|
|
|
Ecologie & verspreiding
Van nature staat Aalbes op vochtige tot natte voedselrijke grond in bossen. Omdat deze niet-gedoornde struik in een groot deel van Nederland in het wild te vinden is, is deze niet erg kieskeurig wat betreft standplaats. Zelfs in de schaduw van bossen op droge zandgrond zijn exemplaren te vinden. Deze West-Europese soort is vrijwel overal in Nederland te vinden soms op de meest onverwachte plaatsen. Opvallend is de witte vlek in het stedelijk gebied van Almere en de kust van Friesland en Groningen. De zon bevordert het rijpen van de zure, rode bessen. Vogels, vooral merels en lijsters, zijn een groot liefhebber van de rijpe bessen en zorgen voor de verspreiding.
CC-BY-SA 3.0 Christine Tamminga, 2014
|
EcologieBodemZonnige tot meestal halfbeschaduwde plaatsen op vochtige tot vrij natte, matig voedselrijke tot voedselrijke, matig zure tot licht basische (meestal zwak zure) grond (leem, klei, zand en stenige plaatsen). GroeiplaatsBossen (loofbossen, moerasbossen, beekdal- en rivierdalbossen), bosranden, struwelen, heggen, houtwallen, in bosjes bij boerderijen, beschaduwde rotsen, zeeduinen (binnenduinen, duinstruwelen, duinbossen), waterkanten (langs bosbeken) en in knotwilgen.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandPlaatselijk vrij algemeen. Het meest in beek- en rivierdalen, op natte leemgronden en in de binnenduinen. VlaanderenVrij algemeen, maar zeldzaam in de Polders en de Kempen. WalloniëAlgemeen in Brabant en het Maasgebied, zeldzaam in Lotharingen en zeer zeldzaam of ontbrekend in de Ardennen. WereldVoornamelijk in West-Europa. Ingeburgerd in o.a. Noord-Amerika.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurKops, J. & H.C. van Hall (1836) Ribes rubrum - roode Aalbes Flora Batava 7: 554-554 Sloff, J.G & J.L. van Soest (1938) Het fluviatiele district in Nederland en zijn flora. Nederlandsch kruidkundig archief. Serie 3 48: 199-249 Weber, H.E. (1992) Zur Klärung der als Ribes rubrum L. und Ribes spicatum Robson bezeichneten Sippen. Floristische Rundbriefe 26: 1-10 Weber, H.E. (1993) Nachtrag zur Typisierumg und Anwendung des Namens Ribes rubrum L. Floristische Rundbriefe 27: 1-6 Pagina's in standaardwerkenAtlas van de Nederlandse Flora 3: 135, als Ribes sylvestreFlora Batava 07: plaatHeukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 314Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 328Nederlandse Oecologische Flora 1: 289Wilde-Planten.nl: paginaAfbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas) Taxonomie| Rijk: | Plantae | | Stam: | Tracheophyta | | Klasse: | Spermatopsida | | Orde: | Saxifragales | | Familie: | Grossulariaceae |
Ribes rubrum L. (1753) | | Nederlands: | Aalbes | | Engels: | Red Currant | | Duits: | Rote Johannisbeere |
Etymologiebron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra | Ribes is mogelijk door verwarring aan zijn naam gekomen. Ribas is de naam van een soort rabarber uit Libanon, Rheum Ribas, die door de Arabieren al heel vroeg als geneeskrachtig en laxerend kruid werd gekweekt. Toen de Arabieren in het door hen veroverde Spanje geen ribas aantroffen droegen ze de naam over op de ook zuur smakende aalbes waaruit eerst ribos en tenslotte ribes ontstond. Door anderen wordt de naam echter als een verlatijnste vorm van Riebs beschouwd, een oud Duits woord voor de ribes. Rubrum betekent rood.
|
Bron: Standaardlijst 2003 | | Bron Nederlandse naam: Standaardlijst 2003 |
Inclusief deze taxa:
Ribes rubrum var. domesticum, Ribes rubrum var. rubrum | | | | Zoeken in GBIF | | Zoeken in Google Scholar |
Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels Takken zonder doornen. Bladeren Op de bladstelen groeien korte en lange, gesteelde klieren met een roodbruin klierknopje. De niet sterk ruikende, meestal vijflobbige, maar soms drielobbige bladen zijn aan de voet hartvormig. De onderkant is meestal dicht behaard en niet beklierd. Bloemen Tweeslachtig (een plant met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemen groeien in hangende trossen (tot twintig bloemen). Ze zijn geelachtig groen, vaak iets paarsig en ongeveer 5 mm groot. De kroonbladen zijn zeer klein. De kelkslippen staan eerst af, maar later rollen ze achterover. De bloemen zijn schaalvormig met in het midden een vijfhoekige richel om de stijl. Vruchten Een bes. De bessen zijn glanzend helderrood, enigszins doorschijnend, 6-10 mm groot, niet behaard, eetbaar en zuur. Gekweekte bessen kunnen ook geelwit zijn. Deze zijn iets minder zuur van smaak. Verspreiding gebeurt hoofdzakelijk door vogels en dan met name merels, lijsters en spreeuwen, die de zaden verspreiden via de uitwerpselen.Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes). De zijn eind juni rijp, dat is omstreeks de herdenkingsdag van de Heilige Johannes. In Duitsland worden de bessen daarom Johannisbeere genoemd.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode. © NEM(CBS & FLORON) 2023
 download in hoge resolutieFenologie bloeiend Fenologie vruchtdragend Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.
|