Ecologie & verspreiding Penseelbladige waterranonkel staat op zonnige plaatsen in ondiep tot vrij diep, stilstaand tot vrij snel stromend, zwak zuur tot neutraal, zacht, matig voedselarm tot voedselrijk, soms zelfs enigszins vervuild water boven een bodem van, soms licht organisch zand. De eenjarige of overblijvende plant groeit in beken en gekanaliseerde rivieren, in plassen en poelen, in meren en vijvers, in sloten en kanalen, in zandafgravingen, afgesneden rivierarmen en in vennen met binnendringende meststoffen. Soms groeit de plant ook op droogvallende plaatsen. Het areaal van het taxon omvat Europa, behalve in de meest noordelijke delen en komt ook voor in de kustgebieden van Noord-Afrika. Het taxon komt in Nederland her en der verspreid voor, de concentratie in Noord-Brabant is zeer waarschijnlijk te danken aan de hier actieve en bekwame floristen. Bij deze variëteit zijn de lager geplaatste, ondergedoken bladeren gelijk aan of groter dan de stengelleden en drijfbladeren zijn al of niet aanwezig. De vruchten zijn kaal of behaard. CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2015

Ecologie

Bodem
Zonnige plaatsen in tamelijk snel stromend, vrij diep, helder, kalkarm, matig voedselrijk, weinig vervuild water.

Groeiplaats
Water (beken, kleine rivieren, kanalen, vijvers en soms ook in grotere wateren).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
De verspreiding is onvoldoende bekend.

Vlaanderen
Zeer zeldzaam in de kempen en de Zand- en Zandleemstreek.

Wallonië
Vrij zeldzaam in de Ardennen.

Wereld
Midden- en Zuid-Europa en Noord-Afrika.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	voedselrijke wateren
Levensduur:	overblijvend
Levensvorm:	hydrofyt
Bloeitijd:	mei - augustus

Literatuur
Diederich, P. (1984) Le genre Ranunculus L. subgen. Batrachium (DC.) Gray au Grand-Duché de Luxembourg. Dumortiera 28: 1-5

Schaminée, J.H.J. & A.H.F. Stortelder (2000) De ene boterbloem is de andere niet. De sociologische indicatiewaarde van plantensoorten, toegelicht aan de hand van het geslacht Ranunculus. Stratiotes 20: 5-19

van der Meijden, R. (1982) Een nieuwe combinatie in Ranunculus peltatus Schrank. Gorteria 11: 92-92

van der Voo, E.E. (1971) Een groeiplaats van Ranunculus aquatilis subsp. peltatus (Schrank) Syme in het centrum van het Hafdistrict. Gorteria 5: 234-239 

Pagina's in standaardwerken

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 319

Wilde-Planten.nl: pagina

deze soort in de Zadenatlas van Nederland

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Bladeren Drijvende bladeren zijn vaak aanwezig, ondergedoken bladeren zijn altijd aanwezig. De drijvende bladeren zijn vrij donkergroen, rondachtig, ongeveer tot het midden ingesneden en 3 tot 5 spletig. De slippen zijn grof gekarteld, soms met 'overgangsbladeren' met lobben die in draadvormige slippen uitlopen of die bij de middelste lob ontbreken. Bij Penseelbladige waterranonkel zijn de lagere ondergedoken bladeren even lang of veel langer dan de stengelleden. De drijvende bladeren kunnen al of niet aanwezig zijn. Meestal hebben deze aan de top draadvormig versmalde slippen. De ondergedoken bladen vallen buiten het water penseelvormig samen. Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De kroonbladen zijn 1,2 tot 4,5 cm. De honinggroef op de plaat van de kroonbladen is meestal meer lang dan breed, soms zijn ze halvemaanvormig. Ze bedekken elkaar met de randen. De bloembodem is behaard. Vruchten Een eenzadige dopvrucht of nootje. De vruchtstelen zijn 5 tot 15 cm. De vruchtjes kunnen kaal of behaard zijn. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,10-3,00 m.
Bloemkleur:	geel met wit
Type vrucht:	eenzadige dopvrucht of noot
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	tweeslachtig

Atlasblokken met waarnemingen
Het aantal atlasblokken (5x5 km) waarin de soort is gemeld binnen een periode van vijf jaar (vanaf 1980) of twintig jaar. Niet gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en het aantal doorgegeven waarnemingen kan sterk variëren per periode, dus een trend in verspreiding kan hier niet direct uit worden afgelezen. Het opgegeven jaartal is het eerste jaar van de periode. Bron: gevalideerde waarnemingen uit de NDFF.
© FLORON & NDFF

download hoge resolutie