Ecologie & verspreiding Ruwe smeerwortel staat op zonnige tot half beschaduwde, vochtige, voedselrijke tot zeer voedselrijke, omgewerkte grond. Ze groeit op allerlei ruderale plaatsen en ruigten, in struwelen, bermen en akkers. Oorspronkelijk stamt de soort uit Zuidwest-Azië en Zuidoost-Rusland, ze is in diverse Europese landen ingevoerd, verwilderd en plaatselijk ingeburgerd. De plant is van meerdere plaatsen in ons land bekend en is mogelijk op enkele plaatsen ingeburgerd, o.a. in Zuid-Limburg. Ruwe smeerwortel verschilt van Gewone smeerwortel o.a. door het feit dat de bovenste bladeren kort gesteeld zijn en niet aflopen, de nootjes dof, korrelig en gerimpeld zijn en door de smallere vleugels van de bladstengels. Ze verschilt van de kruising met Gewone smeerwortel o.a. doordat bij de hybride de bovenste bladeren kort aflopen, de kelktanden ± spits zijn i.p.v. afgerond en verder doordat de helmhokjes tot 1½ x zo lang zijn als de filamenten i.p.v. korter. De soort wordt al sinds 1800 gebruikt als sierplant en als veevoer. CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2014

Ecologie

Bodem
Zonnige tot vaak halfbeschaduwde plaatsen op vochtige, omgewerkte, voedselrijke tot zeer voedselrijke grond.

Groeiplaats
Ruderale plaatsen, ruigten, bermen, struwelen en akkers.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Mogelijk op enkele plaatsen ingeburgerd, o.a. in Zuid-Limburg.

Vlaanderen
Plaatselijk ingeburgerd. Het meest in de Dijlevallei ten zuiden van Leuven, in de ruime omgeving van Brussel, in Haspengouw en in de vallei van de Grote Nete. De meeste planten zijn echter niet raszuiver doordat ze zijn gekruist met Gewone smeerwortel.

Wallonië
Ingeburgerd in het oosten.

Wereld
Oorspronkelijk uit Zuidwest-Azië (Iran) en Zuidoost-Rusland (de Kaukasus). In diverse Europese landen ingeburgerd, o.a. in Midden- en Zuid-Scandinavië, Groot Brittannië en Frankrijk.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	humeuze ruigten
Levensduur:	overblijvend
Levensvorm:	hemicryptofyt
Bloeitijd:	juni - augustus

Literatuur
de Wever, A. (1932) Symphytum asperrinum Don. Natuurhistorisch Maandblad 21: 115-115

Gadella, T.W.J. (1978) Variatie en hybridisatie bij enkele taxa van het genus Symphytum. Gorteria 9: 88-93 

Gadella, T.W.J. & E. Kliphuis (1969) Cytotaxonomic studies in the genus Symphytum.II. Crossing experiments between Symphytum officinale L. and Symphytum asperum Lepech. Acta botanica neerlandica 18: 544-549 

van Ooststroom, S.J. (1961) 98. Boraginaceae. Flora Neerlandica : 92-140 

Pagina's in standaardwerken

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 467

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 585

Wilde-Planten.nl: pagina

Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels De rechtopstaande stengels zijn niet gevleugeld, borstelig en stekelig behaard. Bladeren De bovenste stengelbladen zijn kort gesteeld, de onderste zittend. De wortelbladeren zijn eirond tot langwerpig en 20 tot 40 cm lang, de stengelbladeren zijn lancetvormig en de voet is versmald of bijna hartvormig. Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De 1 tot 1,7 cm grote, klokvormige bloemen zijn eerst roze, later worden ze blauw. De behaarde kelk is minder dan half zo lang (3 tot 4 mm) als de kroon. Vruchten Een eenzadige dopvrucht of nootje. De nootjes zijn korrelig gerimpeld. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,80-1,50 m.
Bloemkleur:	eerst rood, later blauw
Type vrucht:	eenzadige dopvrucht of noot
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	tweeslachtig

Atlasblokken met waarnemingen
Het aantal atlasblokken (5x5 km) waarin de soort is gemeld binnen een periode van vijf jaar (vanaf 1980) of twintig jaar. Niet gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en het aantal doorgegeven waarnemingen kan sterk variëren per periode, dus een trend in verspreiding kan hier niet direct uit worden afgelezen. Het opgegeven jaartal is het eerste jaar van de periode. Bron: gevalideerde waarnemingen uit de NDFF.
© FLORON & NDFF

download hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.