Ecologie & verspreiding
Maarts viooltje is een halfschaduwplant van voedselrijke, losse, humeuze en vochthoudende, vaak kalkhoudende, minerale bodem. Zij groeit in Zuid-Limburg en op de grens van rivierdalen met heuvelgebieden aan de randen van loofbossen aan de voet van hellingen, waar humusrijk materiaal bijeengespoeld wordt. In Zuid-Limburg komt zij talrijk voor in holle wegen. In de uiterwaarden van grote rivieren staat zij in rivierduinbosjes en onder heggen van doornstruiken. In Zeeland zoekt zij op dijken de beschutting van doornstruiken. Maarts viooltje kan in de zon groeien, maar wordt in open dijkbermen door gras verdrongen. Verder groeit zij in stinzenmilieu’s langs de Utrechtse Vecht, de Hollandse binnenduinrand en in Noordwest-Friesland. In Nederland is Maarts viooltje vrij algemeen in Zuid-Limburg, het rivierengebied, het Deltagebied en het kalkrijk duingebied. Verwilderd komt zij in toenemende mate in het stedelijke gebied voor. Ze groeit hier onder andere in parkbossen, op kerkhoven en onder hagen. Het areaal omvat Europa (behalve het noordelijke deel), Zuidwest-Azië en Noordwest-Afrika en is elders ingeburgerd. Ze is vegetatief van Ruig viooltje te onderscheiden door de korte teruggeslagen, ½ mm lange haren op de bladstelen.
CC-BY-SA 3.0 Niko Buiten, 2015
|
EcologieBodemMeestal licht beschaduwde plaatsen op vochtige, matig voedselrijke tot voedselrijke, losse, luchtige, humeuze, neutrale tot kalkrijke grond (zand, leem, zavel, klei en löss).
GroeiplaatsHeggen, bosranden, hakhout, struwelen, bossen (loofbossen, landgoedbossen en parkbossen), langs holle wegen, bermen, begraafplaatsen, stadswallen, aan de voet van hellingen en rivierduinbosjes.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandVrij algemeen in Zuid-Limburg, in het rivierengebied, in Zeeland, in de Hollandse en Zeeuwse duinen en in stedelijke gebieden. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam. Ook als stinsenplant.
VlaanderenVrij algemeen in de Duinen, de Leemstreek, langs de Maas en in de Voerstreek. Elders zeldzamer.
WalloniëVrij algemeen in Brabant, het Maasgebied en in Lotharingen (de zuidelijke Ardennen). Elders zeldzamer.
WereldIn Europa, behalve in het meest noordelijke deel. Ook in Zuidwest-Azië en Noordwest-Afrika. Elders ingeburgerd.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurHeimans, E. (1897) Onze Viooltjes.
De Levende Natuur 2: 2-8
Kops, J. & H.C. van Hall (1832) Viola odorata - Welriekend Viooltje
Flora Batava 6: 413-413
Sloff, J.G & J.L. van Soest (1938) Het fluviatiele district in Nederland en zijn flora.
Nederlandsch kruidkundig archief. Serie 3 48: 199-249
Pagina's in standaardwerkenAtlas van de Nederlandse Flora 3:
172Flora Batava 06:
plaatHeukels' Flora van Nederland, 23e ed.:
342Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.:
433Nederlandse Oecologische Flora 2:
210Stinzenplanten (P.A. Bakker & E. Boeve, 1985):
88Wilde Planten 1:
215Wilde-Planten.nl:
paginaAfbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas) Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels Met bovengrondse uitlopers.
Bladeren De bladeren vormen een rozet. Ze zijn eirond, hebben een diep hartvormige voet, zijn stomp en groeien na de bloei sterk uit. Ze zijn verspreid behaard. De steunblaadjes zijn langwerpig, meestal gefranjerd en kaal of ze hebben een zwak behaarde rand.
Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemen groeien in de bladoksels van de rozetbladeren. Ze zijn diep paars-blauw, in het midden wit of soms roze of wit. Verder zijn ze 1,3 tot 1½ cm groot en verspreiden een fijne geur. De rechte spoor is paarsig en 6 mm lang. De kelkbladen zijn stomp. De bloemstelen hebben in het midden steelblaadjes.
Vruchten Een doosvrucht. De vruchten zijn behaard. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023
download in hoge resolutieFenologie bloeiend
Fenologie vruchtdragend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.