Ecologie & verspreiding
Heidezegge is in ons land alleen bekend van de Veluwe, waar ze voorkomt op open, droge, schrale zandgronden. Ze is na 1980 uit acht atlasblokken bekend, voordien waren er nog twee, waarvan eentje buiten de Veluwe. De naam Heidezegge suggereert, evenals de wetenschappelijke naam Carex ericetorum, dat ze op heiden voorkomt, maar dat is buiten ons land veel minder het geval. Daar is ze aan te treffen op zowel kalkarme als min of meer kalkrijke grond, ook in arme dennenbossen op kalkrijk zand, soms samen met Voorjaarszegge (Carex caryophyllea). Beide soorten zijn ook hogerop in de Middel-Europese bergweiden te vinden en lijken veel op elkaar. Heidezegge onderscheidt zich vooral door de stompe, breed witvliezig gerande vrouwelijke kafjes. Voorjaarszegge heeft een groene, meestal uittredende middennerf. Het zijn beide vroege bloeiers in ons land, vanaf eind april. Eind mei is de bloei al weer voorbij.
CC-BY-SA 3.0 Jacob Koopman, 2014
|
EcologieBodemZonnige, open plaatsen op droge, voedselarme, kalkarme (in oostelijker streken ook op kalkhoudende), zwak zure grond (fijn, lemig zand, stuifzand en grof, grindrijk zand).
GroeiplaatsHeide (langs heidepaden, vooral op plaatsen waar de grond vroeger is omgewerkt). Elders ook in kalkhoudende dennenbossen en kalkgrasland.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandZeer zeldzaam op de Veluwe tussen Arnhem en Kootwijk.
VlaanderenNiet in Vlaanderen.
WalloniëZeer zeldzaam.
WereldMidden- en West-Azië en Oost-, Noordoost- en Midden-Europa. In West-Europa heeft zij slechts een paar vindplaatsen, tot in Noord-Engeland en de Pyreneeën.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurEisele, W. & E. Zähringer (1998) Vorläufiger Schlüssel zur Bestimmung der Seggen (
Carex spec.) Baden-Württembergs nach vegetativen Merkmale.
Floristische Rundbriefe Beiheft 5: 1-26
Haveman, R. & M. Hornman (2001) Flora en fauna op militaire heideterreinen.
De Levende Natuur 102 (4): 173-176
Heimans, J. (1924) Zeldzame planten op de Veluwe.
De Levende Natuur 29: 132-133
Kern, J.H. & T.J. Reichgelt (1954) Carex L., 1753.
Flora Neerlandica : 7-133
Remacle, A. & J.P. Jacob (2013) Nouvelles stations de
Carex ericetorum en Lorraine belge.
Dumortiera 102: 32-39
Remacle, A., J.P. Jacob & J. Lambinon (2007) Confirmation de l’existence en Belgique de
Carex ericetorum, présent en Lorraine septentrionale.
Dumortiera 91: 7-15
Rich, T.C.G. & A.C. Jermy (1998)
Plant Crib - Carex. Botanical Society of the British Isles
van Eeden, F.W. (1885) Carex ericetorum - Heide-Sekgras
Flora Batava 17: 1318-1318
Walker, K.J. & P. Stroh (2020) Changes in the distribution and abundance of
Carex ericetorum in Britain since the 1970s.
British & Irish Botany 2: 77-92
Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De stengels zijn stomp driekantig. De scheden zijn glanzend bruin en hebben vaak een paarsige tint. Ze verweren tot vezels. Heidezegge vormt losse polletjes of matjes.
Bladeren Grijsgroen.
Bloemen Eenslachtig (een bloem met alleen mannelijke of alleen vrouwelijke geslachtsorganen). Eenhuizig (mannelijke en vrouwelijke bloemen op dezelfde plant). De bloeiwijze is compact met een smal cilindervormige (niet knotsvormige) mannelijke topaar en één of twee kortere, eivormige, rechtopstaande vrouwelijke aren. Bloemen met drie stempels. De schutbladen zijn zeer kort en kafjesachtig.
Vruchten Kafjes met een vliezige rand en een gewimperde top. Ze hebben geen groene middenstrook of een stekelpunt. De urntjes zijn driekantig-peervormig en ongeveer 2 mm lang. Verder zijn ze grijsgroen, behaard en hebben ze een zeer korte snavel. Een eenzadige dopvrucht of nootje. Eenzaadlobbig (kiemend met één kiemblaadje).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Atlasblokken met waarnemingen
Het aantal atlasblokken (5x5 km) waarin de soort is gemeld binnen een periode van vijf jaar (vanaf 1980) of twintig jaar.
Niet gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en het aantal doorgegeven waarnemingen kan sterk variëren per periode,
dus een trend in verspreiding kan hier niet direct uit worden afgelezen. Het opgegeven jaartal is het eerste jaar van de
periode. Bron: gevalideerde waarnemingen uit de NDFF.
© FLORON & NDFF
download hoge resolutieFenologie bloeiend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.