|
|
Pinguicula vulgaris L.
Vetblad
|
Ecologie & verspreiding
Deze oorspronkelijk inheemse soort hoort thuis op zure, natte en vooral ook schrale grond, zoals blauwgraslanden en moerassige heiden. Vetblad kwam in 1950 vooral voor in de Gelderse Vallei, in grote delen van Overijssel, Gelderland en De Peel. Tegenwoordig is de soort erg zeldzaam geworden. Deze achteruitgang heeft alles te maken met vermesting en verdroging. Door natuurontwikkeling en natuurherstel in het natte zandlandschap is de soort recent op veel plekken teruggekomen, maar alleen door blijvend natuurbeheer zal Vetblad kunnen overleven.
CC-BY-SA 3.0 Christine Tamminga, 2014
|
EcologieBodemZonnige, open plekken op natte, voedselarme, zwak zure tot soms kalkrijke grond (hoogveen, laagveen, bronveen, rotsen, zand, leem en venig zand). GroeiplaatsGrasland (blauwgrasland en schraal grasland), heide (moerassige plaatsen, plagplekken en op vers afgestoken greppelkanten op de grens van heide en grasland), moerassen (veenmoeras, hoogveenranden en bronveentjes), waterkanten (langs beekjes in lage, natte moskussens), natte rotsen en hellende terreinen (plekken met afstromend water).
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandZeer zeldzaam in Gelderland en in het oosten van Overijssel. VlaanderenVoor het laatst gevonden in 1881. WalloniëNiet in Wallonië. WereldVerspreid over een groot deel van Europa, het meest in berggebieden en eveneens op het Oost-Friese eiland Borkum. Ook in noordelijk Noord-Amerika en aan de oost- en westrand van Azië.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuur(Anoniem) (1896) Groeiplaatsen van Pinguicula vulgaris. De Levende Natuur 1: 73-74 Heimans, E. (1896) Het Vetkruid of Vetblad ( Pinguicula vulgaris). De Levende Natuur 1: 134-134 Hilgers, J. (1969) De achteruitgang van de Orchidaceae in Limburg 3. Natuurhistorisch Maandblad 58: 46-47 Kops, J. & H.C. van Hall (1844) Pinguicula vulgaris - Heide Vetblad Flora Batava 8: 586-586 Rossenaar A, J., G. Kierkels, M. Schelle & F. Bos (1999) Pinguicula vulgaris L. (Vetblad) weer terug in Noord-Brabant. Gorteria 25: 112-114 Slembrouck, J. (2009) Pinguicula vulgaris (vetblad) uitgeplant in het Buitengoor (Mol, prov. Antwerpen). Dumortiera 97: 26-27 van Ooststroom, S.J. & T.J. Reichgelt (1961) Pinguicula vulgaris L. (Korte meded.). Gorteria 1: 7-7 Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels Vetblad overwintert als winterknop. De boemsteel staat rechtop, maar buigt vlak onder bloem. Bladeren Vetblad heeft een rozet van plat tegen de grond gedrukte, geelgroene, vlezige, langwerpig-eironde bladeren met een gave, naar boven omgerolde rand. De bladbovenkant draagt gesteelde en zittende klieren. Insekten die op de kleverige druppeltjes van de gesteelde klieren afkomen, blijven daaraan plakken, waarna het blad zich langzaam samenrolt. De zittende klieren scheiden een verteringssap uit dat eiwitten uit de prooi oplost. Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemen zijn paars met 1 of 2 witte vlekken in de keel. Ze zijn 1 tot 1½ cm groot en staan op een dunne, klierharige steel. De kroonslippen zijn langwerpig. De spoor is kort, priemvormig, 3 tot 6 mm lang, recht of iets gebogen, spits en half zo lang als de rest van de bloemkroon. Vruchten Een doosvrucht. De vruchten zijn stomp. De zaden zijn zeer kortlevend (< 1 jaar). Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode. © NEM(CBS & FLORON) 2023
 download in hoge resolutieFenologie bloeiend Fenologie vruchtdragend Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.
|