Ecologie & verspreiding Spoorbloem staat het liefst op droge, kalkrijke verweerde muren, sluis-, gracht- en kademuren, in voegen van trottoirs en op andere stenige plaatsen in steden. Spoorbloem is afkomstig uit Zuid-Europa en al lang als sierplant in cultuur. Spoorbloem is een fraaie, decoratieve muurplant met blauwgroen berijpte bladeren en rode, soms witte bloemen. In Nederland staat Spoorbloem veel in tuinen, waaruit ze gemakkelijk verwildert. De soort burgert momenteel in, onder andere in Haarlem, Leiden en Middelburg. Spoorbloem wordt vooral in de Randstad regelmatig als muur- en gevelplant gevonden, maar groeit bijvoorbeeld ook langs spoorwegen. Zij kan goed tegen hitte. Van nature komt de soort voor in bergachtige gebieden. Daardoor is zij goed aangepast aan het bestaan in het stedelijk gebied. Bovendien profiteert zij van klimaatverandering. CC-BY-SA 3.0 Niko Buiten, 2022

Ecologie

Bodem
Zonnige plaatsen op steenachtige grond.

Groeiplaats
Rotsspleten, rotswanden, oude muren, waterkanten (kademuren) en andere steenachtige plaatsen.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Zeldzaam verwilderd en mogelijk ingeburgerd tussen Leiden, Haarlem en in Middelburg.

Vlaanderen
Op een aantal plaatsen ingeburgerd.

Wallonië
Al sinds lang ingeburgerd in de Maasvallei (vrij zeldzaam). Elders zeldzamer.

Wereld
Oorspronkelijk uit Zuidwest-Azië, het Middellandse Zeegebied (Noord-Afrika en Zuid-Europa), noordelijk tot in de zuidelijke Alpen. Plaatselijk ingeburgerd in West-Europa.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	muren
Levensduur:	overblijvend
Levensvorm:	hemicryptofyt
Bloeitijd:	juni - september

Literatuur
(Anoniem) (2006) Verder opmars van Spoorbloem in Amsterdam. FLORON-nieuws 4: 5-5

Dodonaeus (1624) Van de Roode Valeriaene. In: Herbarius oft Cruydt-Boeck. Het derde Deel. Het elffte Boeck. Het XXVI Capitel, pagina 568. Plantijnsche Druckerije van Balthasar Moretus, Antwerpen MDCXLIV 

Huisman, W. (2021) Tuinieren voor vlinders: Spoorbloem voor dag-, maar vooral nachtvlinders. Vlinders 36(4): 24-25 

Mennema, J. & S.J. van Oostsroom (1979) Nieuwe vondsten van zeldzame planten in Nederland, hoofdzakelijk in 1978. Gorteria 9(11/12): 347-364 

Mennema, J. & S.J. van Ooststroom (1979) Nieuwe vondsten van zeldzame planten in Nederland, hoofdzakelijk in 1977. Gorteria 9(6): 208-227 

van Ooststroom, S.J. (1970) Aanwinsten voor de Nederlandse adventief-flora, 10. Gorteria 5: 1-9 

Weberling, F. (1981) 118. Valerianaceae. Flora Neerlandica : 62-79 

Pagina's in standaardwerken

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 578

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 743

Wilde-Planten.nl: pagina

Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels De rechtopstaande stengels zijn vertakt, blauwgroen en kaal. De plant groeit in pollen. Bladeren De tegenoverstaande, blauwgroene bladeren zijn kaal, vaak met een waslaagje, soms iets vlezig, lancetvormig tot eirond en 3 tot 8 cm lang. Ze hebben een gave rand of soms met enkele stompe tanden. De bovenste, zittende bladeren zijn aan de voet zwak getand en stengelomvattend met een hartvormige voet. Bloemen De geurende bloemen vormen samen een schermvormige pluimen. Ze zijn rozerood of zelden wit, buisvormig, 2-lippig, 0,8 tot 1,2 cm lang en met een dunne spoor van 0,4 tot 0,75 cm. Elke bloem bevat 1 meeldraad. Vruchten Een nootje met 1 zaadje en een blijvende veervormige kelk.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,30-0,80 m.
Bloemkleur:	paars met wit en rood
Type vrucht:	eenzadige dopvrucht of noot
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	tweeslachtig

Atlasblokken met waarnemingen
Het aantal atlasblokken (5x5 km) waarin de soort is gemeld binnen een periode van vijf jaar (vanaf 1980) of twintig jaar. Niet gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en het aantal doorgegeven waarnemingen kan sterk variëren per periode, dus een trend in verspreiding kan hier niet direct uit worden afgelezen. Het opgegeven jaartal is het eerste jaar van de periode. Bron: gevalideerde waarnemingen uit de NDFF.
© FLORON & NDFF

download hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.