EcologieBodemZonnige tot licht beschaduwde plaatsen op droge, matig voedselarme tot matig voedselrijke, zwak zure grond (zand, lemig zand, uitgeloogd leem, löss, zavel, veen en stenige plaatsen).
GroeiplaatsBossen (loofbossen, naaldbossen en langs bospaden), bosranden, bermen, langs holle wegen, langs zandwegen in heidegebieden, zandige kanaaldijken, langs spoorwegen (spoorbermen), muren (o.a. kademuren) en grasland (schraal onbemest hooiland in heide- en veengebieden, oud trilveen en veenmosrietland).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandAlgemeen in het oosten en midden van het land en in Zuid-Limburg. Eders zeer zeldzaam of ontbrekend.
VlaanderenAlgemeen in de Kempen en vrij algemeen in het Maasgebied en in de Leemstreek. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam.
WalloniëAlgemeen in de Ardennen en vrij algemeen in het Maasgebied. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam.
WereldIn het grootste deel van Europa, zuidelijk tot de Pyreneeën, Noord-Italië en Bulgarije. Mogelijk ook elders in gematigde en koude streken op het noordelijk halfrond.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL LiteratuurGottschlich, G. (2020) Synopse der für Deutschland nachgewiesenen Arten und Unterarten der Gattung
Hieracium s. l. (
Hieracium s. str. und
Pilosella), aufgeschlüsselt nach Vorkommen in den einzelnen Bundesländern.
Forum Geobotanicum 9: 1-59
Gottschlich, G. & W. Licht (2003) Sippenspektrum und Ökologie der Hieracien am Gargano (Italien; Apulien; Prov. Foggia).
Floristische Rundbriefe 37: 41-47
Hartsen, F.A. (1868) Hieracium rigidum - Stijf Havikskruid
Flora Batava 13: 1025-1025
Haveman, R. (2012) Een nieuwe sleutel tot de secties van
Hieracium L. subgenus
Hieracium.
Gorteria 35: 206-213
Haveman, R. (2013) Three hawkweeds (
Hieracium, Asteraceae) from the Netherlands typified and raised to species rank.
Nordic Journal of Botany 30: 1-8
Heinrichs, J. (1998) Bemerkenswerte Hieracien-Vorkommen im Bereich des Autobahnkreuzes Bonn / Siegburg (Nordrhein-Westfalen).
Floristische Rundbriefe 32: 13-18
Shaw, M.M. (2020) Hawkweeds of South-East England.
BSBI Handbook 20: 1-250
Zahn, K.H. (1930)
Hieracium 2. Zahn, K.H. (1936)
Hieracium 3.
In: P. Ascherson & P. Graebner, Synopsis der Mitteleuropäischen Flora, zwölfter Band, dritte Abteilung, Dicotyledones (Compositae, Hieracium): 1-708.
Pagina's in standaardwerkenAtlas van de Nederlandse Flora 3:
81Flora Batava 13:
plaat 1025Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.:
636Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.:
693Nederlandse Oecologische Flora 4:
204Wilde Planten 3:
103Wilde-Planten.nl:
paginadeze soort in de Zadenatlas van Nederland Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De stengels zijn in de bovenste helft of soms al vanaf de voet vertakt. Het aantal stengelbladeren wisselt sterk. De bladeren zitten in het midden van de stengel niet opvallend dicht bij elkaar.
Bladeren De bladeren zijn langwerpig, In het midden of iets eronder zijn ze het breedst. Forse planten hebben vaak grof getande bladeren, maar tengere planten vaak bladeren met een gave rand. Meestal zijn de bladeren naar de voet versmald en kort gesteeld, maar de bovenste bladeren zijn vaak vrijwel zittend en niet halfstengelomvattend. Soms zijn tijdens de bloei nog 1 of 2 rozetbladeren aanwezig.
Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De gele bloemhoofdjes staan meestal in een tuilvormige bloeiwijze. De omwindselblaadjes staan niet af en vaak heeft een aantal een toegespitste top. De stijlen zijn geel tot bruin. De bloemhoofdjesbodem is weinig behaard, de tanden rondom de putjes van de bloemhoofdjesbodem zijn niet haarachtig verlengd.
Vruchten Een eenzadige dopvrucht of nootje. De zaden zijn zeer kortlevend (< 1 jaar). Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023
download in hoge resolutieFenologie bloeiend
Fenologie vruchtdragend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.
De bloeiperiode is dit jaar 11 dagen eerder dan het langjarig gemiddelde.