Ecologie & verspreiding Nerfamarant staat op open en zonnige, warme, droge en matig voedselrijke, meestal periodiek gestoorde en vaak oppervlakkig bewerkte, stikstofrijke en kalkhoudende, grove zanden en ook op stenige plaatsen. De eenjarige plant groeit in ruigten en bermen, in ruderale duinen en akkers, langs rivieren en op omgewerkte grond, op overslagplaatsen en bij molens, op spoorweg- en andere aanvoerterreinen. De soort stamt oorspronkelijk uit Noord-Amerika en is als verontreiniging in wol en vogelzaad terecht gekomen en ingeburgerd in Europa en Noord-Afrika. Ze is tussen 1900 en 1924 zeldzaam ingeburgerd in de Hollandse duinen en in het rivierengebied (hier het meest langs de Waal bij Nijmegen). Nerfamarant vormt matten en is tot aan de top bebladerd (alle bloemkluwens zijn bladokselstandig) en de bladeren zijn spatelvormig. De bloemdekbladen zijn 4-5-bladig, de vliezige steelblaadjes zijn iets korter dan de lancetvormige bloemdekbladen en even lang als de vrijwel rolronde vruchten die overdwars open springen en 3 groene nerven dragen. CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2015

Ecologie

Bodem
Zonnige, open, meestal periodiek gestoorde plaatsen op droge, matig voedselrijke, kalkhoudende, vaak oppervlakkig bewerkte zandgrond.

Groeiplaats
Zeeduinen, akkers, waterkanten (langs rivieren), omgewerkte grond, ruigten (voedselrijke ruigten), bij molens, langs spoorwegen (stationsterreinen) en andere aanvoerterreinen.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Zeldzaam in de Hollandse duinen en in het rivierengebied (hier het meest langs de Waal bij Nijmegen). Ingeburgerd tussen 1900 en 1924.

Vlaanderen
Zeer zeldzaam ingeburgerd. Al meer dan vijfig jaar standhoudend op een enkele plaats aan de westkust. Elders meestal onbestendig.

Wallonië
Onbestendig.

Wereld
Oorspronkelijk uit Noord-Amerika. Ingeburgerd in Europa.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	voedselrijke ruigten
Levensduur:	éénjarig
Levensvorm:	therofyt
Bloeitijd:	augustus - herfst

Literatuur
Florusse, P. (1985) De nerfamarant (Amaranthus blitoides S. Watson) in Rotterdam (Korte meded.). Gorteria 12: 243-243

Hoste, I., F. Verloove, C. Nagels, L. Andriessen & J. Lambinon (2009) De adventievenflora van in België ingevoerde mediterrane containerplanten. Dumortiera 97: 1-16 

van der Ham, R.W.J.M. (1982) De nerfamarant (Amaranthus blitoides S. Wats.) in Nederland. Gorteria 11: 86-88 

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 1: 48

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 300

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 503

Nederlandse Oecologische Flora 1: 174

Wilde-Planten.nl: pagina

Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels De liggende tot opstijgende stengels zijn sterk vertakt, kaal of naar boven toe iets behaard en tot aan de top bebladerd. Ze vormen vaak een plat op de grond liggende mat. Bladeren Bij de spatelvormige bladeren zie je dat de grootste breedte boven het midden zit. Ze zijn tamelijk vlezig, meestal 1½ tot 3 cm lang en met aan de onderkant een duidelijke witachtige middennerf en zijnerven. Bloemen Eenslachtig (een bloem met alleen mannelijke of alleen vrouwelijke geslachtsorganen). Eenhuizig (mannelijke en vrouwelijke bloemen op dezelfde plant). De bloemen zijn groenig met vaak een roodachtige tint. Elke bloem heeft 4 of vaak 5 langwerpige bloemdekbladen, Ze zijn in het midden het breedst (ongelijk van grootte). Het schutblad is iets korter dan de bloemdekbladen. Samen vormen ze bloemkluwens in de oksels van de bladeren. Vruchten Eenzadig, openspringend. De vruchten zijn vrijwel rond, met 3 groene nerven en vaak met een roodachtige tint. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,15-0,50 m.
Bloemkleur:	groen
Type vrucht:	eenzadig, openspringend
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	éénslachtig, éénhuizig

Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100). De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer. Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen. In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023

download in hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Fenologie vruchtdragend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.