Ecologie & verspreiding Lenteklokje groeit op licht beschaduwde plekken op vochtige, voedselrijke, kalkhoudende, humusrijke leem- en kleigrond. Zij staat in bossen, parken, tuinen, op begraafplaatsen, bij buitenplaatsen en dergelijke. In Nederland leidt de soort een vrij zeldzaam bestaan als stinzenplant die alleen in stinzenmilieus voorkomt. Zij verwildert moeizaam, eigenlijk alleen wanneer zij het naar haar zin heeft. Zij is in de negentiende eeuw ingeburgerd. In Nederland komt de plant voor in Groningen en Friesland, langs de Vecht, in de binnenduinrand, het rivierengebied, het oosten van Nederland en in Zuid-Limburg. Oorspronkelijk komt Lenteklokje uit de bergbossen in Midden-Europa. Hier staat zij aan de voet van hellingen op soortgelijke, luchtige bodems als in Nederland. Vroeger, tot 1916, kwam Lenteklokje vermoedelijk inheems als voorpost voor op de Tankenberg bij Oldenzaal in Twente. Lenteklokje is in de handel als tuinplant verkrijgbaar. Omdat de plant zo veeleisend is, is zij wel wat lastig voor tuinen. CC-BY-SA 3.0 Niko Buiten, 2020

Ecologie

Bodem
Licht beschaduwde plaatsen op vochtige, voedselrijke, neutrale tot kalkrijke, humeuze grond met een milde humus (lemig tot kleiig).

Groeiplaats
Bossen (loofbossen, hellingbossen en bergbossen, voornamelijk aan de voet van hellingen), hakhout, heggen en bij buitenplaatsen.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Vroeger inheems op de Tankenberg bij Oldenzaal in Twente. Daar voor het laatst gevonden in 1916. Tegenwoordig vrij zeldzaam als stinsenplant.

Vlaanderen
Zeer zeldzaam. Waarschijnlijk niet oorspronkelijk inheems.

Wallonië
Zeldzaam in het Maasgebied en in de zuidelijke Ardennen (in het dal van de Oise).

Wereld
In berggebieden in Midden-Europa en aangrenzende delen van Zuid-Europa. Noordwestelijk tot in Duitsland en België.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	stinseplant
Levensduur:	overblijvend
Levensvorm:	geofyt
Bloeitijd:	februari - april

Literatuur
de Vries, G. (2014) Sneeuw- en Lenteklokjes in de provincie Groningen. Floron Nieuwsbrief Groningen 21: 16-20

Heimans, E. (1897) Nog een mooi Lentebloempje. De Levende Natuur 2: 17-19 

Kok Ankersmit, H.J. (1900) Nieuwe planten gevonden in 1899. De Levende Natuur 4: 279-279 

van der Ploeg, D.T.E. (1969) Vindplaatsen van stinseplanten in Friesland. Gorteria 4: 203-208 

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 2: 195

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 124

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 127

Nederlandse Oecologische Flora 5: 8

Stinzenplanten (P.A. Bakker & E. Boeve, 1985): 74

Wilde Planten 1: 86

Wilde-Planten.nl: pagina

Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels De bloeistengel heeft 2 smalle vleugels en is langer dan de bladeren. Bladeren De bandvormige, lichtgroene bladeren zijn 0,5 tot 1½ cm breed en zijn tijdens de bloei meestal nog maar voor een deel ontwikkeld. Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloeistengel draagt meestal maar 1 bloem, zelden zijn het er 2. De bloemdekbladen zijn wit en hebben vlak onder de top een groene vlek. Verder zijn de knikkende bloemen klokvormig en 1½ tot 2½ cm lang. De helmknoppen zijn oranje. De bloemen verspreiden een zoete geur. Vruchten Een doosvrucht. De bruine zaden zijn eivormig en minder dan een ½ mm lang. Ze hebben een wit aanhangsel. Eenzaadlobbig (kiemend met één kiemblaadje).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,10-0,30 m.
Bloemkleur:	wit
Type vrucht:	doosvrucht
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	tweeslachtig

Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100). De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer. Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen. In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023

download in hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.

De bloeiperiode is dit jaar 4 dagen eerder dan het langjarig gemiddelde.