Ecologie & verspreiding Witte amarant staat op open, droge en voedselrijke, omgewerkte grond en vaak op stenige plaatsen. De eenjarige en meestal onbehaarde plant groeit, het liefst in de omgeving van bebouwing, in ruigten en bermen, in ruderale delen van de duinen, in havengebieden, op overslag- en stortterreinen, in akkers en langs rivieren. De soort stamt oorspronkelijk uit Noord-Amerika en is een kosmopoliet geworden, is in de 18e eeuw ingeburgerd in het Middellandse Zeegebied en via, destijds aangelegde, spoorwegen eind 19e eeuw in Midden-Europa en Nederland terecht gekomen. Aanvoer van zaden geschiedt nog steeds als verontreiniging in wol en vogelvoer. In Nederland is de plant zeldzaam en verspreid over het land gevonden, alleen in het noorden wat minder. De bloemkluwens zijn klein en duidelijk van elkaar gescheiden in de bladoksels, de steelblaadjes eindigen in een scherpe punt en zijn duidelijk (tot 2x) langer dan de 3 bloemdekbladen. De sterk vertakte, witachtige stengels zijn tot de top bebladerd en dragen spatelvormige bladeren; de vruchten springen overdwars open. CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2015

Ecologie

Bodem
Zonnige, open plaatsen op droge, matig voedselrijke, omgewerkte of vaak stenige grond.

Groeiplaats
Ruigten (in en bij steden), omgewerkte grond, langs spoorwegen (spoorwegterreinen), akkers, ruderale plaatsen, stortplaatsen, haventerreinen, bij molens, bij meelfabrieken en graanoverslagbedrijven en langs de rivieren.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Zeldzaam. Het meest in stedelijke gebieden.

Vlaanderen
Zeer) zeldzaam ingeburgerd. Op veel plaatsen niet standhoudend, maar wel ingeburgerd op o.a. enkele spoorwegterreinen in de havens van Antwerpen en Gent.

Wallonië
Zeer zeldzaam ingeburgerd.

Wereld
Oorspronkelijk uit Noord-Amerika. Ingeburgerd in o.a. Zuid-Europa (in het Middellandse-Zeegebied), in Midden-Europa en op enkele plaatsen in West-Europa.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	voedselrijke ruigten
Levensduur:	éénjarig
Levensvorm:	therofyt
Bloeitijd:	juli - oktober

Literatuur
Hoste, I., F. Verloove, C. Nagels, L. Andriessen & J. Lambinon (2009) De adventievenflora van in België ingevoerde mediterrane containerplanten. Dumortiera 97: 1-16 

Jansen, M.T. & F.M. Muller (1963) Graanadventieven in en om Wageningen. Gorteria 1: 147-149 [Een opsomming van graanadventieven in de jaren 1959-1962 aangetroffen in de Wageningse overslaghaven en aan de transportroutes naar Ede en Rhenen] 

Vuyck, L. (1911) Amaranthus albus - Witte Amarant Flora Batava 23: 1782-1782 

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 2: 59

Flora Batava 23: plaat 1782

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 299

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 501

Nederlandse Oecologische Flora 1: 174

Wilde-Planten.nl: pagina

Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels De stengels staan rechtop of zijn uitgespreid. Ze zijn sterk vertakt, witachtig of soms rood en tot bovenaan bebladerd. Bladeren De langwerpige tot lepelvormige bladeren hebben de grootste breedte boven het midden, een stompe top, een tot 1 mm lang stekelpuntje en een gegolfde rand. Bloemen Eenslachtig (een bloem met alleen mannelijke of alleen vrouwelijke geslachtsorganen). Eenhuizig (mannelijke en vrouwelijke bloemen op dezelfde plant). De bloemen groeien in kluwens in de oksels, tussen borstelige schutbladen. Ze zijn groenig en hebben 3 bloemdekbladen. De schutblaadjes zijn hard puntig genaald en tot 2 keer zo lang als de bloemdekbladen. Vruchten Eenzadig, openspringend. De vruchten zijn bijna rond met een kort toegespitste top. De zaden zijn 0,8 tot 1 mm. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,20-0,80 m.
Bloemkleur:	groen
Type vrucht:	eenzadig, openspringend
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	éénslachtig, éénhuizig

Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100). De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer. Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen. In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023

download in hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Fenologie vruchtdragend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.