Ecologie & verspreiding Tweehuizige zegge is een zeer zeldzame soort van natte blauwgraslanden en min of meer kalkrijke moerassen, met name in de oostelijke helft van Nederland. Carex dioica is zeer sterk achteruitgegaan in de afgelopen 100 jaar, mede debet aan de zeer ernstige teloorgang van blauwgraslanden. Na 1980 is ze slechts bekend van 6 atlasblokken in ons land. De meest noordelijke vindplaats in Nederland, in de Drogehamstermieden (Fryslân), omvat een rijke populatie. De relatief kleine soort groeit met losse wortelstokken, in tegenstelling tot de polvormende Veenzegge (Carex davalliana). Beide soorten zijn tweehuizig. Er zijn dus mannelijke planten en vrouwelijke planten, waarbij de mannelijke nog onopvallender zijn dan de vrouwelijke. De bloeiwijze bestaat uit één enkel aartje, met of mannelijke bloemen of vrouwelijke bloemen. Ook Vlozegge heeft, net als Tweehuizige zegge en Veenzegge, één enkel aartje als bloeiwijze, maar in dit aartje vinden we zowel mannelijke als vrouwelijke bloemen. CC-BY-SA 3.0 Jacob Koopman, 2014

Ecologie

Bodem
Zonnige plaatsen op natte, voedselarme, niet bemeste, vrij kalkarme, zwak zure, humusrijke tot venige grond (veen, leem en leemhoudend zand) met een stabiel grondwaterpeil (net onder het maaiveld).

Groeiplaats
Grasland (bauwgrasland), moerassen (kalkmoerassen en moerasjes) en heide (afgeplagde plekken op leem).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Zeer zeldzaam, o.a. in Drenthe en Oost-Fryslân.

Vlaanderen
Zeer zeldzaam in de Kempen.

Wallonië
Zeer zeldzaam in de Hoge Ardennen (nog op 1 plaats in de Hoge Venen).

Wereld
In West-Siberië, Noord- en Noordwest-Europa, het noordelijk deel van Midden-Europa en op enkele plaatsen in Zuidwest-Europa. Nauw verwante (onder)soorten groeien in Noord-Azië en het noordelijke deel van Noord-Amerika.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	kalkmoerassen
Levensduur:	overblijvend
Levensvorm:	hemicryptofyt
Bloeitijd:	mei

Literatuur
De Langhe, J.E., R. D'hose, A. Sotiaux & C. Ulrich (1977) Une station à Liparis loeselii (L.) L.C.M. Rich. et Carex dioica L. à Mol (Campine). Dumortiera 6: 32-33

Eisele, W. & E. Zähringer (1998) Vorläufiger Schlüssel zur Bestimmung der Seggen (Carex spec.) Baden-Württembergs nach vegetativen Merkmale. Floristische Rundbriefe Beiheft 5: 1-26

Kern, J.H. & T.J. Reichgelt (1954) Carex L., 1753. Flora Neerlandica : 7-133 

Kiffe, K. (2002) Die Carex-hybriden der "Standardliste der Farn- und Blütenpflanzen Deutschlands" III: Carex canescens x C. dioica (= C. x microstachya Ehrh.). Floristische Rundbriefe 35: 57-60

Kobus, J.D. (1866) Flora van Wageningen en aangrenzende gemeenten. A. Ophorst, Wageningen

Kops, J. & H.C. van Hall (1832) Carex dioica - Tweehuizig Rietgras Flora Batava 6: 466-466 

Reichgelt, T.J. (1962) De zomerexcursie-1961 van de Kon. Ned. Botanische Vereniging naar de Langstraat. Gorteria 1: 30-31 

Rich, T.C.G. & A.C. Jermy (1998) Plant Crib - Carex. Botanical Society of the British Isles 

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 2: 99

Flora Batava 06: plaat

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 150

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 160

Nederlandse Oecologische Flora 5: 338

Wilde Planten 3: 193

Wilde-Planten.nl: pagina

Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels De bloeistengels zijn afgerond-driekantig. De scheden zijn glanzig lichtbruin. Tweehuizige zegge is een vrij donker groene, tengere plant. Bladeren De bladeren zijn borstelvormig en nog geen mm breed. Bloemen Eenslachtig (een bloem met alleen mannelijke of alleen vrouwelijke geslachtsorganen). Tweehuizig (mannelijke en vrouwelijke bloemen op verschillende planten). Aan de stengeltop staat slechts 1 aar. Bij mannelijke planten is deze spoelvormig, bleekbruin en tot 1½ cm lang. Vrouwelijke planten hebben een compacte, eivormige, donkerbruine, zelden meer dan 1 cm lange aar. De bloemen hebben 2 stempels. Vruchten Een eenzadige dopvrucht of nootje. De urntjes staan horizontaal uit als ze rijp zijn. Ze zijn dof donkerbruin tot paarsbruin, lensvormig, eirond, generfd en 3 tot 4 mm lang. Ze hebben een korte, fijn getande snavel. Eenzaadlobbig (kiemend met één kiemblaadje).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,05-0,30 m.
Type vrucht:	eenzadige dopvrucht of noot
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	éénslachtig, tweehuizig

Atlasblokken met waarnemingen
Het aantal atlasblokken (5x5 km) waarin de soort is gemeld binnen een periode van vijf jaar (vanaf 1980) of twintig jaar. Niet gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en het aantal doorgegeven waarnemingen kan sterk variëren per periode, dus een trend in verspreiding kan hier niet direct uit worden afgelezen. Het opgegeven jaartal is het eerste jaar van de periode. Bron: gevalideerde waarnemingen uit de NDFF.
© FLORON & NDFF

download hoge resolutie