Ecologie & verspreiding Moesdistel is te vinden op zonnige tot licht beschaduwde, matig stikstofrijke, vochtige tot natte, basenrijke, ± voedselrijke, losse en humeuze, neutrale tot meestal kalkhoudende en goed doorlatende leem- klei-, zand- en laagveenbodems, vaak op plekken met basenrijke kwel. Ze groeit in hooiland, beekdalhooiland en nat, bemest grasland, op ruderale plaatsen en opgespoten grond, langs kleine rivieren, beken en sloten, in allerlei bossen, bosranden, kapvlakten en ruigten langs moerassen en in populierenaanplantingen. Nederland ligt aan de westrand van het Europese deel van het verspreidingsgebied. De soort is zeldzaam in Zuid-Limburg en Noord-Brabant en is elders zeer zeldzaam. De honingrijke bloemen worden door diverse insectengroepen bezocht en bestoven of de plant bestuift zichzelf, de olierijke zaden worden graag door vogels gegeten en worden door de wind en dieren (waaronder mieren) verspreid. Moesdistel vormt gemakkelijk bastaarden met Aarddistel (C. x. rigens) en met Kale jonker (C. x hybridum). CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2015

Ecologie

Bodem
Zonnige tot licht beschaduwde plaatsen op vochtige tot natte, matig voedselrijke tot voedselrijke, humeuze, neutrale tot meestal kalkhoudende grond (leem, klei, zand en laagveen). Vaak op plekken met kalkrijke kwel.

Groeiplaats
Grasland (hooiland, beekdalhooiland en nat, bemest grasland), waterkanten (beken en sloten), moerassen (moerasveen), ruderale plaatsen, opgespoten grond en bossen en bosranden (langs bospaden, lichte loofbossen, moerasbossen, beekbegeleidende bossen en populierenaanplantingen).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Zeldzaam in Zuid-Limburg en Noord-Brabant en zeer zeldzaam in de Biesbosch, in Zeeland en in Gelderland.

Vlaanderen
Vrij zeldzaam, maar plaatselijk algemeen (o.a. in de Leemstreek).

Wallonië
Algemeen in Brabant en Lotharingen (in de zuidelijke Ardennen). Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam.

Wereld
In West-Azië en in Oost- en Midden-Europa, westelijk tot in Nederland en België. In Noordwest-Europa meestal niet blijvend.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	natte, bemeste graslanden
Levensduur:	overblijvend
Levensvorm:	hemicryptofyt
Zaadbank:	zeer kortlevend (< 1 jaar)
Bloeitijd:	juni - september

Literatuur
Bos, W. & R. von Mackensen (1997) Distels, planten met karakter. De Levende Natuur 98: 223-225 

van Eeden, F.W. (1872) Cirsium oleraceum - Moesdistel Flora Batava 14: 1046-1046 

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 2: 116

Flora Batava 14: plaat 1046

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 619

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 676

Nederlandse Oecologische Flora 4: 140

Wilde Planten 1: 99

Wilde-Planten.nl: pagina

Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels De dikke stengels zijn hol, gegroefd, weinig of niet vertakt, niet of zwakbehaard en ook niet gevleugeld. Bladeren De bleekgroene bladeren staan wijd uit, zijn sappig, vrij teer, zwak bestekeld en niet gekroesd. De wortelbladeren kunnen tot meer dan een ½ m lang worden. Ze zijn langwerpig en naar de voet geleidelijk versmald. De stengelbladeren zijn eirond, naar de voet versmald en dan weer verbreed tot een stengelomvattende voet. Soms zijn ze zwak gelobd, dan weer veervormig gespleten tot gedeeld. De bladrand is dubbel getand. Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemen groeien met 2 tot 6 bij elkaar aan de stengeltop in een schotelvormige omhulling van een aantal niet gedeelde, driehoekig-eironde en ver voorbij de bloemhoofdjes stekende bleek geelgroene schutbladen. De lichtgele hoofdjes zijn 2½ tot 4 cm groot. Vruchten Een eenzadige dopvrucht of nootje. De zaden zijn zeer kortlevend (< 1 jaar). Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,60-1,50 m.
Bloemkleur:	witgeel
Type vrucht:	eenzadige dopvrucht of noot
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	tweeslachtig

Atlasblokken met waarnemingen
Het aantal atlasblokken (5x5 km) waarin de soort is gemeld binnen een periode van vijf jaar (vanaf 1980) of twintig jaar. Niet gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en het aantal doorgegeven waarnemingen kan sterk variëren per periode, dus een trend in verspreiding kan hier niet direct uit worden afgelezen. Het opgegeven jaartal is het eerste jaar van de periode. Bron: gevalideerde waarnemingen uit de NDFF.
© FLORON & NDFF

download hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Fenologie vruchtdragend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.