Ecologie & verspreiding
Doorgroeid fonteinkruid is vrij algemeen in meren, kanalen, rivieren en tochtsloten. De plant groeit in matig voedselarm tot voedselrijk, meestal helder water op (venig) zand en rivierklei. Zij is zeldzaam op zeeklei en op veengrond is zij in de laatste decennia minder algemeen geworden door eutrofiëring en watervervuiling. Doorgroeid fonteinkruid is zeer goed bestand tegen waterbeweging zoals golfslag en stroming en dat laatste is er de oorzaak van dat er enige uitbreiding heeft plaats gevonden in aan- en afvoerkanaaltjes naar en op de hogere zandgronden. Over het gehele land bezien is er een duidelijke achteruitgang. De uitgebreide, dichte vegetaties (‘wiervelden) welke in het zoetwatergetijdengebied, in de Friese meren en in de Utrechts-Hollandse plassen werden aangetroffen, zijn grotendeels weer verdwenen. Maar in recenter ontstane grote zoete wateren zoals de randmeren en het Oldambtmeer in Groningen geven de Doorgroeid fonteinkruid velden nog wel eens overlast voor de pleziervaart.
CC-BY-SA 3.0 Bert Lanjouw, 2014
|
EcologieBodemZonnige plaatsen in niet te ondiep tot vrij diep, helder, voedselrijk, zoet of soms zwak brak, stilstaand tot matig stromend, neutraal tot basisch (kalkrijk) water met een minerale bodem van zand, leem, zavel of klei.
GroeiplaatsWater (plassen, vijvers, kanalen, meren, kleinere rivieren, beken, brede sloten en toevoerkanalen van gemalen). Ook in het zoetwatergetijdengebied.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandPlaatselijk algemeen in en langs het IJsselmeer en het Veluwemeer. Plaatselijk vrij algemeen in laagveengebieden, in het rivierengebied, in het noordoosten van het land en op Wieringen. Elders zeldzaam en zeer zeldzaam in Limburg (alleen in het Maasdal). Niet in het grootste deel van Zeeland en op de Waddeneilanden.
VlaanderenZeldzaam in de Kempen. Elders zeer zeldzaam. Sterk afgenomen.
WalloniëZeldzaam in de riviervalleien. Elders zeer zeldzaam.
WereldGematigde en koudere streken op het noordelijk halfrond en in Centraal-Afrika en Australië.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurClason, E.W. (1964) 5a. Potamogetonaceae.
Flora Neerlandica : 37-79
Daumal, M.M., D. Oosterhuis, M.J.J.M. Verhofstad, R.H.J. Erkens & E.T.H.M. Peeters (2024) The impact of drought duration on two Potamogeton species with different growth forms.
Aquatic Sciences 86: 86-73
Kops, J. & H.C. van Hall (1836) Potamogeton perfoliatum - rondbladig Fonteinkruid
Flora Batava 7: 498-498
van der Linden, J. & W. Poelmans (1993) Recente vondsten van breedbladige fonteinkruiden (
Groenlandia en
Potamogeton spec.) in de provincie Noord-Brabant.
Gorteria 19: 97-102
Vöge, M. (1998) Zur phänotypischen Plastizität beim Durchwachsenen Laichkraut
Potamogeton perfoliatus L.
Floristische Rundbriefe 32: 81-85
Vöge, M. (2005) Wachstum und Reproduktion bei Laichkräutern: im gemässigten Klima und im niederarktischen Grönland.
Floristische Rundbriefe 39: 67-72
Vöge, M. (2009) Beeinflussung des Wachstums von
Potamogeton perfoliatus in einem Hamburger Baggersee.
Floristische Rundbriefe 43: 1-7
Wiegleb, G. (1976) Die Verbreitung einge Wasserpflanzen, besonders der Gattung Potamogeton im südlichen und östlichen Niedersachsen.
Göttinger Floristische Rundbriefe 10: 11-15
Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De witachtige, rechtopstaande of bovenaan horizontaal even onder het wateroppervlak zwevende stengels zijn meestal vertakt en kunnen tot enkele meters lang worden.
Bladeren De ondergedoken bladeren zijn 3-7 cm lang. Ze zijn rond tot langwerpig-eirond, hebben een vlakke top en een hartvormige voet die de stengel omvat. De bladrand is zwak gekroesd en heel fijn getand. De kleine steunblaadjes zijn vliezig en verdwijnen snel.
Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De groenige bloemen vormen een 2-4 cm lange aar. De aarstelen zijn 3½-7 cm, naar boven toe niet verdikt.
Vruchten Een steenvrucht. De zaden zijn ongeveer 3-3½ mm lang. Ze zijn zeer kortlevend (korter dan één jaar). Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023
download in hoge resolutieFenologie bloeiend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.