Ecologie

Bodem
Zonnige tot licht beschaduwde plaatsen op droge tot soms vrij natte, meestal voedselarme tot matig voedselrijke, zure tot zwak zure grond met een matig tot slecht verterende strooisellaag (zand, leem en veen, zelden op klei of mergel).

Groeiplaats
Bossen (lichte loofbossen), bosranden, houtwallen, heggen, heide, zeeduinen, waterkanten (o.a. slootkanten, beekwanden en langs greppels) en moerassen (oud trilveen en veenmosrietland).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Zeer algemeen, maar zeldzamer in Zeeland en in het noordelijk zeekleigebied.

Vlaanderen
Zeer algemeen, maar vrij zeldzaam in het kustgebied. Het meest in de Kempen.

Wallonië
Algemeen.

Wereld
In Europa, behalve in een groot deel van het Middellandse-Zeegebied. Ook in de Kaukasus.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	bossen op droge, zure grond
Levensduur:	langlevend
Levensvorm:	phanerofyt
Zaadbank:	zeer kortlevend (< 1 jaar)
Bloeitijd:	mei - juni

Literatuur
Bezemer, K.W.L. (1922) Lijsterbes. De Levende Natuur 26: 253-253 

Bezemer, K.W.L. (1915) Lijsterbessen. De Levende Natuur 20: 205-205 

Gerstberger, P. (1980) Neue Merkmale zur Unterscheidung von Sorbus domestica L. und Sorbus aucuparia L. Göttinger Floristische Rundbriefe 14: 1-5

Kops, J. (1822) Sorbus aucuparia - Gemeene Lijsterbeziën-Boom Flora Batava 4: 292-292 

Maes, N.C.M. (2013) Inheemse bomen en struiken in Nederland en Vlaanderen-Herkenning, verspreiding, geschiedenis en gebruik. Boom

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 3: 186

Flora Batava 04: plaat

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 392

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 390

Nederlandse Oecologische Flora 2: 92

Wilde-Planten.nl: pagina

Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels Jonge takken zijn dicht zacht behaard. Ook de knoppen zijn behaard, maar niet kleverig. Bladeren De langwerpige bladeren zijn geveerd met 5 tot 17 deelblaadjes. Aan beide zijden zijn ze tot aan de voet gezaagd en ze zijn iets grijsachtig door een dichte zachte beharing. Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). Rijkbloemige tuilen met witte, 0,8 tot 1 cm grote bloemen. Elke bloem heeft 5 kroonbladen en een stamper met 2 tot 4 stijlen. Vruchten Een pitvrucht. De ronde, oranje tot vuurrode bessen zijn 0,6 tot 1 cm in doorsnee. De zaden zijn zeer kortlevend (< 1 jaar). Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	3,00-9,00 m.
Bloemkleur:	wit
Type vrucht:	pitvrucht
Kleur van de vrucht:	rood, roze
Geslachtsverdeling:	tweeslachtig

Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100). De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer. Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen. In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023

download in hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Fenologie vruchtdragend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.