Ecologie & verspreiding Ruw parelzaad staat op open, zonnige, matig vochtige, matig voedselrijke, basische en kalkrijke mergel, leem, zand en zavel. Ze groeit in akkers, op omgewerkte en braakliggende grond, in bermen en op spoorwegterreinen, op oeverwallen en stroomruggen langs rivieren. Deze pionier stamt oorspronkelijk uit Zuidwest-Azië en Zuid-Europa en komt tegenwoordig veel voor in gebieden op het Noordelijke Halfrond. Ook waargenomen in Australië en Zuid-Amerika. De plant is zeldzaam in Zuid-Limburg, zeer zeldzaam in het rivierengebied, in het oosten van ons land en in de Hollandse duinen. De zeer sterke achteruitgang is enerzijds te danken het verminderen van het akkerareaal en anderzijds aan het veel intensiever gebruik daarvan. Ook herbiciden hebben daartoe bijgedragen. De soort is goed te onderscheiden met de in diverse flora’s genoemde kenmerken. Ze wordt bestoven door bijen en hommels, vlinders en zweefvliegen, de zaden vallen ter plekke uit of worden bij het oogsten mee verzameld en om later weer op de akker uitgezaaid te worden. CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2016

Ecologie

Bodem
Zonnige, open plaatsen (pioniervegetatie) op matig vochtige, matig voedselrijke, basische en kalkrijke grond (mergel, leem, zand en zavel).

Groeiplaats
Akkers (graanakkers en akkerranden), omgewerkte grond, braakliggende grond, langs spoorwegen (spoorwegterreinen), bermen (open plekken) en waterkanten (oeverwallen en stroomruggen langs rivieren).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Zeldzaam in Zuid-Limburg en zeer zeldzaam in het rivierengebied, in het oosten van land en in de Hollandse duinen.

Vlaanderen
Zeer zeldzaam. Sterk afgenomen.

Wallonië
Zeldzaam in de zuidelijke Ardennen. Elders zeer zeldzaam.

Wereld
Oorspronkelijk uit Zuidwest-Azië en Zuid-Europa. Nu in veel gebieden in gematigde streken op het noordelijk halfrond en ook in Australië en op een paar plaatsen Zuid-Amerika.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	kalkrijke akkers
Levensduur:	winterannuel
Levensvorm:	therofyt
Zaadbank:	zeer kortlevend (< 1 jaar)
Bloeitijd:	april - juni

Literatuur
Kops, J. & J.E. van der Trappen (1846) Lithospermum arvense - Ruwzadig Paarlkruid Flora Batava 9: 681-681 

Sloff, J.G. & J.L. van Soest (1939) Het fluviatiele district in Nederland en zijn flora II. Nederlandsch kruidkundig archief. Serie 3 49: 268-306 

van Ooststroom, S.J. (1961) 98. Boraginaceae. Flora Neerlandica : 92-140 

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 2: 89, 124

Flora Batava 09: plaat

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 465

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 583

Nederlandse Oecologische Flora 3: 124

Wilde Planten 3: 297

Wilde-Planten.nl: pagina

deze soort in de Zadenatlas van Nederland

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels Elke plant heeft maar 1 stengel. Deze staat rechtop, is weinig vertakt en aanliggend behaard. Bladeren De bladeren zijn langwerpig tot lijnvormig en hebben onduidelijke zijnerven. De bovenste bladeren zijn gesteeld en 3 tot 5 cm lang. De schutbladen lijken op de gewone bladeren, maar deze hebben slechts 1 duidelijke nerf. Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De alleenstaande bloemen groeien aan het eind van de stengel. De 6 tot 9 mm lange bloemkroon is trechtervormig en roomwit. De buis is meestal paarsig of soms blauw. Aan de binnenkant van de buis zitten 5 lengteplooien. Zowel de binnenkant als de buitenkant van de buis is behaard. De kelk is diep gedeeld. Vruchten Een vierdelige splitvrucht met aan de top een snavel. De 3 tot 4 mm lange nootjes zijn grijsbruin, ruw en dof. De zaden zijn zeer kortlevend (< 1 jaar). Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,10-0,70 m.
Bloemkleur:	wit
Type vrucht:	splitvrucht
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	tweeslachtig

Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100). De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer. Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen. In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023

download in hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Fenologie vruchtdragend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.