Ecologie & verspreiding Duinzwenkgras (Festuca arenaria) is de grootste vertegenwoordiger uit de verwantschap van Rood zwenkgras (Festuca rubra). De soort is in alle delen forser dan de andere soorten uit dit complex, maar het doorslaggevende verschil is te vinden in de doorsnede van de bladeren: bij F. arenaria vormt het sclerenchym een ononderbroken mantel van meerdere cellagen, terwijl bij de vormen van F. rubra het sclerenchym in eilanden in de bladhoeken zit. Bovendien zijn de aartjes van F. arenaria opvallend bleek (stro-)groen. Duinzwenkgras is een soort van de stuivende duinen, waar ze vooral te vinden is tussen de Helm, waar ze losse tapijten vormt. De soort kan overal langs de Nederlandse kust worden aangetroffen. In de zeereep, waar deze soort vooral te vinden is, komt echter ook een forse vorm van Rood zwenkgras voor, en als de planten vegetatief zijn (wat bij Rood zwenkgras vaker voorkomt dan bij Duinzwenkgras!) kan vaak alleen anatomisch onderzoek uitsluitsel geven. De vele vondsten in het binnenland op het kaartje betreffen waarschijnlijk voor een belangrijk deel Rood zwenkgras. Van Duinzwenkgras komen twee vormen voor in Nederland en onderzoek moet uitwijzen of deze vormen niet als zelfstandige soorten beschouwd moeten worden. CC-BY-SA 3.0 Rense Haveman, 2015

Ecologie

Bodem
Zonnige, open plaatsen op droge, voedselarme, zwak zure tot kalkrijke, vaak stuivende, zoete tot brakke zandgrond.

Groeiplaats
Zeeduinen (duinvalleien, stuivende helmduinen, ruigten aan de rand van strandvlakten en stuifkuilen).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Algemeen langs de Noordzeekust en plaatselijk op zandige delen van de IJsselmeerkust.

Vlaanderen
Vrij algemeen langs de kust. Afgenomen.

Wallonië
Niet in Wallonië.

Wereld
Langs de kust van West-Europa en het Oostzeegebied.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	zeeduinen
Levensduur:	overblijvend
Levensvorm:	hemicryptofyt
Bloeitijd:	mei - augustus

Literatuur
de Wilde-Duyfjes, B.E.E. (1973) Over de twee ondersoorten van Festuca rubra L. in Nederland. Gorteria 6: 128-131 

de Wilde-Duyfjes, B.E.E. (1964) Festuca ovina L., s.l en Festuca rubra L., s.l in Nederland. Gorteria 2: 40-48 

Freijsen, A.H.J. & E. Heeres (1972) Welke soort rood zwenkgras (Festuca rubra s.l.) komt voor in de jonge kustduinen van Voorne en die van overig Nederland? Gorteria 6: 57-61 

Freijsen, A.H.J. & H.T.A. van Heusden (1965) Festuca rubra L. op Terschelling. Gorteria 2: 154-158 

Jansen, P. (1951) Gramineae. Flora Neerlandica : 7-274 

van Eeden, F.W. (1877) Festuca rubra var. arenaria - Zand-Zwenkgras Flora Batava 15: 1159-1159 

Pagina's in standaardwerken

Flora Batava 15: plaat 1159

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 206

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 257

Nederlandse Oecologische Flora 5: 77

Wilde-Planten.nl: pagina

Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels De stengels zijn meestal paarsrood aan de voet. Losse zodenvormend. Bladeren De bladschede en de vier of meer ribben van de bladschijf zijn behaard. De bladschede is dikker en breder dan die van Rood zwenkgras. De bladdoorsnede is min of meer U-vormig. bladeren van niet-bloeiende spruiten zijn ingerold en 0,7-1½ mm breed. Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemen groeien in rechtopstaande, vrij losse of min of meer samengetrokken pluimen van 0,6-1,5 cm met schuin omhoog staande takken. De aartjes zijn 0,7-1 cm lang en bevatten vier tot zes, paarsrode of geel-bruinige bloemen. De naald van het onderste kroonkafje is 1-2 mm lang. De onderste zijas van de pluim is ongeveer half zo lang als de pluim. Vruchten Een graanvrucht. De vruchten zijn kaal aan de top. Eenzaadlobbig (kiemend met één kiemblaadje).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,15-1,00 m.
Type vrucht:	graanvrucht
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	tweeslachtig

Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100). De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer. Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen. In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023

download in hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.