Ecologie & verspreiding Haaksterrenkroos wordt in Nederland voornamelijk gevonden in de pleistocene (zand) gebieden en in de duinen. Van de inheemse sterrenkroos soorten groeit het Haaksterrenkroos in de meest voedselarme omstandigheden. De soort lijkt in de laatste decennia sterk vooruit te zijn gegaan, maar dat is vrij zeker het effect van de grotere aandacht die botanici aan het geslacht Sterrenkroos besteden. Ook de relatief goede herkenbaarheid van Haaksterrenkroos heeft waarschijnlijk bijgedragen aan de vele vondsten in de afgelopen decennia. Belangrijk voor de herkenning is de kenmerkende bladtop van de lijnvormige (onderwater) bladeren en - een verschil met alle inheemse sterrenkrozen - de teruggeslagen stijl die stijf tussen de twee deelvruchtjes ligt. Ondanks dat bij Haaksterrenkroos (net als Rond sterrenkroos)  de bestuiving onder water plaats vindt, is zij vaak te vinden op drooggevallen oevers en bospaden. Op dergelijke locaties zijn druppels dauw onontbeerlijk voor de geslachtelijke voortplanting. CC-BY-SA 3.0 Bert Lanjouw, 2020

Ecologie

Bodem
Zonnige tot licht beschaduwde plaatsen in stromend of stilstaand, ondiep (maar vaak dieper dan bij Gesteeld sterrenkroos), vaak koel, helder, zoet, matig voedselarm tot matig voedselrijk, vaak zwak zuur, kalkarm water met een bodem van zand of leem, zelden op klei.

Groeiplaats
Water (meren, beken, grotere plassen, poelen, sprengen, afwateringskanaaltjes, kwelsloten en zandafgravingen) en soms als landvorm in bossen (op natte bospaden).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Vrij zeldzaam in het oosten en midden van het land en op de Waddeneilanden. Elders zeer zeldzaam.

Vlaanderen
Vrij zeldzaam. Verpreid door het land, maar het meest in de Kempen.

Wallonië
Vrij zeldzaam in de Ardennen. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam.

Wereld
Noord-, West- en Midden-Europa. Zuidelijk tot in Zuidwest-Frankrijk en Noord-Italië. Ook op Groenland.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	voedselrijke wateren

Literatuur
Bruinsma, J.H.P. (2008) Praktikum Sterrenkroos - Callitriche.  

Kentgens, J.S. (1911) Door beemd en bosch. Natuurhistorisch Jaarboek (Limburg) 1: 51-61

Lanjouw, B. & E. van den Dool (1989) Meer aandacht voor Callitriche's gevraagd. Gorteria 15: 103-107 

Zijlstra, O.G. (1992) Gesteeld sterrekroos (Callitriche brutia Petagna) nieuw voor Nederland. Gorteria 7: 122-124 

Zijlstra, O.G. (1992) Gesteeld sterrekroos (Callitriche brutia Petagna), nieuw voor Nederland. Nieuwsbrief FLORON-FWT 7: 8-9 

Pagina's in standaardwerken

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 649

Wilde-Planten.nl: pagina

Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels Op drooggevallen plekken zie je liggende tot opstijgende stengeltjes met langwerpige bladeren. Onderwaterstengels sterven grotendeels af. Bladeren De rozetten zijn min of meer schotelvormig verdiept. De blaadjes zijn elliptisch tot spatelvormig, maar soms zijn alle blaadjes lijnvormig. De blaadjes van landvormen zijn kleiner, elliptisch en meestal donkergroen. Ze zijn aan de top verbreed en zeer diep uitgerand en daardoor tweetoppig. Bloemen Eenslachtig (een bloem met alleen mannelijke of alleen vrouwelijke geslachtsorganen). Eenhuizig (mannelijke en vrouwelijke bloemen op dezelfde plant). De alleenstaande bloemen zijn meestal ondergedoken, maar soms groeien ze boven water. De stijlen zijn teruggekromd. De schutbladen zijn sikkelvormig. De meeldraden en stijlen van de watervormen bevinden zich onder het wateroppervlak, bij landvormen gebeurt de bestuiving in een waterdruppel. Vruchten Een splitvrucht. De ronde, 1,2-1,5 mm grote vruchtjes zijn zwart met helemaal teruggeslagen, aanliggende stijlresten. De deelvruchtjes zijn smal gevleugeld. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,10-0,60 m.

Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100). De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer. Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen. In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023

download in hoge resolutie