Ecologie & verspreiding
Sint-Janskruid staat op zonnig, droog, matig voedselarm tot matig voedselrijk, stikstofarm, grazig en humeus, kalkarm tot kalkrijk zand en leem. Ze groeit in bossen en in de duinen, in struwelen, houtwallen en op kapvlakten, in akkerranden, in heiden en diverse graslanden, op spoorwegemplacementen, haven- en industrieterreinen, op braakliggende grond en langs greppels, in plantsoenen, bermen, zandafgravingen en tussen straatstenen, op muren en stortplaatsen. Nederland valt geheel binnen het Europese deel van het verspreidingsgebied. Ze is in ons land zeer algemeen, maar is vrij zeldzaam in het laagveen-, het noordelijk zeeklei- en het Waddengebied. De ronde stengels zijn met merg gevuld en dragen twee lijsten, de tegenoverstaande bladeren hebben vele doorzichtige punten en dragen aan de rand zwarte klierpunten. De kelkbladen zijn spits (zonder tandjes) en veel korter dan de kroon, die zwarte lengtestrepen en punten heeft. Vroeger werd ze veel gebruikt als wond- en als wormenmiddel. Tegenwoordig wordt het in de homeopathie aangewend tegen zenuwpijnen.
CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2015
|
EcologieBodemZonnige plaatsen op droge, matig voedselarme tot matig voedselrijke grazige, kalkarme tot kalkrijke grond.
GroeiplaatsLangs spoorwegen (spoorbermen en spoorwegterreinen), bossen (open plekken), struwelen (open plekken), houtwallen, akkers (akkerranden), grasland (droog, zuur grasland, ruig grasland en schraal grasland), bermen, braakliggende grond, zeeduinen, langs greppels, afgravingen (zandgroeven), industrieterreinen, haventerreinen, tussen straatstenen en plantsoenen.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandAlgemeen, maar vrij zeldzaam in laagveengebieden, het noordelijk zeekleigebied en het Waddengebied.
VlaanderenAlgemeen, maar iets minder in de Polders.
WalloniëAlgemeen.
WereldOorspronkelijk uit Europa, West- en Midden-Azië en Noordwest-Afrika (Atlasgebergte). Noordelijk tot in Noord-Schotland en Zuid-Scandinavië. Nu in alle werelddelen.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurBielen, J.W. (2003) Aspecten van de Twentse flora. Over Hertshooi (
Hypericum) in Twente.
Hypericum 1: 1-9
Kops, J. & H.C. van Hall (1836) Hypericum perforatum - doorboord Hershooi
Flora Batava 7: 542-542
Rich, T.C.G. & A.C. Jermy (1998)
Plant Crib - Hypericum. Botanical Society of the British Isles
Pagina's in standaardwerkenAtlas van de Nederlandse Flora 1:
131Atlas van de Nederlandse Flora 3:
86Flora Batava 07:
plaatHeukels' Flora van Nederland, 23e ed.:
351Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.:
421Nederlandse Oecologische Flora 2:
193Wilde Planten 3:
79, 91Wilde-Planten.nl:
paginadeze soort in de Zadenatlas van Nederland Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De rechtopstaande stengels zijn sterk vertakt, met merg gevuld en rond met 2 lijsten. Aan de voet zijn ze uitgespreid en wortelen. Sint-Janskruid vormt groepen.
Bladeren De tegenoverstaande bladeren zijn lijnvormig tot eirond. Ze zijn niet gesteeld, hebben vele doorzichtige punten en aan de rand zie je zwarte klierpunten.
Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De 1 tot 2,2 cm grote bloemen staan in brede pluimen met schuin omhoog staande takken. Ze zijn geel met zwarte lengtestrepen en punten. De kelkbladen hebben een smal, spitse top en maar weinig zwarte punten of streepjes. Ze zijn veel korter dan de kroon en 4 tot 5 mm lang. Door wrijven kan uit de bloemknoppen een paars vocht worden geperst.
Vruchten Een doosvrucht. Rijpe vruchten met lengtestrepen en korte, schuine dwarsstrepen. De zaden zijn langlevend (> 5 jaar). Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023
download in hoge resolutieFenologie bloeiend
Fenologie vruchtdragend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.