Ecologie & verspreiding Wilde weit is van oorsprong in ons land een akkeronkruid. Om te kunnen ontkiemen vegeteert deze halfparasiet op grassen en met name op wintergraan. De plant is nu in Nederland nauwelijks meer te vinden en wordt op veel plekken buiten Zuid-Limburg met akkeronkruidmengsels ingezaaid. Alleen door regelmatig schoffelen kan deze soort z’n plek behouden, want het zaad behoudt zijn kiemkracht slechts een jaar. Voor 1950 groeide Wilde weit nog langs de grote rivieren, in het IJsseldal en Zuid-Limburg. Door verbetering van de landbouw is de soort samen met allerlei andere akkeronkruiden sterk afgenomen. CC-BY-SA 3.0 Christine Tamminga, 2014

Ecologie

Bodem
Zonnige, iets open plaatsen op matig droge, matig voedselrijke, kalkrijke, enigszins omgewerkte grond (niet te zware klei, stenige plaatsen en mergel).

Groeiplaats
Akkers (wintergraanakkers), rotsachtige plaatsen, grasland (kalkgrasland), bermen, op puinkegels aan de voet van kalkhellingen en heggen.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Zeer zeldzaam in Zuid-Limburg. Vroeger ook in het rivierengebied in Midden-Nederland, in Zeeland en aan de Zuid-Hollandse binnenduinrand.

Vlaanderen
Niet in Vlaanderen.

Wallonië
Zeldzaam in het Maasgebied en in de zuidelijke Ardennen.

Wereld
In Zuidwest-Azië, Midden- en Oost-Europa. Westelijk tot in Zuidoost-Engeland en noordwestelijk tot in Nederland.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	kalkrijke akkers
Levensduur:	éénjarig
Levensvorm:	therofyt
Bloeitijd:	juni - augustus

Literatuur
Hoogenraad, H.R. (1951) Wilde weit. Natura 48: 93-98

Kobus, J.D. (1866) Flora van Wageningen en aangrenzende gemeenten. A. Ophorst, Wageningen

Kops, J. (1814) Melampyrum arvense - Akker Zwart-Koorn Flora Batava 3: 189-189 

Kwak, M.M. (1988) Pollination ecology and seed-set in the rare annual species Melampyrum arvense L. (Scrophulariaceae). Acta botanica neerlandica 37: 153-163 

Sloff, J.G. & J.L. van Soest (1939) Het fluviatiele district in Nederland en zijn flora II. Nederlandsch kruidkundig archief. Serie 3 49: 268-306 

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 1: 146

Flora Batava 03: plaat

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 520

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 634

Nederlandse Oecologische Flora 3: 225

Wilde Planten 3: 296

Wilde-Planten.nl: pagina

Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels Deze halfparasiet heeft rechtopstaande, behaarde stengels, die meestal zijn vertakt. Bladeren De onderste en middelste bladeren zijn lijnvormig tot langwerpig. Ze hebben een gave rand. De bovenste hebben aan de voet enkele afstaande, priemvormige tanden. De schutbladen zijn licht roodpaars en hebben een brede, min of meer eironde voet met lange, draadvormige tanden en een lange spits. Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De schuin omhoog gerichte bloemen groeien in dichte trossen die naar alle kanten wijzen. De kelktanden zijn lang, priemvormig en komen ongeveer tot de zoom van de kroon. De bloemen zijn paars-roze met een gele keel en 2 tot 2½ cm lang. De onderlip heeft een omhoog gekromde rand. De keel is bijna gesloten. Vruchten Een doosvrucht met twee zaden. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,15-0,50 m.
Bloemkleur:	paars met geel
Type vrucht:	doosvrucht
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	tweeslachtig

Atlasblokken met waarnemingen
Het aantal atlasblokken (5x5 km) waarin de soort is gemeld binnen een periode van vijf jaar (vanaf 1980) of twintig jaar. Niet gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en het aantal doorgegeven waarnemingen kan sterk variëren per periode, dus een trend in verspreiding kan hier niet direct uit worden afgelezen. Het opgegeven jaartal is het eerste jaar van de periode. Bron: gevalideerde waarnemingen uit de NDFF.
© FLORON & NDFF

download hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.