Ecologie & verspreiding
Bergbasterdwederik is een overblijvende plant van enigszins beschaduwde, vochtige, voedselrijke humeuze grond. Ze groeit langs paden en randen van bossen en in schaduwrijke tuinen, parken, begraafplaatsen en tussen struikgewas in plantsoenen. In het stedelijk gebied groeit Bergbasterdwederik ook langs gevels, in rommelige steegjes en soms op muren. Bergbasterdwederik is in Nederland vrij algemeen. In het Noordoosten, waar ze van oudsher zeldzamer was, is ze sinds 1980 toegenomen. Ook elders in Nederland is sprake van een toename. Basterdwederikken zijn lastig van elkaar te onderscheiden. Kenmerkend voor Bergbasterdwederik zijn de verhoudingsgewijs grote bloemen, de relatief brede bladeren met een afgeronde tot hartvormige voet en een stempel met vier kruisvormig uitstaande lobben. In tegenstelling tot wat in ‘Heukels, flora van Nederland’ wordt vermeld, draagt de bloeiwijze-as bovenin vaak klierharen.
CC-BY-SA 3.0 Edwin Dijkhuis, 2014
|
EcologieBodemMeestal licht beschaduwde, open plaatsen op vrij vochtige, matig voedselrijke tot voedselrijke, meestal zwak zure, maar soms kalkrijkere grond (zand, leem, mergel en stenige plaatsen).
GroeiplaatsWaterkanten (slootkanten), omgewerkte grond (o.a. in tuinen), braakliggende grond, oude muren, bossen (loofbossen), kapvlakten, heggen, struwelen, hakhout, bosranden, langs beschaduwde wegen, in holle bomen, op boomstammen, plantsoenen, langs spoorwegen, haventerreinen, bouwterreinen, afwateringsgoten en zeeduinen (laag duinstruweel en duinvalleien).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandVrij algemeen, maar minder algemeen in het noordoosten.
VlaanderenVrij algemeen, maar vrij zeldzaam in het kustgebied, in Vlaanderen en in de Kempen.
WalloniëVrij algemeen.
WereldEuropa, Midden-Siberië en Japan.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurKops, J. & H.C. van Hall (1828) Epilobium montanum - Berg Basterd-Wederik
Flora Batava 5: 338-338
Savelsbergh, E. (1981) Detailzeichnungen von zehn heimischen
Epilobium-Arten.
Göttinger Floristische Rundbriefe 15: 24-30
Pagina's in standaardwerkenAtlas van de Nederlandse Flora 3:
65Flora Batava 05:
plaatHeukels' Flora van Nederland, 23e ed.:
332Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.:
450Nederlandse Oecologische Flora 2:
230Wilde-Planten.nl:
paginadeze soort in de Zadenatlas van Nederland Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De rolronde stengels zijn lichtgroen, maar op zonnige plaatsen vaak rood aangelopen. Ze hebben geen lijsten en zijn zwak behaard (met afstaande klierharen). De stengel is niet vertakt of alleen bovenaan een beetje vertakt.
Bladeren De 4-7 cm lange en 1,5-3,5 cm brede, eironde tot langwerpige bladen hebben een afgeronde of zwak hartvormige voet, een onregelmatig getande rand (soms ongetand) en een zeer korte steel. De stengelbladen zijn tegenoverstaand, maar de schutbladen (bovenaan) staan verspreid.
Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloeiwijze-as met korte, gekromde haren en (vrijwel) zonder klierharen. Voor de bloei hangt de top van bloeiwijze (een ijle tros) voorover. De bloemen zijn 0,6-1,2 cm in doorsnede. De lichtroze of zelden witte kroonbladen zijn uitgerand. De stempel heeft vier kruisvormig uitstaande lobben. De kelk is afstaand klierachtig behaard.
Vruchten Een doosvrucht. De vrucht is afstaand klierachtig behaard. Zaad met vruchtpluis. De zaden zijn langlevend (langer dan 5 jaar). Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023
download in hoge resolutieFenologie bloeiend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.