Ecologie & verspreiding Tengere zandmuur is te vinden op een open, kalkrijke, droge en warme, matig voedselrijke bodem die kan bestaan uit zand of lemig zand, lichte klei of löss, zavel of mergel en komt verder ook voor op stenige plaatsen. Deze pionier groeit op duinhellingen en in duinvlakten, op akkers, in duingraslanden en duinstruwelen, op dijk- en krijthellingen, op open plekken in graslanden en op rivierduinen. Verder in akkers op löss en zandige klei en op muren, op bouwland en braakliggende grond. Nederland ligt geheel binnen het Europese deel van het areaal. Haar verspreiding is, vanwege het lastige onderscheid met Gewone zandmuur, onvoldoende bekend. Waarschijnlijk is ze vrij zeldzaam in Zuid-Limburg en het rivierengebied, zeldzaam in Zeeland, de Hollandse en Zeeuwse duinen en in het stedelijke milieu. Elders wordt ze als zeer zeldzaam beschouwd. Het taxon heeft een dunwandige doosvrucht die bij samendrukken zonder geluid open gaat in tegenstelling tot de dikwandige doosvrucht van Gewone zandmuur die bij samendrukken duidelijk hoorbaar openspringt. CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2021

Ecologie

Bodem
Zonnige, warme, open plaatsen op droge, matig voedselrijke, kalkhoudende grond (zand, lemig zand, lichte klei, löss, mergel, zavel en stenige plaatsen).

Groeiplaats
Zeeduinen, akkers, muren en rivierdijken.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Vrij zeldzaam in Zuid-Limburg, in het rivierengebied, in Zeeland en in de Hollandse en Zeeuwse duinen. Elders zeer zeldzaam.

Vlaanderen
Vrij zeldzaam.

Wallonië
Plaatselijk vrij algemeen tot vrij zeldzaam.

Wereld
In Europa, behalve in het uiterste noorden.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	kalkrijke akkers
Levensduur:	éénjarig
Levensvorm:	therofyt
Bloeitijd:	mei - herfst

Literatuur
Hoste, I., F. Verloove, C. Nagels, L. Andriessen & J. Lambinon (2009) De adventievenflora van in België ingevoerde mediterrane containerplanten. Dumortiera 97: 1-16 

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 2: 69

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 283

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 520

Wilde-Planten.nl: pagina

Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels Slanke stengels met vrij lange leden. Bladeren De dof donkergroene blaadjes zijn eivormig, spits, 2½ tot 8 mm lang en met 3 tot 5 nerven. Aan de rand zijn ze gewimperd. De onderste blaadjes zijn gesteeld. Bloemen Eenslachtig (een bloem met alleen mannelijke of alleen vrouwelijke geslachtsorganen). Eenhuizig (mannelijke en vrouwelijke bloemen op dezelfde plant). De bloemen zijn wit. De kroonbladen zijn 1,1 tot 1,6 mm lang en de kelkbladen zijn 2½ tot 3,1 mm. Vruchten Een doosvrucht. De vruchten zijn smal kegelvormig met een dunne wand, Ze zijn kleiner dan 3 mm, aan de voet weinig verbreed en springen zonder geluid open. De zaden zijn kleiner dan die van Gewone zandmuur, ongeveer 0,4 tot 0,45 mm. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,02-0,25 m.
Bloemkleur:	wit
Type vrucht:	doosvrucht
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	éénslachtig, éénhuizig

Atlasblokken met waarnemingen
Het aantal atlasblokken (5x5 km) waarin de soort is gemeld binnen een periode van vijf jaar (vanaf 1980) of twintig jaar. Niet gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en het aantal doorgegeven waarnemingen kan sterk variëren per periode, dus een trend in verspreiding kan hier niet direct uit worden afgelezen. Het opgegeven jaartal is het eerste jaar van de periode. Bron: gevalideerde waarnemingen uit de NDFF.
© FLORON & NDFF

download hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Fenologie vruchtdragend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.