Ecologie & verspreiding Blaartrekkende boterbloem is aan te treffen op een open, zonnige, soms licht beschaduwde, natte, voedsel- en stikstofrijke, zuurstofarme, meestal kalkhoudende, organische bodem die uit allerlei grondsoorten kan bestaan. Vaak op tijdelijk overstroomde plaatsen en soms ook in zwak brak milieu. De eenjarige plant groeit langs begraasde sloten, ondiepe plassen en op andere modderige oevers, langs duinplassen, in moerassen en op net drooggevallen plekken in broekbossen, op opgespoten grond en op spoorwegterreinen, op gestorte bagger, in nieuwe greppels, in moes- en volkstuintjes, tussen straatstenen en in goten. Nederland valt geheel binnen het Europese deel van het areaal. De soort is zeer algemeen in Nederland maar vrij zeldzaam op de Veluwe. Het taxon is goed herkenbaar aan de holle stengels (zorgen voor zuurstoftransport naar de wortels), de bloemboden die duidelijk hoger dan breed is en meer dan 60 vruchtjes draagt en verder de van boven glanzende bladeren. CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2015

Ecologie

Bodem
Zonnige, soms licht beschaduwde, open plaatsen (pionier) op natte, voedselrijke, met name stikstofrijke, zuurstofarme, meestal kalkhoudende, organische grond. Vaak op tijdelijk overstroomde plaatsen. Ook in zwak brak milieu (alle grondsoorten).

Groeiplaats
Waterkanten (langs begraasde sloten, ondiepe plassen en andere modderige oevers), zeeduinen (langs duinplassen), moerassen, in goten, tussen straatstenen, langs spoorwegen (spoorwegterreinen), opgespoten grond, baggerstortterreinen, nieuwe greppels, moestuinen en bossen (op kale net drooggevallen grond in moerasbossen). De korte levenscyclus geeft Blaartrekkende boterbloem een voorsprong op andere pioniers van dezelfde standplaatsen: de nakomelingen van één vroeg in de zomer bloeiende plant kan nog dezelfde zomer een flinke oppervlakte bedekken.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Algemeen, maar vrij zeldzaam op de Veluwe.

Vlaanderen
Algemeen in de Polders, de Zand- en Zandleemstreek en in de riviervalleien. Elders zeldzamer.

Wallonië
Vrij algemeen in Brabant. Elders zeldzaam.

Wereld
Gematigde streken op het noordelijk halfrond.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	pionier op stikstofrijke, natte grond
Levensduur:	overblijvend
Levensvorm:	therofyt
Zaadbank:	langlevend (> 5 jaar)
Bloeitijd:	mei - herfst

Literatuur
Konar, R.N. & K. Nataraja (1969) Morphogenesis of isolated floral buds of Ranunculus sceleratus L. in vitro. Acta botanica neerlandica 18: 680-699 

Kops, J. (1822) Ranunculus sceleratus - Blaar-trekkende Ranonkel Flora Batava 4: 260-260 

Nataraja, K. & R.N. Konar (1970) Induction of embryoids in reproductive and vegetative tissues of Ranunculus sceleratus L. in vitro. Acta botanica neerlandica 19: 707-716 

Schaminée, J.H.J. & A.H.F. Stortelder (2000) De ene boterbloem is de andere niet. De sociologische indicatiewaarde van plantensoorten, toegelicht aan de hand van het geslacht Ranunculus. Stratiotes 20: 5-19

van der Toorn, J. (1980) On the ecology of Cotula coronopifolia L. and Ranunculus sceleratus L. I. Geographic distribution, habitat, and field observations. Acta botanica neerlandica 29: 385-396 

Xuhan, X. & A.A.M. van Lammeren (1994) The ultrastructure of seed coat development in Ranunculus sceleratus. Acta botanica neerlandica 43: 27-37 

Xuhan, X. & A.A.M. van Lammeren (1997) Structural analysis of embryogenesis and endosperm formation in celery-leafed buttercup (Ranunculus sceleratus L.). Acta botanica neerlandica 46: 291-301 

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 3: 133

Flora Batava 04: plaat

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 256

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 314

Nederlandse Oecologische Flora 1: 246

Wilde Planten 1: 186

Wilde-Planten.nl: pagina

Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels De rechtopstaande, dikke stengels zijn bleekgroen, gegroefd, vrijwel kaal, iets glanzend, vlezig en hol van binnen. De bloemstelen zijn gegroefd. De buisvormige stengel vergemakkelijkt de zuurstoftoevoer naar de wortels, die in zeer zuurstofarme omstandigheden moeten groeien. Bladeren De dikke, glanzend groene bladeren zijn in drieën gedeeld. Ze zijn getand tot diep ingesneden. De bovenste bladeren hebben 3 slippen en zijn niet gesteeld. Onder water groeiende planten hebben grote drijvende bladen. Deze planten bloeien vaak niet. Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemen vormen vertakte kluwens. Ze zijn lichtgeel en 0,5-1 cm. De kelkbladen vallen spoedig af. Ze zijn iets teruggeslagen en ongeveer even groot als de kroonbladen. De bloembodem is meestal behaard. Vruchten Een eenzadige dopvrucht of nootje. Het vruchthoofdje is rond tot iets langwerpig en 0,6-1 cm lang. Het bevat tot zestig of meer, ongeveer één mm grote, vrijwel niet gesnavelde vruchten. Soms hebben ze een korte, stompe snavel. De zaden zijn langlevend (langer dan vijf jaar). Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,05-0,70 m.
Bloemkleur:	geel
Type vrucht:	eenzadige dopvrucht of noot
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	tweeslachtig

Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100). De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer. Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen. In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023

download in hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Fenologie vruchtdragend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.