Ecologie & verspreiding Wilde ridderspoor is te vinden op matig voedselrijke kalkhoudende zandige klei in wintergraanakkers en op ruderale omgewerkte terreinen op kalkgrond. Het is adventief op plekken waar graan wordt overgeslagen en komt voor op stroomruggen. Deze paarsbloeiende plant is zeer sterk achteruitgegaan en tegenwoordig alleen hier en daar nog te vinden vooral langs Maas en IJssel. Het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen en de toegenomen bemesting zijn hiervan de oorzaak. Door bestrijdingsmiddelen verdwijnen de hommels die voor de bestuiving zorgen. In de 17e en 18e eeuw was Wilde ridderspoor inheems en stond vooral in de rivierdalen. Nederland geldt als westgrens van het areaal. Consolida regalis (syn. Delphinium consolida) kan verward worden met twee andere soorten Ridderspoor namelijk met Valse ridderspoor (Consolida ajacis) en Oosterse ridderspoor (Consolida hispanica) die beide als tuinplant kunnen verwilderen. CC-BY-SA 3.0 Christine Tamminga, 2014

Ecologie

Bodem
Zonnige plaatsen op vochtige, matig voedselrijke, matig bemeste, kalkrijke, omgewerkte zandige klei (zavel en lichte klei).

Groeiplaats
Akkers (wintergraanakkers), soms op ruderale plaatsen, bij graansilo's en graanoverslagbedrijven.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Zeer zeldzaam in Zuid-Limburg en in het oostelijke rivierengebied in Gelderland.

Vlaanderen
Zeer zeldzaam.

Wallonië
Zeldzaam Lotharingen (in de zuidelijke Ardennen) en zeer zeldzaam in Brabant en het Maasgebied.

Wereld
In West-Azië en in Europa, vanaf Frankrijk en Scandinavië verder naar het oosten tot in West-Siberië.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	kalkrijke akkers
Levensduur:	winterannuel
Levensvorm:	therofyt
Bloeitijd:	juni - augustus

Literatuur
(Anoniem) (1958) Vragen en korte mededelingen. De Levende Natuur 61: 288-288 

Cortenraad, J. & T.J.D. Mulder (2012) Uit de flora van Limburg. Natuurhistorisch Maandblad 101: 111-115

DuPasquier, P., V. Andro-Durand, L. Batory, W. Wang & F. Jabbour (2021) Nomenclatural revision of Delphinium subg. Consolida (DC.) Huth (Ranunculaceae). Phytokeys 180: 81-110 

Kops, J. & J.E. van der Trappen (1846) Delphinium consolida - Veld Riddersporen Flora Batava 9: 677-677 

Sloff, J.G & J.L. van Soest (1938) Het fluviatiele district in Nederland en zijn flora. Nederlandsch kruidkundig archief. Serie 3 48: 199-249 

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 1: 95

Flora Batava 09: plaat

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 252

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 309

Nederlandse Oecologische Flora 1: 229

Wilde Planten 3: 297

Wilde-Planten.nl: pagina

Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels De rechtopstaande stengels zijn behaard en naar boven toe meestal vertakt De bloemstelen zijn lang en dun (langer dan de hoogtebladen). Bladeren De bladeren zijn verdeeld in lijnvormige slippen. In de oksels van de korte, lijnvormige schutblaadjes groeien 1 of meer steelblaadjes. Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). Lang gesteelde bloemtrossen met weinig, ongeveer 2 cm grote bloemen. De kelk- en kroonbladen zijn donkerblauw tot paarsblauw. De 5 kelkbladen zijn langwerpig met een spitse top, van de kelkbladen zijn er 4 vlak, de onderste is bijna horizontaal uitgespreid, de bovenste staat recht omhoog met aan de voet een lange, iets omhoog gebogen spoor van 1,2 tot 2½ cm. De 2 kroonbladen zijn vergroeid. De stamper is niet behaard en de schutbladen zijn niet gedeeld. Het vruchtbeginsel is kaal en langwerpig en het loopt bovenaan uit in een vrij lange stijl. Vruchten Een doosvrucht. De kokervruchten zijn kaal. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,15-0,50 m.
Bloemkleur:	bruinpaars
Type vrucht:	doosvrucht
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	tweeslachtig

Atlasblokken met waarnemingen
Het aantal atlasblokken (5x5 km) waarin de soort is gemeld binnen een periode van vijf jaar (vanaf 1980) of twintig jaar. Niet gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en het aantal doorgegeven waarnemingen kan sterk variëren per periode, dus een trend in verspreiding kan hier niet direct uit worden afgelezen. Het opgegeven jaartal is het eerste jaar van de periode. Bron: gevalideerde waarnemingen uit de NDFF.
© FLORON & NDFF

download hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.