Ecologie & verspreiding Brede ereprijs is een plant van (matig) droge, zonnige, grazige plaatsen op zwak zure tot kalkhoudende, stikstof- en matig voedselarme, zand- tot zandige kleigrond. De groen overwinterende plant groeit buiten ons land ook in schraallanden, in struikzomen en bossen en is in Nederland hoofdzakelijk beperkt tot rivierduintjes en –dijken. Ze wordt ook met rivierklei aangevoerd (in het Deltagebied en op enkele Waddeneilanden) en is tevens op fortificaties in Maastricht aangetroffen. Nederland ligt aan de noordwestgrens van het Europese deel van het areaal. De soort is zeer zeldzaam in het rivieren- en het Deltagebied, wordt ook als sierplant gebruikt en komt zo hier en daar in verwilderde staat voor. Het taxon is in het verleden sterk achteruit gegaan door zand- en kleiwinning, bemesting , dijkverzwaring, recreatie en erosie door de scheepvaart. Zij is kensoort voor de Associatie van Sikkelklaver en Zachte haver, een plantengemeenschap van stroomdalgraslanden. CC-BY-SA 3.0 Niko Buiten & René van Moorsel, 2015

Ecologie

Bodem
Zonnige plaatsen op matig droge, matig voedselarme, kalkhoudende grond (zand, leem, zavel, klei en mergel).

Groeiplaats
Grazige rivierduinen, dijken, grazige plaatsen in de bergen, bosranden, grasland (schraal grasland, hooiland en kalkgrasland), bermen en op ingegraven muurdelen.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Zeldzaam in het rivierengebied en zeer zeldzaam in Zeeland. Ook in Maastricht op oude muren en (aangevoerd met rivierklei) en op nieuwe dijken op Schiermonnikoog.

Vlaanderen
Niet in Vlaanderen.

Wallonië
Zeldzaam in de zuidelijke Ardennen.

Wereld
West-Azië, Midden- en Oost-Europa en in sommige delen van Zuid-Europa. Westelijk tot in Nederland en België. Ingeburgerd in Noord-Amerika.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	kalkgraslanden
Levensduur:	overblijvend
Levensvorm:	kruidachtige chamaefyt
Bloeitijd:	mei - juli

Literatuur
Garjeanne, A.J.M. (1948) Veronica. De Levende Natuur 51: 101-108 

Heisterborg, W. (1924) Veronica austriaca. De Levende Natuur 29: 128-128 

Kobus, J.D. (1866) Flora van Wageningen en aangrenzende gemeenten. A. Ophorst, Wageningen

Kops, J. & H.C. van Hall (1832) Veronica teucrium - Zachtharige Eerenprijs Flora Batava 6: 401-401 

Sloff, J.G. & J.L. van Soest (1939) Het fluviatiele district in Nederland en zijn flora II. Nederlandsch kruidkundig archief. Serie 3 49: 268-306 

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 2: 311

Flora Batava 06: plaat

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 539

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 658

Nederlandse Oecologische Flora 3: 213

Wilde-Planten.nl: pagina

Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels De stengels staan rechtop of zijn opstijgend. De verhoutende basis kruipt over de grond en kan gaan wortelen. Bladeren De wintergroene bladeren zijn grof gezaagd en eirond tot langwerpig. Ze hebben een afgeronde tot zwak hartvormige voet en geen steel. Oostenrijkse ereprijs heeft enkel of dubbel geveerde bladen. Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemen groeien in lange, vrij dichte, rijkbloemige en langgsteelde trossen in de bladoksels. Ze zijn helderblauw en 1-1,7 cm. De behaarde kelk heeft een korte bovenste slip. Vruchten De doosvrucht is hartvormig en meestal behaard. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,10-0,50 m.
Bloemkleur:	blauw
Type vrucht:	doosvrucht
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	tweeslachtig

Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100). De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer. Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen. In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023

download in hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Fenologie vruchtdragend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.

De bloeiperiode is dit jaar 9 dagen eerder dan het langjarig gemiddelde.