Ecologie & verspreiding Ruig klokje is een bosplant die groeit op half beschaduwde plekken op lichte, losse, vochtige, matig voedselarme tot meestal matig voedselrijke, neutrale tot meestal kalkhoudende en lemige grond, zoals leem, mergel, löss en stenige plaatsen. Het zijn plekken waar geen strooiselophoping plaats vindt. Zij staat in lichte loofbossen, hellingbossen, bosjes, heggen, aan bosranden, tussen hakhout, langs bospaden, spoorwegen, op beekwanden, steile wanden en wanden van bosgreppels. In Nederland is Ruig klokje plaatselijk vrij algemeen in Zuid-Limburg en aan de binnenduinrand, zeldzaam in het rivierengebied, in de Achterhoek en rond Nijmegen, en zeer zeldzaam in Gelderland, Drenthe en het midden van het land. Ruig klokje is alleen in het zuidoosten oorspronkelijk inheems. Als gevolg van het beëindigen van de hakhoutcultuur en verruiging gaat de soort hier achteruit. Op andere plaatsen is de plant verwilderd uit tuinen. Zij is als sierplant verkrijgbaar in de zaadhandel. Ruig klokje is kensoort voor het Eiken-Haagbeukenbos. CC-BY-SA 3.0 Niko Buiten, 2024

Ecologie

Bodem
Licht beschaduwde plaatsen op vochtige, matig voedselarme tot meestal matig voedselrijke, neutrale tot meestal kalkhoudende en lemige grond (leem, mergel, löss en stenige plaatsen).

Groeiplaats
Bossen (kalkrijke loofbossen, hellingbossen en langs bospaden), bosranden, heggen, struwelen, hakhout, kapvlakten, waterkanten (oeverwallen in beekbegeleidende bossen), langs spoorwegen (spoorbermen) en steile wanden.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Plaatselijk vrij algemeen in Zuid-Limburg, zeldzaam in het rivierengebied, in de Achterhoek en rondom Nijmegen en zeer zeldzaam in het midden van het land.

Vlaanderen
Vrij zeldzaam in de Leemstreek. Elders zeldzaam of ontbrekend.

Wallonië
Vrij algemeen in Brabant, in het Maasgebied en in Lotharingen (in de zuidelijke Ardennen).

Wereld
In Europa, behalve in de noordelijkste en westelijkste delen. Ook in Noordwest-Afrika en op enkele plaatsen in West- en Midden-Azië.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	kalkrijke bossen
Levensduur:	overblijvend
Levensvorm:	hemicryptofyt
Bloeitijd:	juli - augustus

Literatuur
Kobus, J.D. (1866) Flora van Wageningen en aangrenzende gemeenten. A. Ophorst, Wageningen

Kops, J. & J.E. van der Trappen (1849) Campanula trachelium - Ruig behaard Klokje Flora Batava 10: 797-797 

Sloff, J.G. & J.L. van Soest (1939) Het fluviatiele district in Nederland en zijn flora II. Nederlandsch kruidkundig archief. Serie 3 49: 268-306 

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 2: 96

Flora Batava 10: plaat 0797

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 583

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 732

Nederlandse Oecologische Flora 4: 11

Wilde Planten 3: 233

Wilde-Planten.nl: pagina

deze soort in de Zadenatlas van Nederland

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels De kantige stengels zijn al dan niet vertakt, vaak enigszins heen en weer gebogen en borstelig behaard. Bladeren De ruw behaarde bladeren zijn aan de onderkant lichter van kleur. Ze zijn breed-langwerpig, hebben een hartvormige voet, zijn lang toegespitst en onregelmatig getand. De onderste bladeren zijn gesteeld en de bovenste zittend. Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemen vormen bebladerde trossen of smalle pluimen. Ze zijn blauw, 3 tot 5 cm groot, trechtervormig en hebben van binnen verspreide lange haren. De kelktanden zijn smal driehoekig en half zo lang als de kroon. De bloemstengel heeft 2 schutbladen aan de voet. Vruchten Een doosvrucht. De hangende vruchten zijn ruw behaard. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,60-0,90 m.
Bloemkleur:	paarsblauw
Type vrucht:	doosvrucht
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	tweeslachtig

Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100). De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer. Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen. In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023

download in hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Fenologie vruchtdragend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.