Ecologie & verspreiding
Smal vlieszaad staat op open en zonnige, droge en vrij voedselarme, stikstofhoudende en kalkrijke bodems, bestaande uit vrij grof of sterk waterdoorlatend zand, vaak gemengd met grind, schelpgruis of gruisachtige grond. De eenjarige plant groeit op opgespoten grond en rivierstrandjes, in spoorbermen en op spoorwegterreinen, op kale zandvlakten van industrie- en haventerreinen, op gestoorde plekken in de duinen, in kalkrijke ruigten, bermen en in zandgroeven, in akkers en op ruderale plaatsen. Het is een typisch Europese taxon dat sinds 1900 in Nederland is ingeburgerd. De soort is vrij algemeen in de Hollandse en Zeeuwse duinen, in Zeeland, het rivierengebied en plaatselijk in het Maritieme district en is elders zeer zeldzaam. Smal vlieszaad wordt purperrood in het najaar, heeft vlakke, éénnervige, smalle bladeren die een zachte stekelpunt dragen. De vruchten, die wel wat op wantsen lijken, zijn smal gevleugeld, aan de top niet uitgerand en daar van twee stekelpunten voorzien.
CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2015
|
EcologieBodemZonnige, open plaatsen (pioniervegeaties) op droge, vrij voedselarme, stikstofhoudende, kalkrijke grond (vrij grof of sterk waterdoorlatend zand, vaak gemengd met grind of schelpgruis en gruisachtige grond).
GroeiplaatsOpgespoten grond, langs spoorwegen (spoorbermen en spoorwegterreinen), waterkanten (rivierstrandjes), kale zandvlakten op industrieterreinen, haventerreinen, zeeduinen (verstoorde plekken), ruigten (kalkrijke ruigten), bermen (omgewerkte plaatsen) en afgravingen (zandgroeven).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandIngeburgerd sinds 1900. Vrij algemeen in de Hollandse en Zeeuwse duinen, in Zeeland en plaatselijk elders in het kustgebied en vrij zeldzaam in laagveengebieden, het noordelijk kleidistrict en het rivierengebied. Elders zeer zeldzaam.
VlaanderenPlaatselijk vrij algemeen in het kustgebied, met name in de buurt van de havens van Antwerpen, Gent en Zeebrugge. Elders zeldzaam of ontbrekend.
WalloniëNiet in Wallonië.
WereldIn het westelijke Middellandse-Zeegebied, in Midden-Europa en langs de West-Europese kust van Frankrijk tot in Duitsland.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurHamann, M. & I. Koslowski (1988) Zur Einbürgerung bemerkenswerter Adventivpflanzen auf einem Gelsenkirchener Hafengelände.
Floristische Rundbriefe 21: 101-103
Sloff, J.G & J.L. van Soest (1938) Het fluviatiele district in Nederland en zijn flora.
Nederlandsch kruidkundig archief. Serie 3 48: 199-249
Stolwijk, P.F. & O.G. Zijlstra (2021) Bijzondere vondsten FWT-FLORON 2020.
Hypericum 21(2): 1-6
Vuyck, L. (1906) Corispermum hyssopifolium - Hyssopbladig vlieszaad
Flora Batava 22: 1732-1732
Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De breed vertakte stengels zijn eerst dofgroen, later zijn ze vaak rood aangelopen.
Bladeren De smal lijnvormige bladeren zijn vlak, niet vlezig, hebben een gave rand en aan de top een zachte stekelpunt. Ze zijn min of meer bruin-wollig behaard.
Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De groenige bloemen vormen samen lange aren in de bladoksels. Ze hebben 2 stijlen en geen bloemdek of met 1 tot 3 doorzichtige schubben.
Vruchten Een eenzadige dopvrucht of nootje. Vruchten met een vrij smalle, tot 0,4 mm brede vliezige, gave rand, die aan de top niet is ingesneden. De schutbladen zijn vlak, toegespitst en bedekken de zaden bijna helemaal. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes). De dode planten breken af aan de wortelhals en worden door de wind over het zand gerold, waarbij ze onderweg hun zaden verliezen (stepperoller).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023
download in hoge resolutieFenologie bloeiend
Fenologie vruchtdragend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.