Ecologie & verspreiding
Stijve moerasweegbree staat op open, zonnige, periodiek overstroomde, matig voedselarme tot matig voedselrijke, soms zelfs iets brakke, al of niet (zwak) humeuze, zeer fosfaatarme, meestal zure maar soms ook kalkhoudende zand- en leembodems, soms op kattenklei. De plant kan ook blijvend onder water staan en vormt dan atypische, ongesteelde lijnvormige bladeren. Deze lichtminnaar groeit in moerassen, in en aan randen van allerlei wateren die zowel van natuurlijke als antropogene oorsprong kunnen zijn. De Atlantische soort komt noordelijk voor tot in Zuid-Scandinavië en Schotland en heeft in Nederland haar bolwerk in de Pleistocene streken en in de duinen. Ze is zeer sterk achteruitgaan, wat te wijten is aan grondwaterwinning en door de toegenomen eutrofiëring. Ze is schaduwgevoelig, verdraagt maandenlang droogvallen van haar standplaats maar bezit weinig concurrentiekracht. Insectenbezoek is schaars en naast kruisbestuiving vindt vooral zelfbestuiving plaats. De zaden worden door water of vogels verspreid. Het geslacht is altijd te onderscheiden door de karakteristieke wantsengeur bij kneuzing.
CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2014
|
EcologieBodemZonnige, open plaatsen op periodiek overstroomde, matig voedselarme tot matig voedselrijke, meestal zwak zure grond. Ook op blijvend onder water staande plekken (zand, leem en katteklei).
GroeiplaatsWater, waterkanten en moerassen (vennen, 's zomers droogvallende duinplassen, langs en in gegraven poelen, ondiepe plasjes, sloten en waterlopen met min of meer stromend water), afgravingen, ijsbaantjes en grasland (in en langs greppeltjes in drassig hooiland).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandZeldzaam in de duinen van de Waddeneilanden en Voorne, in laagveengebieden en in het oosten en midden van het land. Elders zeer zeldzaam of ontbrekend.
VlaanderenZeer zeldzaam in de Kempen en op enkele plaatsen in de zandige delen van Vlaanderen.
WalloniëUitgestorven in Wallonië.
WereldIn het westelijke Middellandse-Zeegebied en in West-Europa. Noordelijk tot in Schotland en Zuid-Scandinavië.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurHofstra, J. (1982) Over enige Littorelletea-gemeenschappen, in het bijzonder in Twente.
Gorteria 11: 59-72
Kobus, J.D. (1866)
Flora van Wageningen en aangrenzende gemeenten. A. Ophorst, Wageningen
Kops, J. (1822) Alisma ranunculoides - Ranonkelachtige Water-Weegbree
Flora Batava 4: 283-283
van Ooststroom, S.J. (1964) 1. Alismataceae.
Flora Neerlandica : 1-15
Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De rechtopstaande, soms opstijgende of zelden liggende stengels zijn niet bebladerd en wortelen zelden of niet. Ze zijn vrij fors en worden tot 3 mm dik.
Bladeren De rozetbladeren zijn smal spatelvormig en versmald in een steel, die vaak veel langer is dan de bladschijf. Onder water blijvende planten vormen soms alleen lijnvormige, naar de top geleidelijk versmalde bladeren.
Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemen groeien in 1 of 2 kransen boven elkaar. Elke krans bevat 10 tot 20 bloemen. De 1 tot 1,6 cm grote bloemen zijn tweeslachtig. De kroon is wit of bleekroze met een gele nagel. De bloemen heben 6 meeldraden. De bloemsteel is ook na de bloei opgericht.
Vruchten Een eenzadige dopvrucht of nootje. De vruchthoofdjes worden tot 8 mm breed en zijn rondachtig en kaal. Ze kunnen bijna 50 nootjes per hoofdje bevatten. Eenzaadlobbig (kiemend met één kiemblaadje).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023
download in hoge resolutieFenologie bloeiend
Fenologie vruchtdragend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.