Ecologie & verspreiding Heggenduizendknoop staat op zonnige, warme, droge tot vochthoudende, goed doorlatende, matig voedselrijke tot voedselrijke, al of niet kalkhoudende bodems van zand en leem. De eenjarige plant groeit in (duin)struwelen en ruigten, in bossen en bosranden, in lichte rivierduinbosjes en op kapvlakten, op spoorhellingen, in heggen en hekken en aan de oevers van waterlopen. Het areaal omvat de gematigde streken van Europa en Azië en ze is op een aantal plaatsen in Noord-Amerika ingeburgerd. In Nederland is de soort vrij algemeen in het zuidoosten, in Gelderland, Overijssel en de Hollandse duinen, vrij zeldzaam in het rivierengebied en het noordoosten en is elders zeer zeldzaam. Heggenduizendknoop wordt regelmatig verward met Zwaluwtong, de rijpe nootjes van eerstgenoemde zijn 2,5-3 mm lang en glanzend zwart, die van Zwaluwtong zijn 4-5 mm lang en dof zwart. Vegetatief valt ze altijd te onderscheiden van Zwaluwtong aan de gladde bladstelen, bij Zwaluwtong voelen de bladstelen ruw aan door de aanwezigheid van minieme stekelhaartjes. De bladeren, stelen en zaden zijn eetbaar. CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2015

Ecologie

Bodem
Zonnige, warme plaatsen op droge, matig voedselrijke tot voedselrijke, vaak kalkhoudende en goed doorlatende grond (zand en leem).

Groeiplaats
Bosranden, heggen, struwelen (voedselrijke zomen), net gekapte hakhoutbosjes, lichte rivierduinbosjes en kapvlakten daarvan, tussen doornstruiken aan bosranden, verstoorde grond, zeeduinen, parken, ruigten en langs spoorwegen (spoordijken en spoorbermen).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Vrij algemeen in het zuidoosten, Gelderland en Overijssel en de Hollandse duinen en vrij zeldzaam in het rivierengebied en het noordoosten. Elders zeer zeldzaam.

Vlaanderen
Vrij algemeen in de Kempen, de Leemstreek en het Maasgebied. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam.

Wallonië
Vrij algemeen in de omgeving van de grote rivieren en vrij zeldzaam in de Ardennen. Elders zeer zeldzaam.

Wereld
Gematigde streken in Europa en Azië. Nu ook op een aantal plaatsen in Noord-Amerika.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	voedselrijke zomen
Levensduur:	éénjarig
Levensvorm:	therofyt
Bloeitijd:	juli - herfst

Literatuur
Kops, J. (1807) Polygonum dumetorum - Hegge Duizend-knoop Flora Batava 2: 156-156 

Sanchez, A., T.M. Schuster & K.A. Kron (2009) A large-scale phylogeny of Polygonaceae based on molecular data. International Journal of Plant Sciences 170: 1044-1055 

Schuster, T.M., K.L. Wilson & K.A. Kron (2011) Phylogenetic Relationships of Muehlenbeckia, Fallopia, and Reynoutria (Polygonaceae) investigated with chloroplast and nuclear sequence data. International Journal of Plant Sciences 172: 1053-1066 [Ondersteunt de plaatsing van Fallopia japonica s.l. in Reynoutria. Herkenning: Reynoutria heeft pluimvormige bloeiwijzen, lange stijlen en vrijstaande meeldraden; Fallopia heeft trossen, korte stijlen en vergroeide meeldraden.] 

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 3: 123

Flora Batava 02: plaat

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 274

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 547

Nederlandse Oecologische Flora 1: 144

Wilde-Planten.nl: pagina

Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels De dunne, rechts windende, meestal klimmende stengels zijn rond en worden tot 2 meter lang. Ze zijn fijn gestreept. Bladeren De lichtgroene, gladde bladeren zijn pijlvormig. Ze lijken op die van Zwaluwtong. Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). Ook de witachtige bloemen lijken veel op die van Zwaluwtong. Vruchten Een eenzadige dopvrucht of nootje. De zwarte, gladde en glanzende zaden zijn 2½-3 mm lang. Het vruchtsteeltje is 5-8 mm. Het vruchtdek is breed gevleugeld en even lang als het vruchtsteeltje. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	tot 2,00 m.
Bloemkleur:	wit
Type vrucht:	eenzadige dopvrucht of noot
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	tweeslachtig

Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100). De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer. Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen. In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023

download in hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Fenologie vruchtdragend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.