Ecologie & verspreiding Lavendelhei is een karakteristieke soort van hoogveenbulten en natte heides. Ze is (net als deze vegetatietypen) beperkt tot het pleistocene deel van Nederland. Binnen het pleistocene district komt ze het meest voor in Drenthe, wat mogelijk een afspiegeling is van haar noordelijke verspreiding, ze bereikt in Nederland haar zuidwestgrens van haar gesloten areaal. Verder komt ze verspreid door het pleistocene district voor in hoogveenrestanten in o.a. Twente, de Achterhoek en de Peel. Ze staat op de Rode lijst in de categorie Kwetsbaar. Dit komt door de grote achteruitgang van haar biotoop door ontwatering, vermesting en vernietiging (ontginning). Lavendelhei is een karakteristieke vertegenwoordiger van de heidefamilie: een dwergstruik van zure standplaatsen, met fraaie roze, klokvormige bloemen en bladeren met een omgebogen bladrand. De bladeren hebben enigszins dezelfde vorm als Lavendel, wat de naam verklaart. Lavendelhei is een voorbeeld van een circumpolaire soort: ze komt ten zuiden van de Noordpool op alle continenten voor. CC-BY-SA 3.0 Kim Lotterman, 2022

Ecologie

Bodem
Zonnige plaatsen op natte, voedselarme, zure grond (hoogveen, soms op plaatsen met op geringe diepte zand).

Groeiplaats
Moerassen (tussen veenmos in levend hoogveen), aan de voet van veendijkjes, waterkanten (langs greppels in deels ontgonnen hoogveen en in dopheivegetaties langs heidevennen en gedeeltelijk uitgeveende laagten) en heide (o.a. natte heide en veenheide in brakwaterveengebieden).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Vrij zeldzaam in Drenthe en Zuidoost-Fryslân, zeldzaam in de Kempen en het oosten en zuidoosten en zeer zeldzaam in laagveengebieden.

Vlaanderen
Zeer zeldzaam in de Kempen (provincies Antwerpen en Limburg).

Wallonië
Zeldzaam in de Hoge Ardennen.

Wereld
Koel-gematigde streken op het noordelijk halfrond.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	natte heiden
Levensduur:	langlevend
Levensvorm:	houtige chamaefyt
Zaadbank:	zeer kortlevend (< 1 jaar)
Bloeitijd:	april - juni

Literatuur
Kops, J. & H.C. van Hall (1828) Andromeda polifolia - Witbladige Andromeda Flora Batava 5: 378-378 

Pagina's in standaardwerken

Flora Batava 05: plaat

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 461

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 559

Nederlandse Oecologische Flora 3: 45

Wilde-Planten.nl: pagina

Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels De stengels zijn maar weinig vertakt. De zijtakken stijgen boogvormig op. Bladeren De verspreid staande, schuin omhoog gerichte en leerachtige bladeren blijven 's winters groen. Ze zijn langwerpig, wasachtig berijpt, hebben een verdiept liggende middennerf en omgerolde randen. Aan de bovenkant zijn ze donkergroen en van onderen licht blauwachtig. Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemen zitten in kluwens aan het eind van de stengel. De knikkende bloemen zijn helderroze, klokvormig, 5 tot 8 mm groot. De bloemsteel is 2 tot 4 keer zo lang als de bloem. De 10 meeldraden zitten in de kroon opgesloten. De helmknoppen hebben aan de top 2 hoorntjes. Vruchten Een doosvrucht. De vruchten staan rechtop en zijn grijsachtig. De zaden zijn zeer kortlevend (< 1 jaar). Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,10-0,50 m.
Bloemkleur:	roze
Type vrucht:	doosvrucht
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	tweeslachtig

Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100). De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer. Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen. In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023

download in hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Fenologie vruchtdragend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.