Ecologie & verspreiding Naaldenkervel staat op zonnige, droge tot matig vochtige, kalkrijke, stikstofarme tot matig-stikstofrijke, basische leem- en lössgrond en op zandige rivier- of zeeklei. Deze warmteminnende soort groeide en groeit in akkers en akkerranden (vooral met wintergraan,), op omgewerkte, ruderale plekken, in (verstoorde) bermen en op haventerreinen. Deze uit Zuidwest-Azië afkomstige soort, komt nu voor in een groot deel van Europa. Ze was en is op akkers vaak vergezeld door o.a. Ruw parelzaad, Akkerboterbloem, Getande veldsla en Kleine wolfsmelk. Vroeger werd deze soort veel gezien in het rivierengebied, in Utrecht, op de zeeklei van Groningen, en in Midden- en Zuid-Limburg en verder kwam ze verspreid voor door heel Nederland. De soort is zeer sterk achteruit gegaan ten gevolge van de intensieve akkerbouw en de daarbij horende vermesting en gebruik van herbiciden Sinds 1950 is ze ernstig bedreigd en tegenwoordig komt ze alleen nog zeer zelden voor in Zuid-Limburg en misschien ook nog in het rivierengebied. CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2014

Ecologie

Bodem
Zonnige, open plaatsen op vochtige, matig voedselrijke, kalkrijke, niet te lichte grond (klei, zavel, zand, löss en mergel).

Groeiplaats
Akkers (wintergraanakkers), ruderale plaatsen, bermen (verstoorde plaatsen), bij haventerreinen (bij losplaatsen) en omgewerkte grond.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Zeer zeldzaam in Zuid-Limburg en misschien ook nog in het rivierengebied. Vroeger ook op zeeklei in Groningen en Fryslân.

Vlaanderen
Vroeger plaatselijk vrij algemeen in de Polders en de Leemstreek. Nu zeer zeldzaam of verdwenen. Vermoedelijk alleen nog adventief (tijdelijk).

Wallonië
Zeer zeldzaam of verdwenen in Brabant, het Maasgebied en in de Gaume.

Wereld
Oorspronkelijk uit Zuidwest-Azië (oostelijk tot in Noord-India), Noord-Afrika en Zuid- en Midden-Europa. Noordelijk tot in Nederland en Groot-Britannië. Nu komt de soort voor in een groot deel van Europa en ook in gematigde streken in Noord- en Zuid-Amerika (Chili), Australië en Nieuw-Zeeland.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	kalkrijke akkers
Levensduur:	éénjarig
Levensvorm:	therofyt
Bloeitijd:	mei - juni

Literatuur
Cortenraad, J. & T.J.D. Mulder (2012) Uit de flora van Limburg. Natuurhistorisch Maandblad 101: 111-115

Jansen, M.T. & F.M. Muller (1963) Graanadventieven in en om Wageningen. Gorteria 1: 147-149 [Een opsomming van graanadventieven in de jaren 1959-1962 aangetroffen in de Wageningse overslaghaven en aan de transportroutes naar Ede en Rhenen] 

Kops, J. (1800) Scandix pecten - Naalde Kervel Flora Batava 1: 35-35 

Sloff, J.G & J.L. van Soest (1938) Het fluviatiele district in Nederland en zijn flora. Nederlandsch kruidkundig archief. Serie 3 48: 199-249 

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 2: 275

Flora Batava 01: plaat

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 555

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 763

Nederlandse Oecologische Flora 2: 255

Wilde Planten 3: 296

Wilde-Planten.nl: pagina

Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels De vertakte stengels zijn weinig afstaand behaard. Eerst zijn ze gevuld, maar later worden ze hol. Bladeren De bladeren zijn meervoudig geveerd met lijnvormige, getande deelblaadjes. Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemen vormen samen enkelvoudige schermen tegenover de bladeren en hebben elk 1 tot 3 stralen. Zen zijn wit en 3 tot 5 mm groot. De kroonbladen zijn langwerpig. Die van de buitenste bloemen zijn meestal groter. De rechtopstaande stijlen zijn kort. Meestal zijn er geen omwindselbladen en 5 omwindseltjes. Vruchten Een splitvrucht. De kort stekelharige, afgeplatte vruchten zijn 2 tot 8 cm lang, geribd en hebben een zeer lange snavel. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,15-0,25 m.
Bloemkleur:	wit
Type vrucht:	splitvrucht
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	tweeslachtig

Atlasblokken met waarnemingen
Het aantal atlasblokken (5x5 km) waarin de soort is gemeld binnen een periode van vijf jaar (vanaf 1980) of twintig jaar. Niet gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en het aantal doorgegeven waarnemingen kan sterk variëren per periode, dus een trend in verspreiding kan hier niet direct uit worden afgelezen. Het opgegeven jaartal is het eerste jaar van de periode. Bron: gevalideerde waarnemingen uit de NDFF.
© FLORON & NDFF

download hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Fenologie vruchtdragend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.