Ecologie & verspreiding
Vroege haver staat op open, zonnige, soms licht beschaduwde, droge, soms vochtige, voedsel- en kalkarme, basen- en uitgesproken stikstofarme, meestal zwak zure tot neutrale, humusarme en doorlatende, vaak iets gestoorde zand-, en grindige grond, soms op uitgedroogd hoogveen. Deze eenjarige pionier groeit in binnenduingrasland en laag duinstruweel, in lichte loof- en naaldbossen, in droog, zuur grasland en op open plaatsen in (begraasd) grasland, op de bovenrand van schrale hellingen, in bermen en op zanddijken. Verder op heide en in zandgroeven, op spoorwegterreinen en in droge akkers, op kliftoppen en rotsen, op muren en tussen plaveisel. Nederland valt geheel binnen het areaal van de West-Europese plant. De soort is algemeen in de duingebieden, plaatselijk algemeen in de Pleistocene streken en is elders zeldzaam en dan meestal met zand aangevoerd. De onderste stengelleden hebben onder de knopen meestal zeer korte, naar beneden gebogen haartjes en het tongetje is tot boven het midden bezet met stekelhaartjes.
CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2015
|
EcologieBodemZonnige, soms licht beschaduwde, open plaatsen op droge, soms vochtige, voedselarme, meestal zwak zure, humeuze grond (zand, grind, soms op uitgedroogd hoogveen).
GroeiplaatsZeeduinen (binnenduingrasland en laag duinstruweel), bossen (langs paadjes in dennenbossen), lanen waar het afgevallen blad verwijderd wordt, grasland (droog, zuur grasland, open plaatsen in grasland, begraasd grasland en op de bovenrand van schrale hellingen), bermen, dijken (zanddijkjes), heide, afgravingen (zandgroeven) en langs spoorwegen (spoorbermen).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandAlgemeen in het oosten en midden van het land en in de duinen. Elders zeldzaam. In laagveengebieden en in kleistreken alleen op aangevoerd zand.
VlaanderenVrij algemeen in de Kempen en in de duinen. Elders vrij zeldzaam, maar zeer zeldzaam in de polders en in de Leemstreek..
WalloniëZeer zeldzaam. Het meest nog in Lotharingen.
WereldIn West-Europa, het noordelijke deel van Midden-Europa en op enkele eilanden in de Atlantische Oceaan. Ingeburgerd in Nieuw-Zeeland, Noord- en Zuid-Amerika en Zuid-Afrika.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurHeimans, E. (1898) Gras. III.
De Levende Natuur 3: 47-52
Jansen, P. (1951) Gramineae.
Flora Neerlandica : 7-274
Kops, J. & H.C. van Hall (1836) Avena (Aira) praecox - kleine Haver
Flora Batava 7: 491-491
Pagina's in standaardwerkenAtlas van de Nederlandse Flora 3:
20Flora Batava 07:
plaatHeukels' Flora van Nederland, 23e ed.:
223Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.:
253Nederlandse Oecologische Flora 5:
152Wilde Planten 3:
86Wilde-Planten.nl:
paginadeze soort in de Zadenatlas van Nederland Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De onderste stengelleden hebben onder de knopen meestal zeer korte naar beneden gebogen haartjes.
Bladeren Het tongetje is tot boven het midden bezet met stekelhaartjes.
Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De aartjes zitten in een smalle, compacte pluim met korte, opgerichte zijassen. De stelen van de aartjes zijn even lang of korter dan de aartjes.
Vruchten Een graanvrucht. De zaden zijn langlevend (> 5 jaar). Eenzaadlobbig (kiemend met één kiemblaadje).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023
download in hoge resolutieFenologie bloeiend
Fenologie vruchtdragend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.