Ecologie & verspreiding Kranssalie groeit op zonnige plekken op matig droge, matig voedselarme, kalkrijke grond, zoals zand, leem, zavel, mergel en stenige plaatsen. Zij staat in kalkgrasland, kalkrijke ruigten, kustduinen, bermen, op kale en stenige plaatsen, dijken, mijnsteenbergen, langs paden, spoorwegen en bij graanverwerkende bedrijven. In Nederland komt Kranssalie zeer zeldzaam voor in kalkgraslanden in Zuid-Limburg en in kalkrijke duingraslanden in de kalkrijke duinen vanaf Bergen zuidwaarts. Elders in Nederland komt de soort als graanadventief voor, maar houdt dan niet stand. De oorzaak van de achteruitgang van Kranssalie in Nederland is onbekend. Maar daar Kranssalie afkomstig is uit het oostelijk Middellandse Zeegebied en verder noordwaarts in Europa als adventiefplant en neofiet beschouwd wordt was de soort eerder waarschijnlijk nauwelijks in Nederland ingeburgerd. Kranssalie is als sierplant in verschillende gekweekte variëteiten in de handel verkrijgbaar. CC-BY-SA 3.0 Niko Buiten, 2014

Ecologie

Bodem
Zonnige plaatsen op matig droge, matig voedselarme, kalkrijke grond (stenige plaatsen, zand, leem, zavel en mergel).

Groeiplaats
Grasland (kalkgrasland), zeeduinen, kale en stenige plaatsen, ruigten (kalkrijke ruigten), langs paden, dijken, bermen, mijnsteenbergen, langs spoorwegen (spoorwegterreinen) en bij graanverwerkende bedrijven.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Zeer zeldzaam in o.a. Zuid-Limburg en in de Hollandse duinen.

Vlaanderen
Zeer zeldzaam. Sterk afgenomen.

Wallonië
Zeldzaam in het Maasgebied en in de zuidelijke Ardennen.

Wereld
Oorspronkelijk uit Zuidwest-Azië en Zuidoost-Europa. Nu ook op andere plaatsen in Europa (gematigde streken).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	kalkrijke ruigten
Levensduur:	overblijvend
Levensvorm:	hemicryptofyt
Bloeitijd:	juni - september

Literatuur
Kobus, J.D. (1866) Flora van Wageningen en aangrenzende gemeenten. A. Ophorst, Wageningen

Sloff, J.G. & J.L. van Soest (1939) Het fluviatiele district in Nederland en zijn flora II. Nederlandsch kruidkundig archief. Serie 3 49: 268-306 

van Eeden, F.W. (1893) Salvia verticillata - Kransbloemige Salie Flora Batava 19: 1486-1486 

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 2: 270

Flora Batava 19: plaat 1486

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 516

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 626

Nederlandse Oecologische Flora 3: 184

Wilde Planten 1: 70

Wilde-Planten.nl: pagina

Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels De bebladerde en rechtopstaande stengels zijn meestal niet vertakt en vaak iets paarsachtig. Bladeren De bladeren zijn eirond tot driehoekig en hebben een iets hartvormige voet. Ze zijn 4-12 cm lang en 3-10 cm breed. De onderste bladeren zijn getand, gesteeld en hebben aan de voet vaak één of twee paar oortjes. De bovenste bladeren hebben geen steel. Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). Samen vormen ze dichte schijnkransen van vijftien tot dertig bloemen in de oksels van kleine schutbladen. De 0,8-1,5 cm grote bloemen zijn licht paarsblauw. De bovenlip is min of meer recht. De kelk is smal klokvormig, 4-7 mm en behaard. De meeldraden zijn niet beweeglijk. Vruchten Een splitvrucht. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,30-0,60 m.
Bloemkleur:	paarsblauw
Type vrucht:	splitvrucht
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	tweeslachtig

Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100). De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer. Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen. In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023

download in hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.