Ecologie & verspreiding Vlottende waterranonkel is een plant van meer dan een een meter lang die alleen ondergedoken bladeren heeft die bovendien langer zijn dan de stengelleden. Omdat de plant gebonden is aan stromend water is goede hechting in de ondergrond vereist, bijvoorbeeld in een zandbodem. Vlottende waterranonkel komt voor in de beken en snelstromende rivieren van West en Midden Europa. De plant was voor 1950 al zeldzaam, is door watervervuiling nog meer achteruit gegaan en is nu beperkt tot zijrivieren van de Maas. Sinds 1980 is ze echter ook bekend van de Tongelreep bij Aalst in Brabant. De soort is naamgevend voor de associatie van Vlottende waterranonkel (Callitricho hamulatae-Ranunculetum fluitantis) en dat is de enige waterplantengemeenschap met het zwaartepunt in Limburg, dus in heuvellandschap. De soort is ook naamgevend voor de associatie van Doorgroeid fonteinkruid (Ranunculo fluitantis – Potametum perfoliati), maar komt in Nederland slechts bij uitzondering in die gemeenschap voor. CC-BY-SA 3.0 Martin Stolp, 2014

Ecologie

Bodem
Zonnige plaatsen, in helder, vrij snel stromend, zuurstofrijk, matig voedselrijk tot voedselrijk, tot meer dan 1 meter diep, neutraal water (zand en stenige bodems).

Groeiplaats
Water (snel stromende rivieren, beken en kanalen, vaak met een bodem van rotsgesteente, grind en keien of zandige modder).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Zeldzaam in Zuid-Limburg en in het zuidoosten van Noord-Brabant. Elders zeer zeldzaam.

Vlaanderen
Vrij zeldzaam in het Maasgebied  en zeer zeldzaam in de Kempen en de Leemstreek.

Wallonië
Plaatselijk vrij algemeen in het Maasgebied en in de Ardennen. Elders zeer zeldzaam.

Wereld
In West- en Midden-Europa.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	voedselrijke wateren
Levensduur:	overblijvend
Levensvorm:	hydrofyt
Bloeitijd:	juni - augustus

Literatuur
Hartsen, F.A. (1868) Ranunculus fluitans - Stroomende renonkel Flora Batava 13: 997-997 

Schaminée, J.H.J. & A.H.F. Stortelder (2000) De ene boterbloem is de andere niet. De sociologische indicatiewaarde van plantensoorten, toegelicht aan de hand van het geslacht Ranunculus. Stratiotes 20: 5-19

Sloff, J.G & J.L. van Soest (1938) Het fluviatiele district in Nederland en zijn flora. Nederlandsch kruidkundig archief. Serie 3 48: 199-249 

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 2: 259

Flora Batava 13: plaat 0997

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 258

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 318

Nederlandse Oecologische Flora 1: 251

Wilde-Planten.nl: pagina

Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels 's Winters zijn de stengels gedrongen. Ze kruipen en wortelen op de knopen en de bladeren zijn lang gesteeld. Tegen de zomer groeien de stengels snel en kunnen dan tot 6 meter lange slierten vormen, die zweven in het water. Ze wortelen dan alleen aan de voet en hebben kortgesteelde bladeren. Bladeren Er zijn alleen ondergedoken bladeren. Deze zijn penseelvormig, worden tot enkele dm lang, zijn aan de voet in drieën gevorkt en vervolgens enkele keren gegaffeld en met vrij stevige, langgerekte, evenwijdige slippen. Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De witte, 1 tot 3 cm grote bloemen hebben meestal 6 kroonbladen (soms 5 tot 10), die elkaar met de randen bedekken en met een omgekeerd eironde honinggroef. De bloembodem is vrijwel kaal. Vruchten Een eenzadige dopvrucht of nootje. De vruchten zijn vrijwel kaal. De vruchtstelen worden tot 10 cm lang, maar zijn niet langer dan de bladeren. Vaak is er maar weinig vruchtzetting. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,90-6,00 m.
Bloemkleur:	wit
Type vrucht:	eenzadige dopvrucht of noot
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	tweeslachtig

Atlasblokken met waarnemingen
Het aantal atlasblokken (5x5 km) waarin de soort is gemeld binnen een periode van vijf jaar (vanaf 1980) of twintig jaar. Niet gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en het aantal doorgegeven waarnemingen kan sterk variëren per periode, dus een trend in verspreiding kan hier niet direct uit worden afgelezen. Het opgegeven jaartal is het eerste jaar van de periode. Bron: gevalideerde waarnemingen uit de NDFF.
© FLORON & NDFF

download hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.