Ecologie & verspreiding Zachte duizendknoop staat, vaak als pionier, op open, zonnige tot beschaduwde, vochtige tot meestal natte, voedsel- en stikstofrijke, niet sterk zure grond, bestaande uit zand, leem, zavel en lichte klei. De eenjarige plant groeit langs sloten, rivieren en rivierarmen, langs beken, vijvers en voedselrijker wordende vennen, in drooggevallen drinkputten en greppels, op vochtige, verlaten akkers, aan bosranden en op natte boswegen. De soort stamt uit de gematigde streken van Europa en Klein-Azië, maar komt ook verspreid voor in Centraal-Azië. Ze is vrij algemeen in Nederland, maar zeldzamer in Zuid-Limburg, Zeeland, de Wadden, Flevoland en de noordelijke kleigebieden. Zachte duizendknoop lijkt veel op Waterpeper maar mist echter de brandend scherpe smaak daarvan. Kleine duizendknoop lijkt eveneens op haar maar de bladvorm van beide soorten is verschillend, bij Zachte duizendknoop versmallen de bladeren geleidelijk naar zowel de voet als de top, bij de eerstgenoemde is het blad naar de voet plotseling versmald en afgerond. CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2015

Ecologie

Bodem
Zonnige, soms licht beschaduwde, open plaatsen (pionier) op vochtige tot meestal natte, voedselrijke, vooral stikstofrijke, niet sterk zure grond (zand, leem, zavel en lichte klei).

Groeiplaats
Waterkanten en droogvallende plaatsen (zowel stilstaand als stromend water van o.a. sloten, greppels, drinkpoelen, vijvers, vennen, beken en rivierarmen), bossen (langs natte bospaden), bosranden en verlaten akkers.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Vrij algemeen, maar zeldzamer in Zuid-Limburg, Zeeland, Flevoland, het noordelijk zeekleigebied en op de Waddeneilanden.

Vlaanderen
Vrij algemeen in de Kempen, de Maasvallei en de Zand- en Zandleemstreek. Elders zeldzamer.

Wallonië
Zeldzaam.

Wereld
Gematigde streken in Europa. Van de Britse eilanden door Midden- en Zuidoost-Europa tot in Klein-Azië. Ook verspreid voorkomend in Centraal-Azië.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	pionier op stikstofrijke, natte grond
Levensduur:	éénjarig
Levensvorm:	therofyt
Bloeitijd:	juli - oktober

Literatuur
Broersma, A. & M.E.T. van der Westen (1981) Het onderscheid tussen Polygonum hydropiper L. en Polygonum mite Schrank. Gorteria 10: 184-187 

Sanchez, A., T.M. Schuster & K.A. Kron (2009) A large-scale phylogeny of Polygonaceae based on molecular data. International Journal of Plant Sciences 170: 1044-1055 

van Eeden, F.W. (1898) Polygonum mite - Niet-scherpsmakende Duizendknoop Flora Batava 20: 1531-1531 

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 3: 124

Flora Batava 20: plaat 1531

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 272

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 544

Nederlandse Oecologische Flora 1: 141

Wilde-Planten.nl: pagina

Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels De vrij stevige stengels staan rechtop. Bladeren De dof donkergroene bladeren zijn 1 tot 2 cm breed, langwerpig, nauwelijks gesteeld, hebben geen scherpe smaak, zijn naar de voet en naar de top geleidelijk versmald en hebben de grootste breedte in het midden. Ze zijn 3 tot 6 keer zo lang als breed, de rand is niet gegolfd en de middennerf is behaard. Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De losbloemige, slanke aren staan meestal rechtop. Vaak zijn ze vertakt en aan de voet zijn ze onderbroken. De bloemen zijn roze of soms wit, 4-tallig of 5-tallig en zeer zelden 3-tallig. De bloemdekbladen zijn aan de voet vergroeid en alleen op dit deel groeien enige klieren. Vruchten Een eenzadige dopvrucht of nootje. De dopvruchten zijn 3 tot 4 mm. De nootjes zijn glanzend zwart. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,10-0,60 m.
Bloemkleur:	wit of rood
Type vrucht:	eenzadige dopvrucht of noot
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	tweeslachtig

Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100). De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer. Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen. In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023

download in hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.