeken
Waarnemers
Botanische Collectie op de Kaart
Dashboard
Dashboard
Kaart biodiversiteit per hok
Soortenlijst per atlasblok
Botanische hotspots
Literatuur
Over
Over deze site
Privacy
Beheerders en validatoren
Inloggen
|
NDFF Verspreidingsatlas Libellen
Verspreidingsatlas
Wijziging opgeslagen
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
m
n
o
p
q
r
s
t
u
v
w
x
y
z
toon wetenschappelijke namen
verberg synoniemen
toon alleen geaccepteerde namen
Zadellibel
Zuidelijke glazenmaker
Zuidelijke heidelibel
Zuidelijke keizerlibel
Zuidelijke oeverlibel
Zwarte heidelibel
Zwervende heidelibel
Zwervende pantserjuffer
Sympetrum fonscolombii
(Sélys, 1840)
Zwervende heidelibel
Kaart downloaden of aanpassen
Download kaart (groot)
Download kaart (klein)
Kaartenmachine
QR-code
Download data (csv)
Download trenddata
Toelichting kaarten
algemeen
|
taxonomie
|
herkenning
|
trend en fenologie
|
literatuur (4)
|
feedback (0)
Familie:
Libellulidae
Voorkomen
bron: Vlinderstichting.nl
Inmiddels een vrij algemene soort.
Herkenning
33-40 mm. Poten zwart met gele strepen. Onderkant van de ogen kenmerkend blauwgrijs gekleurd. Meestal een vrij grote gele vlek in de basis van de achtervleugels. Exemplaren met hele kleine of aanzienlijk grotere vlekken komen ook voor. Pterostigma’s geel met dikke zwarte randaders. Zwervers uit Zuid-Europa hebben vaak rode mijten op de vleugeladers. Mannetje: achterlijf recht, zonder verbredingen. Bij uitgekleurde mannetjes is het achterlijf in bovenaanzicht diep rood. In zijaanzicht loopt een onderbroken lijn van zwarte streepjes, maar de onderkant van het achterlijf is niet zwart. De voorste vleugeladers zijn opvallend rood. Op de zijkanten van het borststuk ontstaat een blauwige zweem. Jonge mannetjes lijken qua achterlijfskleur meer op vrouwtjes. Vrouwtje: grondkleur van het achterlijf aanvankelijk citroengeel, later donkergeel tot strokleurig. Achterlijf heeft in zijaanzicht meestal twee vrijwel doorlopende zwarte lengtestrepen, waarvan de bovenste duidelijk onderbroken is en daardoor uit losse streepjes bestaat. Bij oude vrouwtjes raakt de onderkant van het achterlijf zilvergrijs bestoven, waardoor de onderste zwarte lengtestreep niet meer opvalt. De meer centraal geplaatste rij van streepjes blijft wel zichtbaar. Voorste vleugeladers geel.
Meer informatie op de website van De Vlinderstichting
Habitat
Stilstaand water met een pionierkarakter: ondiepe zandige plassen met weinig vegetatie. Vaak zijn dit pas gegraven plassen of plassen die in de zomerperiode uitdrogen. Soms ook in meer permanente plassen met meer vegetatie.
Levenscyclus
In Nederland brengen de larven nul of een winter door. In het voorjaar komen zwervende heidelibellen vanuit Zuid-Europa naar Nederland en vindt hier voortplanting plaats. De meeste larven ontwikkelen zich binnen enkele maanden en sluipen in de zomer van hetzelfde jaar nog uit, vooral in de periode eind augustus-begin september. Sommige larven halen dat niet en zijn genoodzaakt te overwinteren. In het voorjaar zijn daarom kleine aantallen uitsluipende zwervende heidelibellen waarneembaar. De najaarsgeneratie (dus de nakomelingen van de immigranten) planten zich nauwelijks voort in Nederland. Het is onduidelijk of zij sterven zonder zich voort te planten, of dat zij terugvliegen naar Zuid-Europa, zoals ook een deel van de Nederlandse atalanta’s en distelvlinders dat doen.
Waardplant
Literatuur
Dijkstra, K.D. & M. van der Weide (1997) De Zwervende heidelibel (Sympetrum fonscolombii (Sélys)) in Nederland in 1996.
Brachytron
1:
16-21
Elzerman, S. (2013) Zomer 2012: zwervende heidelibel breekt records op braakliggend terrein.
Straatgras
25:
8-9
Turnhout, S. (1996) Sympetrum fonscolombii nabij Loosderecht.
Libellennieuwsbrief
4:
18-19
van de Weide, M. & K.D. Dijkstra (1996) Sympetrum fonscolombii invasie in Nederland.
Libellennieuwsbrief
4:
7-8
Taxonomie
Rijk:
Animalia
Stam:
Arthropoda
Klasse:
Insecta
Orde:
Odonata
Familie:
Libellulidae
Sympetrum fonscolombii
(Sélys, 1840)
Nederlands:
Zwervende heidelibel
Engels:
Red-veined Darter
Duits:
Frühe Heidelibelle
Zoeken in GBIF
Zoeken in Google Scholar
Herkenning
33-40 mm. Poten zwart met gele strepen. Onderkant van de ogen kenmerkend blauwgrijs gekleurd. Meestal een vrij grote gele vlek in de basis van de achtervleugels. Exemplaren met hele kleine of aanzienlijk grotere vlekken komen ook voor. Pterostigma’s geel met dikke zwarte randaders. Zwervers uit Zuid-Europa hebben vaak rode mijten op de vleugeladers. Mannetje: achterlijf recht, zonder verbredingen. Bij uitgekleurde mannetjes is het achterlijf in bovenaanzicht diep rood. In zijaanzicht loopt een onderbroken lijn van zwarte streepjes, maar de onderkant van het achterlijf is niet zwart. De voorste vleugeladers zijn opvallend rood. Op de zijkanten van het borststuk ontstaat een blauwige zweem. Jonge mannetjes lijken qua achterlijfskleur meer op vrouwtjes. Vrouwtje: grondkleur van het achterlijf aanvankelijk citroengeel, later donkergeel tot strokleurig. Achterlijf heeft in zijaanzicht meestal twee vrijwel doorlopende zwarte lengtestrepen, waarvan de bovenste duidelijk onderbroken is en daardoor uit losse streepjes bestaat. Bij oude vrouwtjes raakt de onderkant van het achterlijf zilvergrijs bestoven, waardoor de onderste zwarte lengtestreep niet meer opvalt. De meer centraal geplaatste rij van streepjes blijft wel zichtbaar. Voorste vleugeladers geel.
Feedback
commentaar toevoegen
Trend van de soort
Indexcijfer ( = 100).
download in hoge resolutie
©
NEM (CBS & De Vlinderstichting)
Fenologie imago
Fenologie vers adult
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.
Close
Afbeelding 1 van 2
Maximize image
Restore image
Bestand:
Naam maker:
Locatie:
Omschrijving:
Betreft detail:
Gemaakt op:
december 2024
december 2024
m
d
w
d
v
z
z
48
25
26
27
28
29
30
1
49
2
3
4
5
6
7
8
50
9
10
11
12
13
14
15
51
16
17
18
19
20
21
22
52
23
24
25
26
27
28
29
53
30
31
1
2
3
4
5
Onderdelen of kenmerken:
Upload
Voorwaarden voor het plaatsen van foto's
Naam verkeerd weergeven? Pas je naam aan.
Hartelijk dank voor het uploaden. Je bijdrage wordt beoordeeld door het validatieteam. Tot die tijd is de foto of het geluid alleen voor jezelf zichtbaar.
Sluiten
{1}
##LOC[OK]##
{1}
##LOC[OK]##
##LOC[Cancel]##
{1}
##LOC[OK]##
##LOC[Cancel]##