Ecologie & verspreiding Heksenmelk staat op zonnige tot half beschaduwde, droge tot meestal vochtige, matig voedselrijke, vaak kalkhoudende zand-, leem-, zavel- en kleibodems en verder op stenige plaatsen, ze verdraagt bemesting. De overblijvende plant groeit in weilanden en bermen, op rivierdijken en ruigten, in struwelen en bosjes, op spoorwegemplacementen en industrieterreinen, tussen straatstenen en in de aanspoelselgordels in de hoge delen van uiterwaarden. Het soortencomplex waartoe Heksenmelk behoort thuis in Europa en Azië en is ingeburgerd in Noord-Amerika. In Nederland is ze vrij algemeen in het rivierengebied en in de duinen, in laagveen- en zeekleigebieden, in stedelijke gebied en plaatselijk in Zeeland. Ze is zeldzaam in de zandgebieden van Noordoost- en Midden-Nederland. Heksenmelk is waarschijnlijk inheems, maar tegenwoordig komt een ander, zonder twijfel niet-inheems taxon (met onzeker identiteit) meer frequent voor en vormt hiermee bastaardzwermen, wat de determinatie zeer bemoeilijkt. Het soortencomplex vergt nadere studie en moet zeer waarschijnlijk verder opgesplitst worden. CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2015

Ecologie

Bodem
Zonnige tot half beschaduwde plaatsen op droge tot meestal vochtige, matig voedselrijke, vaak kalkhoudende grond (zand, leem, zavel, klei en stenige plaatsen). Voornamelijk in riviervalleien.

Groeiplaats
Grasland (weiland), bermen, rivierdijken, ruigten (kalkrijke ruigten), struwelen, bosjes, zeeduinen, langs spoorwegen (spoorbermen en spoorwegterreinen), industrieterreinen, onbelopen plaatsen tussen straatstenen en aanspoelselgordels in hoge delen van uiterwaarden.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Vrij algemeen in het rivierengebied en plaatselijk in Zeeland, in laagveengebieden, in de duinen, in zeekleigebieden en in stedelijke gebieden en zeldzaam in de zandgebieden van Noordoost- en Midden-Nederland.

Vlaanderen
Vrij algemeen langs de Maas en vrij zeldzaam langs de Schelde. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam.

Wallonië
Vrij algemeen langs de Maas. Elders zeldzaam.

Wereld
Europa en Azië en ingeburgerd in Noord-Amerika. Heksenmelk: Voornamelijk in Midden-Europa, maar ook in West en Noord-Europa. Roedewolfsmelk: Oorspronkelijk uit Oost-Europa en Azië.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	kalkrijke ruigten
Levensduur:	overblijvend
Levensvorm:	hemicryptofyt
Zaadbank:	langlevend (> 5 jaar)
Bloeitijd:	mei - juli

Literatuur
Kops, J. & J.E. van der Trappen (1846) Euphorbia esula - Stompbladige Wolfsmelk Flora Batava 9: 703-703 

Sloff, J.G & J.L. van Soest (1938) Het fluviatiele district in Nederland en zijn flora. Nederlandsch kruidkundig archief. Serie 3 48: 199-249 

van Eeden, F.W. (1893) Euphorbia esula lanceolata - Lancetbladige Wolfsmelk Flora Batava 19: 1443-1443 

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 3: 70

Flora Batava 09: plaat

Flora Batava 19: plaat 1443

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 348

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 417

Nederlandse Oecologische Flora 3: 13

Wilde Planten 2: 228

Wilde-Planten.nl: pagina

Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels De stengels zijn meestal niet vertakt aan de voet. Vaak vormt de plant grote groepen. Bladeren De langwerpige stengelbladen zijn 4-7 mm breed met de grootste breedte in of boven het midden. Naar de voet zijn ze geleidelijk versmald. Ze hebben een steel, zijn 2-5 cm lang, blauwachtig groen, zwak glanzend, vrij dun en buigzaam. De bladtop is stomp of spits of soms stekelpuntig. De schutbladen in de bloeiwijze zijn groengeel en worden na de bloei groen. De bladen van  Roedewolfsmelk zijn lijn- tot lancetvormig en spits of vrij spits. Bloemen Eenslachtig (een bloem met alleen mannelijke of alleen vrouwelijke geslachtsorganen). Eenhuizig (mannelijke en vrouwelijke bloemen op dezelfde plant). Het bloemscherm bevat vijf tot zeventien stralen. De bloeiwijze heeft daarnaast twee tot twintig okselstandige stralen. De schijnbloemen zijn van binnen meestal behaard. De honingklieren op de rand van de schijnbloemen zijn meestal halvemaanvormig met hoornvormige uiteinden, maar soms zijn ze ook niet gehoornd of zelfs iets afgerond. Roedewolfsmelk heeft een scherm met meestal vijf tot negen stralen. De bloeiwijze heeft meestal twee tot twaalf okselstandige stralen. De schijnbloemen zijn kaal. Vruchten Een kluisvrucht. De zaden zijn geelbruin of soms wit. De zaden zijn langlevend (langer dan vijf  jaar). Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).Roedewolfsmelk heeft grijze zaden.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,30-0,90 m.
Bloemkleur:	groengeel
Type vrucht:	kluisvrucht
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	éénslachtig, éénhuizig

Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100). De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer. Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen. In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023

download in hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Fenologie vruchtdragend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.