Ecologie & verspreiding Lelietje-van-dalen groeit op beschaduwde tot halfbeschaduwde plaatsen op droge tot vrij vochtige, kalkarme, matig voedselrijke, zwak zure grond, zoals leem, löss, zand, mergel en stenige plaatsen. Zij staat in loofbossen, parkbossen, duinbossen, bosranden, struwelen, houtwallen, lanen, soms in open duinterrein, onder heggen, bij buitenplaatsen en in andere stinzenmilieus. In het stedelijk gebied betreft het veelal verwilderde tuinplanten. In Nederland is Lelietje-van-dalen algemeen op de hogere zandgronden, in het duingebied en in Zuid-Limburg. Elders is zij zeldzaam. De plant is in de handel verkrijgbaar. Sinds de Middeleeuwen is de plant geliefd als tuinplant. Al op een schilderij uit 1415 is zij te zien. Verschillende vormen, zoals de roze en de dubbele, zijn reeds lang in cultuur. Vermoedelijk als gevolg van verwildering vanuit tuinen is de soort recent toegenomen. CC-BY-SA 3.0 Niko Buiten, 2014

Ecologie

Bodem
Beschaduwdetot halfbeschaduwde plaatsen op matig droge tot matig vochtige, matig voedselrijke, zwak zure grond (leem, löss, zand, mergel en stenige plaatsen).

Groeiplaats
Bossen (loofbossen, parkbossen en landgoedbossen), zeeduinen (duinbossen), struwelen, brede houtwallen, brede hagen, grasland (bergweiden) en puin.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Vrij algemeen op de hoge zandgronden, in de binnenduinrand en Zuid-Limburg en zeldzaam in het rivierengebied, in laagveengebieden, in zeekleigebieden en in Flevoland.

Vlaanderen
Vrij algemeen, maar zeer zeldzaam in het kustgebied.

Wallonië
Vrij algemeen.

Wereld
In het grootste deel van Europa, in de Kaukasus, hier en daar in West-Siberië en (in een andere vorm) in Oost-Azië. Ingeburgerd in oostelijk Noord-Amerika.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	bossen op droge, zure grond
Levensduur:	overblijvend
Levensvorm:	geofyt
Zaadbank:	zeer kortlevend (< 1 jaar)
Bloeitijd:	mei - juni

Literatuur
Kops, J. (1800) Convallaria majalis - Lelie der Dalen Flora Batava 1: 6-6 

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 3: 54

Flora Batava 01: plaat

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 120

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 131

Nederlandse Oecologische Flora 4: 297

Stinzenplanten (P.A. Bakker & E. Boeve, 1985): 136

Wilde Planten 1: 215

Wilde-Planten.nl: pagina

Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels De stengels zijn gootvormig. De steel van het ene blad omsluit die van het andere blad en heeft aan de voet groene of paarse schubben. Lelietje van dalen vormt grote groepen. Bladeren Elke plant heeft meestal 2 bladeren. Deze zijn gesteeld, elliptisch tot langwerpig en spits. Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemen vormen slanke, naar 1 kant gekeerde trossen. Meestal zijn de bloemen 0,8 tot 1 cm lang. Ze zijn wit of soms roze, klokvormig en hangen aan gekromde steeltjes. Ze verspreiden een duidelijke geur. De korte stijl heeft een 3-lobbige stempel. De 6 bloembladen zijn, met elkaar vergroeid. De slippen zijn naar buiten gebogen. Vruchten Een bes. De rode bes bevat 2 blauwachtige zaden. De zaden zijn zeer kortlevend (< 1 jaar). Eenzaadlobbig (kiemend met één kiemblaadje).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,15-0,30 m.
Bloemkleur:	wit
Type vrucht:	bes
Kleur van de vrucht:	rood, roze
Geslachtsverdeling:	tweeslachtig

Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100). De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer. Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen. In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023

download in hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Fenologie vruchtdragend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.