Ecologie & verspreiding
Stomphoekig sterrenkroos behoort samen met Gewoon sterrenkroos tot de meest verbreide en algemene sterrenkroossoorten van Nederland. Deze soort staat in kleinere en grotere wateren, zowel op klei,zand als veen. Waarschijnlijk is de ionenrijkdom van de waterlaag kenmerkend. Stomphoekig sterrenkroos staat in voedselrijke wateren: zwak brak of gebiedsvreemd (rivier) water en eveneens in beken met kwel water. Omstreeks 1950 werd de soort nog als zeer zeldzaam beschouwd. Daarna werden er steeds meer waarnemingen gedaan. Eerst in de kustprovincies (de soort zou vorstgevoelig zijn), daarna in het rivierengebied en beekdalen van zuid Nederland en tenslotte in alle pleistocene gebieden. Sinds de tachtiger jaren van de vorige eeuw is de kennis betreffende de herkenning in het veld sterk toegenomen. Stomphoekig sterrenkroos is ook in vegetatieve toestand tamelijk goed van andere sterrenkrozen te onderscheiden. Daardoor kon de toename gedurende de laatste decennia worden gedocumenteerd.
CC-BY-SA 3.0 Bert Lanjouw, 2014
|
EcologieBodemZonnige plaatsen in stilstaand of zwak stromend, zoet of brak, matig voedselrijk tot voedselrijk, neutraaal tot vaak kalkrijk water op modderige, minerale tot organische grond (zand, maar het meest klei). Vooral in de ondiepe oeverzone, die al dan niet tijdelijk kunnen droogvallen, maar soms ook in dieper water. Ook in zwak zilt water.
GroeiplaatsWater en waterkanten (beken, sloten, poeltjes, greppels, bermsloten, weilandsloten en veedrinkpoelen), grasland (moerassige laagten in weiland) en afgravingen (kleiputten).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandPlaatselijk vrij algemeen, vooral in het westen van het land, in het noordelijk zeekleigebied en in de duinen. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam.
VlaanderenAlgemeen in de Polders. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam.
WalloniëZeldzaam tot zeer zeldzaam.
WereldIn Noordwest-Afrika en Zuid- en West-Europa, zeldzamer in Midden-Europa. Noordelijk tot in Nederland.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurBruinsma, J.H.P. (2008)
Praktikum Sterrenkroos - Callitriche. Dijkhuis, E. & J. Bruinsma (2008) Stomphoekig sterrenkroos verovert Drenthe.
FLORON-nieuws 9: 6-6
Kentgens, J.S. (1911) Door beemd en bosch.
Natuurhistorisch Jaarboek (Limburg) 1: 51-61
Lanjouw, B. & E. van den Dool (1989) Meer aandacht voor
Callitriche's gevraagd.
Gorteria 15: 103-107
van den Dool, E. & J. Bruinsma (1991) Enige vondsten van
Callitriche obtusangula Le Gall (Stomphoekig sterrekroos), vooral in Oost- en Zuid-Nederland.
Gorteria 17: 153-159
Zijlstra, O.G. (1995) Stomphoekig sterrekroos (Callitriche obtusangula LE GALL) in Twente, een opportunist in opmars.
Nieuwsbrief FLORON-FWT 14: 1-2
Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Bladeren De ondergedoken bladeren zijn lijnvormig en diep uitgerand. De 12 of meer drijvende bladeren vormen een rozet. Ze zijn ruitvormig en kort gesteeld. De bladeren van de landvormen zijn vlezig, geelgroen en elliptisch of smal ruitvormig.
Bloemen Eenslachtig (een bloem met alleen mannelijke of alleen vrouwelijke geslachtsorganen). Eenhuizig (mannelijke en vrouwelijke bloemen op dezelfde plant). De bloemen groeien in de oksels van rozetbladeren. Meestal zijn er meer mannelijke bloemen dan vrouwelijke. De meeldraden hebben een brede helmknop en een lange helmdraad. Bij de bloei is deze al een ½ cm lang. Daarna groeit de helmdraad nog iets uit, richt zich opzij en kromt iets naar beneden. De schutbladen zijn sikkelvormig.
Vruchten Een splitvrucht. De vruchten zijn elliptisch, 1½ mm groot, bruin en zwak gekield, maar niet gevleugeld. De stijlen staan rechtop of wijken uiteen. De deelvruchtjes zijn afgerond en worden door ondiepe groeven van elkaar gescheiden. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023
download in hoge resolutieFenologie bloeiend
Fenologie vruchtdragend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.