Ecologie & verspreiding
Bosrank staat op open tot licht beschaduwde, basische, matig droge tot vochtige, stikstofrijke, kalkhoudende, matig voedselarme tot voedselrijke grond, die zowel uit mergel, löss, rivierzand, zavel als lichte klei kan bestaan, maar ook op stenige plaatsen kan staan. Ze groeit op lichte plekken in loof- en naaldbossen, in bosranden en houtwallen, in duindoorn- en ligusterstruwelen in de duinen. Verder in heggen en kreupelhout, op kribben en rivierdijken, langs spoorwegen, op hoge delen in uiterwaarden en in plantsoenen. Nederland valt geheel binnen het Europese deel van het areaal. Ze wordt door insecten bestoven, de gevormde zaden worden als klit of door de wind verspreid. De giftige soort (soort de stof protoanemonine) is algemeen in Zuid-Limburg en het oosten van het rivierengebied, en neemt elders toe, vooral in het duin- en stedelijk gebied. Ze onderscheidt zich van Italiaanse clematis door o.a. de veel kleinere, witte bloemen en de uitgegroeide stijl die een lange, zilverwitte vruchtsnavel vormt.
CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2014
|
EcologieBodemZonnige tot licht beschaduwde plaatsen op matig droge tot vochtige, matig voedselarme tot voedselrijke, kalkhoudende, basische grond (mergel, löss, rivierzand, zavel, lichte klei en op stenige plaatsen).
GroeiplaatsBossen (lichte plekken in loofbossen), bosranden, heggen, houtwallen, struwelen, kreupelhout, zeeduinen (duindoorn- en ligusterstruweel), langs spoorwegen (spoorbermen), waterkanten (op kribben), rivierdijken, hogere delen in uiterwaarden en plantsoenen in steden.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandVrij algemeen in Zuid-Limburg en in het oostelijk rivierengebied. Zeldzaam langs de binnenduinrand en in stedelijke gebieden. Elders zeer zeldzaam.
VlaanderenVrij algemeen. Het meest in de Leemstreek, de Maasvallei en in de duinen. De soort breidt zich uit.
WalloniëAlgemeen in het Maasgebied, Lotharingen en de Leemstreek. Zeldzaam in de Ardennen. Elders zeer zeldzaam.
WereldZuidwest-Azië en Zuid- en Midden-Europa. Oostelijk tot aan de Kaspische Zee en noordelijk tot in Nederland en Midden-Engeland. Ingeburgerd op aantal plaatsen in Noord-Amerika, Australië en Nieuw-Zeeland.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurde Wever, A. (1928)
Clematis vitalba L.
Natuurhistorisch Maandblad 17: 129-130
Grégoire, L. (1960) De verdwijnende flora van de Sint Pietersberg.
Natuurhistorisch Maandblad 49: 149-151
Hartsen, F.A. (1865) Clematis vitalba - Hegge Clematis
Flora Batava 12: 887-887
Maes, N.C.M. (2013)
Inheemse bomen en struiken in Nederland en Vlaanderen-Herkenning, verspreiding, geschiedenis en gebruik. Boom
Sloff, J.G & J.L. van Soest (1938) Het fluviatiele district in Nederland en zijn flora.
Nederlandsch kruidkundig archief. Serie 3 48: 199-249
Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De houtige, strobruine stengels kunnen klimmen, winden of kruipen. Ze zijn sterk vezelig geribd en worden soms polsdik. Het sap is giftig door protoanemonine.
Bladeren De tegenoverstaande bladeren zijn verdeeld in drie of vijf lang gesteelde ei- of hartvormige grof getande deelblaadjes. Ze hebben een spitse top en vaak een gebogen steel.
Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemen vormen samen grote pluimen in de bladoksels of aan het eind van de stengels. Ze zijn wit en 2-3 cm. De vier afstaande viltige bloemdekbladen, zijn aan de top achterover gerold. De stijlen groeien baardachtig uit tijdens de vruchtzetting.
Vruchten Een eenzadige dopvrucht of nootje. De dopvruchtjes zijn voorzien van lange geveerde vruchtsnavels. Ze zijn zilverwit behaard en worden tot vier cm lang. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023
download in hoge resolutieFenologie bloeiend
Fenologie vruchtdragend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.
De bloeiperiode is dit jaar 1 dagen later dan het langjarig gemiddelde.