Ecologie & verspreiding Zittende zannichellia is te vinden in zonnig tot beschaduwd, stilstaand, niet te diep, langzaam tot snel stromend, basen- en kalkrijk, voedselarm tot matig voedselrijk, zoet, soms zwak brak water boven een kalkrijke zand- of kleibodem. Ze staat in riviertjes en beekjes, in sloten, poelen en vaarten, in veedrinkpoelen en grindgaten, in gegraven klei- en zandputten. Ze groeit in bijna alle werelddelen, in Europa voornamelijk in het noorden en het midden van het continent. In Nederland is ze vrij algemeen in het westen en noorden, zeldzaam in het duindistrict en het rivierengebied en zeer zeldzaam in de zandstreken in het midden en het oosten van het land. De bladeren van deze ondersoort zijn lichtgroen en tot 1 mm breed. De vruchten zijn grijsachtig, hooguit 2,5 mm lang en de snavel is kleiner is dan de vruchthelft en is zittend of zelden zeer kort gesteeld. Gevonden tussenvormen met de ondersoort Gesteelde zannichellia zijn waarschijnlijk bastaarden. CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2014

Ecologie

Bodem
Zonnige plaatsen in ondiep, matig voedselrijk tot zeer voedselrijk, hard, neutraal tot alkalisch, ionenrijk, meestal zoet, stilstaand of stromend, kalkhoudend water met een bodem van klei of zand. In het binnenland is het vaak een indicator van verontreingd water.

Groeiplaats
Water (grote zee-inhammen waarin het zoute water door rivieren wordt verdund) beken, kleine rivieren, in de oeverzone van pas gegraven klei- en zandputten en grindgaten, bijv. in het winterbed van grote rivieren, sloten, vaarten, beken, poelen en soms op droogvallende delen van sloten en veedrinkpoelen).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Plaatselijk vrij algemeen in het westen en noorden van het land, zeldzaam in het duindistrict en het rivierengebied. Elders zeer zeldzaam.

Vlaanderen
Zeldzaam in het kustgebied en zeer zeldzaam in riviervalleien in het binnenland.

Wallonië
Zeer zeldzaam.

Wereld
In alle werelddelen. Binnen Europa voornamelijk in Noord-, West- en Midden-Europa.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	voedselrijke wateren
Levensduur:	overblijvend
Levensvorm:	hydrofyt
Zaadbank:	langlevend (> 5 jaar)
Bloeitijd:	mei - herfst

Literatuur
Dethioux, M. & A. Noirfalise (1986) Sur l'écologie de Zannichellia palustris L. en moyenne Belgique. Dumortiera 34-35: 91-93

Kops, J. & H.C. van Hall (1836) Zannichellia palustris - Water-Zannichellia Flora Batava 7: 525-525

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 2: 230

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 91

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 108

Nederlandse Oecologische Flora 4: 264

Wilde-Planten.nl: pagina

Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels De drijvende, draadvormige stengtels zijn sterk vertakt. Bladeren De verspreid of bijna tegenover elkaar staande bladen zijn draadvormig, spits en hebben een gave rand. Ze zijn hoogstens 2 mm breed. De bladschede (tongetje) is vliezig, stengelomvattend en eerst buisvormig. Bloemen Eenslachtig (een bloem met alleen mannelijke of alleen vrouwelijke geslachtsorganen). Eenhuizig (mannelijke en vrouwelijke bloemen op dezelfde plant). De bloeiwijze is schijnbaar okselstandig, bijna zittend en bevat 1 tot 3 bloemen. De bloemen zijn klein, groenachtig en zonder kroon. Mannelijke bloemen met 1 of 2 meeldraden en vrouwelijke bloemen met 2 tot 4 stampers. Vruchten Een eenzadige dopvrucht of nootje. De 2 tot 4 mm grote vruchten vind je met 1 tot 4 bij elkaar. De zaden zijn langlevend (> 5 jaar). Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,10-0,50 m.
Type vrucht:	eenzadige dopvrucht of noot
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	éénslachtig, éénhuizig

Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100). De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer. Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen. In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023

download in hoge resolutie

Fenologie vruchtdragend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.