Ecologie & verspreiding
Behaarde boterbloem is algemeen in het zuidwestelijke Deltagebied. Andere concentraties bevinden zich in het noorden van Noord Holland/Texel en in het oosten van provincie Utrecht: Eemland, Gelderse vallei, Kromme Rijn gebied. Behaarde boterbloem wordt meestal gevonden in graslanden op klei: (oorspronkelijk) brakke klei, komklei of klei op veen. In Zuid Limburg is het een plant van graanakkers op kalkrijke lössgrond. Op zand en veen is de Behaarde boterbloem zeldzaam en onbestendig in optreden. Er is in Nederland gedurende de laatste jaren geen voor- of achteruitgang waargenomen. Omdat Behaarde boterbloem een eenjarige soort is kan zij zich snel vestigen op kale grond, zoals open getrapte plaatsen en weiland ingangen. De bleekgroene planten met tamelijk licht gele bloemen zijn vaak al van afstand te herkennen. Van dichtbij is de beharing kenmerkend en - tijdens de bloei - de tegen de stengel teruggeslagen kelkbladen; deze kenmerken heeft Behaarde boterbloem overigens gemeenschappelijk met Knolboterbloem.
CC-BY-SA 3.0 Bert Lanjouw, 2021
|
EcologieBodemZonnige, min of meer open plaatsen (pionier) op vochtige tot vrij natte, voedselrijke tot zeer voedselrijke, kalkhoudende tot vrij kalkarme, maar niet te zure, dichtgeslagen grond (leem, löss, klei en kleiig veen). Ook op brakke plaatsen.
GroeiplaatsGrasland (open plekken, vaak in nat en brak weiland), dijken, akkers (wintergraanakkers op leem of löss en bij ingangen van akkers), braakliggende grond, langs spoorwegen, wegranden en in de zeeduinen (langs duinpaden).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandPlaatselijk vrij algemeen in Zeeland, Noord- en Zuid-Holland en in het Waddengebied en vrij zeldzaam in Zuid-Limburg en langs het IJsselmeer. Elders zeer zeldzaam.
VlaanderenAlgemeen, maar zeer zeldzaam in de Kempen.
WalloniëVrij algemeen in Brabant en in het Maasgebied. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam.
WereldWest-, Midden- en Zuid-Europa en Noord-Afrika. Ingeburgerd in o.a. Noord-Amerika.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurEgelmeers, J. & P. Grooten (2005) De flora rondom Houthem in 1986 en 2004.
Natuurhistorisch Maandblad 94: 58-61
Hoste, I., F. Verloove, C. Nagels, L. Andriessen & J. Lambinon (2009) De adventievenflora van in België ingevoerde mediterrane containerplanten.
Dumortiera 97: 1-16
Kops, J. & H.C. van Hall (1844) Ranunculus philonitis - Behaarde Ranonkel of Hanenvoet
Flora Batava 8: 615-615
Schaminée, J.H.J. & A.H.F. Stortelder (2000) De ene boterbloem is de andere niet. De sociologische indicatiewaarde van plantensoorten, toegelicht aan de hand van het geslacht
Ranunculus.
Stratiotes 20: 5-19
Sloff, J.G & J.L. van Soest (1938) Het fluviatiele district in Nederland en zijn flora.
Nederlandsch kruidkundig archief. Serie 3 48: 199-249
Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De bleekgroene stengels zijn tot bovenaan afstaand behaard. De stengelvoet is niet of nauwelijks knolvormig verdikt. De polletjes worden naar boven toe breder.
Bladeren De vaak glanzende, lichtgroene bladen zijn tot de voet in drieën gedeeld. Geregeld met lichtere vlekken.
Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemstelen zijn gegroefd. De kroonbladen zijn meestal licht goudgeel. De kelkbladen zijn teruggeslagen. De bloemen worden 1,2-2,5 cm in doorsnee. De bloembodem is behaard.
Vruchten Een eenzadige dopvrucht of nootje. De vruchtjes zijn langs de rand gewoonlijk geknobbeld, zelden zijn ze glad. Ze hebben een zeer korte, vrijwel rechte snavel. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023
download in hoge resolutieFenologie bloeiend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.