Ecologie & verspreiding
Slangenwortel staat op zonnige tot licht beschaduwde en beschutte plaatsen in of aan ondiep, zuurstofarm, ± voedselrijk, stilstaand tot zwak stromend, matig zuur tot zwak basisch, ± stikstofrijk, zoet water boven een bodem van laagveen, leem of zand met een dikke laag organisch materiaal. Ze groeit in moerassen en kleine laagveenplassen, op drijftillen, in en langs oevers van al dan niet verlandende sloten, van vaarten, beken en rivierarmen en soms in moerasbossen. Nederland valt geheel binnen het Europese deel van het areaal. De plant is zeldzaam in het oosten en midden van het land en in het Hollands-Utrechts en Noordwest-Overijssels laagveengebied. Het schutblad van deze onmiskenbare soort is van buiten groen en van binnen wit en is langer dan de bloeikolf. Bestuiving geschiedt door insecten en de gevormde, 5 mm grote bessen zijn rood gekleurd. De wortelstokken werden vroeger in tijden van schaarste gebruikt bij de bereiding van brood.
CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2014
|
EcologieBodemZonnige, soms licht beschaduwde plaatsen in of aan zoet, matig voedselarm tot voedselrijk, beschut, stilstaand tot zwak stromend, ondiep, zuurstofarm, zwak zuur water met een bodem van laagveen, leem of zand met een dikke laag rottingsslik.
GroeiplaatsMoerassen, langs oevers en in het water (drijftillen, verlandende sloten, kleine laagveenplassen, luwe hoeken van plassen, door meeuwen bemeste vennen, spoorsloten, aan de rand van niet of weinig bevaren vaarten, brede sloten in laagveengebieden, beek- en rivierarmen, hoogveenkanalen) en soms in bossen (moerasbossen).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandZeldzaam in het oosten en midden van het land en in het Hollands-Utrechts en Noordwest-Overijssels laagveengebied.
VlaanderenZeldzaam in de Kempen. Elders zeer zeldzaam.
WalloniëZeer zeldzaam. Nog slechts op 1 plaats.
WereldKoel-gematigde streken op het noordelijk halfrond, plaatselijk tot voorbij de poolcirkel. In Europa westelijk tot in Nederland.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuur(Anoniem) (1902)
Calla palustris.
De Levende Natuur 7: 127-127
(Anoniem) (1902) Slangenwortel,
Calla palustris.
De Levende Natuur 7: 192-192
Burck, W. (1907) De Slangenwortel en de Slakkenlegende.
De Levende Natuur 12: 59-59
Garjeanne, A.J.M. (1900) De Slangenwortel (Calla Palustris) en de Slakken.
De Levende Natuur 5: 77-78
Gevers Deynoot, P.M.E. (1853) Calla palustris - Water-Slangenkruid
Flora Batava 11: 834-834
Offerijns, F.J.M. (1930) Slangenwortel.
De Levende Natuur 35: 243-247
Thijsse, J.P. (1896) De Slangenwortel.
De Levende Natuur 1: 46-49
Pagina's in standaardwerkenAtlas van de Nederlandse Flora 2:
93Flora Batava 11:
plaat 0834Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.:
80Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.:
102Nederlandse Oecologische Flora 5:
226Wilde Planten 2:
297Wilde-Planten.nl:
paginadeze soort in de Zadenatlas van Nederland Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De bladsteel is 1 tot enkele dm lang.
Bladeren De glanzend groene bladeren zijn eirond en hebben een hartvormige voet. Ze zijn lang gesteeld en aan de top kort toegespitst.
Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De geelgroene bloemen zitten in een dichte bloeikolf van 1 tot 4 cm lang. Het schutblad van de bloeiwijze is van buiten groen en van binnen wit. Et schutblad is langer dan de bloeikolf (3 tot 7 cm).
Vruchten Een bes. De 5 mm grote bessen zijn rood. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023
download in hoge resolutieFenologie bloeiend
Fenologie vruchtdragend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.