Ecologie & verspreiding
Zeelathyrus staat op open, zonnige, vochtige tot droge, matig voedselrijke tot voedselrijke, brakke zandgrond en op stenige plaatsen. Ze groeit op stranden en in de zeeduinen (zowel op zand als op rolstenen en kiezel), op vloedmerken en tussen basaltblokken aan de voet van zeedijken. De liggende of klimmende soort komt voor langs de zeekusten van de koele streken van Noordelijk Halfrond. Nederland ligt binnen de Atlantische uitloper die vanuit Noord-Europa tot in de Noordzeegebied en het Kanaal reikt. De giftige plant wordt zeer zeldzaam aangetroffen langs de kust van Noord-Holland, in het Delta- en in het Waddengebied. De bloemen hebben eerst een blauwpaarse kleur en worden uiteindelijk blauw. De rijpende bruine peulen bevatten dikwandige zaden, die niet alleen tot 5 jaar hun kiemkracht behouden, maar ook een groot drijfvermogen hebben en hierdoor over grote afstanden vervoerd kunnen worden door het zeewater. De planten speelden en spelen een rol in de traditionele Chinese geneeskunst.
CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2014
|
EcologieBodemZonnige, open plaatsen op vochtige tot droge, matig voedselrijke tot voedselrijke, brakke grond (zand en stenige plaatsen).
GroeiplaatsStrand en zeeduinen (rolsteenstranden en kiezelstranden), Zeedijken (tussen basaltblokken aan de voet van zeedijken en op vloedmerken.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandZeer zeldzaam langs de kust van Noord-Holland, op Texel en Noord-Beveland.
VlaanderenIn 1920 gevonden bij Blankenberge.
WalloniëNiet in Wallonië.
WereldLangs zeekusten van de koelere streken op het noordelijk halfrond, langs de grote meren van Noord-Amerika en in Chili. In Europa zuidelijk tot de Noordzee en het Kanaal.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurBolman, J. (1976) Wordt Zeelathyrus in ons land een blijvertje?.
Natura 73: 155-158
Dijkhuis, E. (2024) Klifplanten, bewoners van de kunstmatige 'rotskust' in de lift
Florabalans : 12-
Mennema, J. (1980) Nieuws over de zeelathyrus,
Lathyrus japonicus Willd. subsp.
maritimus (L.) P.W. Ball.
Gorteria 10: 56-56
Mennema, J. (1977) Een floristisch opmerkelijk jaar!
Gorteria 8: 159-168
Papenburg, G. (1996) Zeelathyrus op Terschelling.
Twirre 7: 18-18
Schendelaar, J.K. (1976) Zeelathyrus: na 236 jaar terug van weggeweest.
Natura 73: 97-100
Wattez, J.R. & G.G. Aymonin (1986) Quelques précisions bibliographiques anciennes à propos de la présence de la gesse maritime (
Lathyrus japonicus Willd. subsp.
maritimus (L.) P.W. Ball) sur les côtes picardes (France).
Dumortiera 34-35: 116-120
Pagina's in standaardwerkenAtlas van de Nederlandse Flora 1:
140Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.:
365Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.:
345Nederlandse Oecologische Flora 2:
125Wilde-Planten.nl:
paginadeze soort in de Zadenatlas van Nederland Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De liggende of klimmende stengels zijn iets vlezig en grijsgroen. De ranken kunnen al of niet vertakt zijn.
Bladeren De bladeren zijn geveerd met meestal met 6 tot 8 (4 tot 10) elliptische of breed eivormige, iets vlezige deelblaadjes van 1 tot 4 cm. De blaadjes hebben veervormige nerven, de zijnerven reiken niet tot de top van de deelblaadjes en uitspringende zijnerven aan de onderkant. De steunblaadjes zijn driehoekig en met een spiesvormige voet.
Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). Lang gesteelde trossen met 4 tot 12, 1,5 tot 2,2 cm grote bloemen, die eerst blauwpaars zijn, maar later blauw worden.
Vruchten Een doosvrucht. De peulen zijn bruin, kaal en 3 tot 5 cm. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Atlasblokken met waarnemingen
Het aantal atlasblokken (5x5 km) waarin de soort is gemeld binnen een periode van vijf jaar (vanaf 1980) of twintig jaar.
Niet gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en het aantal doorgegeven waarnemingen kan sterk variëren per periode,
dus een trend in verspreiding kan hier niet direct uit worden afgelezen. Het opgegeven jaartal is het eerste jaar van de
periode. Bron: gevalideerde waarnemingen uit de NDFF.
© FLORON & NDFF
download hoge resolutieFenologie bloeiend
Fenologie vruchtdragend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.