Ecologie & verspreiding
Knolrus staat op open, zonnige tot beschaduwde plaatsen op natte, voedselarme, stikstofarme, meestal basenarme en zure grond en in stromend en stilstaand, voedselarm en ondiep water; de bodem bestaat uit zand, leem en veen, soms zware klei. Ze verdraagt geen sterke golfslag maar doorstaat diepe schaduw goed. De overblijvende plant (maar zonder wortelstok) groeit in oude veenmosrietlanden en duinvalleien, in vennen en beekjes of op de zandige of lemige oevers daarvan, in moerassen en natte, schrale graslanden. Verder in sloten en greppels, op afgeplagde heiden en vochtige boswegen, in karrensporen, zandgroeven en in leemputten. Nederland valt binnen het Europese deel van het areaal. De soort is vrij algemeen in het oosten en midden van het land en in het Waddendistrict, zeldzaam in Zuid-Limburg en de laagveengebieden en is elders zeer zeldzaam. Knolrus mag dan enigszins achteruit zijn gegaan door ontginning en bemesting maar ze profiteert wel duidelijk van de toegenomen verzuring.
CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2015
|
EcologieBodemZonnige, open plaatsen op natte, voedselarme, zure grond. Ook in stromend en stilstaand, ondiep water (zand, leem en veen, soms op zware klei).
GroeiplaatsMoerassen (oud veenmosrietland), zeeduinen (duinvalleien), waterkanten en water (zandige of lemige oevers van vennen en langs en in beekjes, sloten en greppels), heide (langs vennen en afgeplagde heide), afgravingen (zandgroeven en leemputten) en in karrensporen.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandVrij algemeen in het oosten en midden van het land en op de Waddeneilanden en zeldzaam in laagveengebieden. Elders zeer zeldzaam.
VlaanderenVrij algemeen in de Kempen en zandig Vlaanderen. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam.
WalloniëVrij algemeen in de Ardennen. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam.
WereldNoordwest-Afrika, op eilanden in de Atlantische Oceaan en in West-, Midden- en Noord-Europa (ook op IJsland). Eveneens in Newfoundland. Ingeburgerd in o.a. Nieuw-Zeeland.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurHartsen, F.A. (1868) Juncus uliginosus - Kransvormende Bloembies
Flora Batava 13: 1009-1009
Kops, J. & H.C. van Hall (1828) Juncus bulbosus - Ronde Bloembies
Flora Batava 5: 353-353
Pagina's in standaardwerkenAtlas van de Nederlandse Flora 3:
88Flora Batava 13:
plaat 1009Flora Batava 19:
plaatHeukels' Flora van Nederland, 23e ed.:
130Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.:
195Nederlandse Oecologische Flora 5:
37Wilde Planten 3:
150Wilde-Planten.nl:
paginadeze soort in de Zadenatlas van Nederland Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De stengels zijn vaak rood aangelopen en vrij sterk vertakt. Vaak wortelend ze op de knopen. Ze drijven in het water of ze liggen en soms staan ze rechtop. Verder zijn ze dun, vaak aan de voet iets knolvormig verdikt en tot bovenaan bebladerd. Knolrus vormt dichte polletjes.
Bladeren De hoogtebladeren steken meestal boven de bloeiwijze uit. De opgerichte bloeistengels dragen in de onderste helft enkele draadvormige bladeren, waarvan de bladschijf dwarsschotten heeft die van buiten af vaak nauwelijks zichtbaar zijn. In dieper water zijn ze vaak zeer dun.
Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloeiwijze is vertakt. De ijle bloemhoofdjes zijn niet opeengedrongen en staan aan het eind van rechtopstaande tot wijd afstaande, vaak gekromde en niet of maar weinig vertakte takken. De 6 bloemdekbladen zijn allemaal ongeveer even lang. Ze zijn vrij spits tot stomp, langwerpig, groenig tot bruin, 3-4 mm, iets korter tot iets langer dan de vrucht.
Vruchten Een doosvrucht. De vruchten zijn meestal sigaarvormig met een kort stekelpuntje. De zaden zijn langlevend (langer dan vijf jaar). Eenzaadlobbig (kiemend met één kiemblaadje).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023
download in hoge resolutieFenologie bloeiend
Fenologie vruchtdragend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.