Ecologie & verspreiding
Boswederik is een soort van bronnetjes en andere natte plaatsen in oude loofbossen. Haar hoofdverspreiding ligt in het Pleistocene deel van Nederland in de hellingbossen van Zuid-Limburg en de bronbossen in Twente en de Achterhoek. Ze komt ook nog voor langs de Veluwerand, de Nijmeegse heuvelrug en op een enkele plaats in Drenthe. De soort is zeldzaam in Nederland vooral vanwege het weinig voorkomende biotoop. Aangezien de meeste bronbossen tegenwoordig bescherming genieten, is zij niet achteruitgegaan en staat derhalve niet op de Rode lijst (dus ondanks haar zeldzaamheid). Boswederik lijkt het meest op Penningkruid en kan, net als deze, uitgebreide matten vormen. Ze is makkelijk van Penningkruid te onderscheiden door haar kleinere, delicatere bloemen en de eironde bladeren die meestal in een stompe punt eindigen (tegenover vrijwel cirkelrond bij Penningkruid).
CC-BY-SA 3.0 Kim Lotterman, 2014
|
EcologieBodemBeschaduwde plaatsen op natte tot vrij vochtige, matig voedselrijke tot voerdselrijke, humeuze, zwak zure, vrij kalkarme tot kalkhoudende grond. Vooral op kwelplekken (zand, löss en leem).
GroeiplaatsBossen (natte loofbossen, vooral in brongebieden, langs natte bospaden, bij bronnen en aan de rand van ondiepe, 's winters natte laagten), waterkanten (langs beschaduwde beekjes) en vochtige bosranden.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandVrij zeldzaam in Zuid-Limburg, zeldzaam in Twente en in de Achterhoek en zeer zeldzaam in Noord-Brabant en in Drenthe.
VlaanderenVrij algemeen in de Leemstreek. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam.
WalloniëVrij algemeen in Brabant, in het Maasgebied en in de zuidelijke Ardennen. Elders zeer zeldzaam.
WereldWest- en Midden-Europa, van West-Noorwegen tot in Portugal en West-Spanje en zuidoostelijk tot op de Balkan en Zuid-Italië. Ook op de Azoren en de Far Oer.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurBielen, J.W. (1999) Aspecten van de Twentse flora. Het Subcentreuroop district in Twente.
Nieuwsbrief FLORON-FWT 20: 9-12
Blok, B. (2001) Boswederik (
Lysimachia nemorum) nog steeds in Drenthe aanwezig.
Nieuwsbrief Werkgroep Florakartering Drenthe 35: 5-5
van Eeden, F.W. (1877) Lysimachia nemorum - Bosch-Wederik
Flora Batava 15: 1152-1152
Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De kruipende, kale, iets vierkantige, vertakte stengels wortelen op de knopen. Aan de top gaan ze over in opgerichte bloeistengels. Vaak vormt de plant kleine matten.
Bladeren De wintergroene, tegenoverstaande bladeren zijn 2-3 cm, eirond, vlak en aan de top meestal spits en met een korte steel.
Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De gele, schotelvormige bloemen staan op draaddunne stelen in de oksels van de middelste bladeren. Per bladpaar zie je in beide bladoksels één bloem. Deze wordt 1-1½ cm. Meestal zijn er vijf, maar soms zijn vier kroonbladen. De kelkslippen zijn smal lijn-priemvormig en de kroonbladslippen zijn afgerond en iets gewimperd. De meeldraden zijn niet met elkaar vergroeid.
Vruchten Een doosvrucht. De zaden zijn kortlevend (één tot vijf jaar). Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023
download in hoge resolutieFenologie bloeiend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.